Από μία άποψη, η συμφωνία για την ελάφρυνση χρέους την οποία έλαβε η Ελλάδα την ώρα που εξέρχεται του προγράμματος διάσωσής της, έχει νόημα: κρατά τη χώρα σε ασφυκτική εποπτεία, καθιστώντας πρακτικά αδύνατη την πιθανότητα η τελευταία να καταφύγει σε ράλι δανεισμού από τις χρηματαγορές, σπαταλώντας στη συνέχεια τα χρήματα που θα λάβει, όπως είχε κάνει στο παρελθόν.
Από την άλλη πλευρά, το συγκεκριμένο σχέδιο επιβάλλεται με μεγάλη δυσκολία και φέρνει σε άβολη θέση τους ελληνικούς πολιτικούς κύκλους: φέρνει σε τόσο δύσκολη θέση την επόμενη κυβέρνηση, που καθιστά την αντίδρασή της σχεδόν αναπόφευκτη.
Η συμφωνία την οποία "έχτισε" το Eurogroup, στο οποίο συμμετέχουν οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών - μελών της Ευρωζώνης, επεκτείνει κατά 10 χρόνια τις ωριμάνσεις 130,9 δισ. ευρώ από δάνεια προηγούμενων προγραμμάτων διάσωσης, τα οποία αντιστοιχούν συνολικά στο 40% του συνόλου του ελληνικού δημόσιου χρέους. Η αποπληρωμή τους είναι ήδη "απλωμένη" σε περίοδο μεγαλύτερη των 30 χρόνων, ωστόσο η νέα συμφωνία αναβάλλει την πληρωμή τόκων κατά επιπλέον μία δεκαετία.
Εκτός αυτού, η Ελλάδα λαμβάνει 15 δισ. ευρώ σε φθηνό χρήμα (το μέσο επιτόκιο για τα δάνεια του τρίτου προγράμματος ήταν 1,62% στα τέλη Μαρτίου), τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει για να αποπληρώσει το χρέος της προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, περίπου 2,6 δισ. ευρώ τα οποία λήγουν έως το τέλος του 2019.
Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα σενάρια, με βάση όσα αναμένονταν, δεδομένης της γενικά μη γενναιόδωρης στάσης της Γερμανίας αναφορικά με το ελληνικό χρέος και θα επιτρέψει στην Ελλάδα να βγει στις αγορές, μολονότι, όπως σημειώνει ο Marcus Ashworth, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι οι επενδυτές θα κάνουν "ουρά". Η αναβολή πληρωμής τόκων είναι συνδυασμένη με την απαίτηση για ένα μεγάλο πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% έως το 2022 και 2,2% έως το 2060, καθώς και με ένα πρόγραμμα σκληρών οικονομικών και διαρθρωτικών μέτρων, το οποίο θα ελέγχεται από τους δανειστές στο πλαίσιο αξιολογήσεων ανά τρίμηνο. Με άλλα λόγια, η έξοδος της χώρας από το πρόγραμμα διάσωσης κάθε άλλο παρά καθαρή είναι.
Επομένως είναι εύκολο για τους πολιτικούς αντιπάλους του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα να ισχυριστούν ότι η Ελλάδα δεν πήρε πολλά από αυτή την συμφωνία και πως στην ουσία δεν πρόκειται περί εξόδου από το πρόγραμμα στήριξης. "Δεν είναι τίποτα το φοβερό”, σχολίασε ο αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κωστής Χατζηδάκης, αναφερόμενους στους όρους της εξόδου. Όπως είπε, είναι σαν να μπαίνει η Ελλάδα σε μία γυάλα έως το 2022 με αρκετά χρήματα για την αποπληρωμή του χρέους της, αλλά χωρίς πολλές δυνατότητες να δανειστεί από τις αγορές: το επιτόκιο που πρέπει να πληρώσει η Ελλάδα για τα ομόλογά της εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλό, κοντά στο 4,2% περίπου.
Αυτό ταιριάζει με τις εκτιμήσεις μιας ομάδας Ευρωπαίων οικονομολόγων υπό τον Jeromin Zettelmeyer του Peterson Institute of International Economics. Όπως γράφουν:
Στο καλύτερο δυνατό σενάριο, η Ελλάδα θα διατηρήσει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα έως το 2022 ή το 2023, αλλά μία μακρύτερη περίοδος εξαιρετικής δημοσιονομικής λιτότητας, όπως την φαντάζεται το Eurogroup, είναι σχεδόν απίθανη. Έως τα τέλη της δεκαετίας του 2020, θα καταστεί σαφές ότι η δυναμική του ελληνικού χρέους θα είναι και πάλι μη βιώσιμη. Ωστόσο, σε αυτό το σημείο, το κόστος αποκατάστασης της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους θα είναι πολύ υψηλότερο απ’ ότι είναι σήμερα, εξαιτίας των νέων δαπανηρών δανείων από τον ιδιωτικό τομέα που θα έχουν συσσωρευτεί στο ενδιάμεσο. Αυτά τα χρέη θα χρειαστεί είτε να αναδιαρθρωθούν, είτε να αποπληρωθούν από τον ευρωπαϊκό επίσημο τομέα.
capital