Η Πρωτομαγιά του 1936 και η τραγική εικόνα που ενέπνευσε τον Ρίτσο

Το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα, από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη.

Το 1893, 2000 διαδήλωσαν ζητώντας οχτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων. Το 1894, γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση με τα ίδια αιτήματα που λήγει με 10 συλλήψεις και τον Αύγουστο ακολουθεί σύλληψη του σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη.

Το 1936 έχουμε τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης.

Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στο Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Εναντίον τους χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός.

Δεν υπήρχε κεντρική συγκέντρωση, αλλά μικρές συγκεντρώσεις με ομιλητές σε διάφορα μέρη της πόλης. Σε μια συγκέντρωση στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν 7-8 εργάτες. Σ' αυτό το σημείο έχει στηθεί το μνημείο του καπνεργάτη.

Με πυροβολισμούς προσπάθησαν να διαλύσουν και τις άλλες συγκεντρώσεις και συνολικά είχαμε τουλάχιστον 12 νεκρούς και 300 τραυματίες. Οι δολοφονίες των εργατών ήταν η έμπνευση του Ρίτσου για τον "Επιτάφιο".

Στην παραπάνω φωτογραφία ο Τάσος Τούσης από το Ασβεστοχώρι κείτεται νεκρός στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου. Η μάνα του ολοφύρεται.

Ηταν αυτη η εικόνα που ενέπνευσε τον Γιάννη Ρίτσο και μετά από τρεις μέρες δημοσίευσε στον Ριζοσπάστη τον ανυπέρβλητο Επιτάφιο:

"Γιέ μου, σπλάχνο των σπλάχνων μου, καρδούλα της καρδιάς μου
Πουλάκι της φτωχιάς αυλής, ανθέ της ερημιάς μου…"

Πηγή: onalert.gr