Ο ρυθμός περπατήματος μπορεί να αποκαλύψει σημαντικές πληροφορίες για τον ρυθμό γήρανσης του εγκεφάλου, με τους πιο αργούς περιπατητές να εμφανίζουν μικρότερο εγκέφαλο και θεμελιώδεις διαφορές σε κρίσιμες εγκεφαλικές δομές.
Σύμφωνα με το BBC, μπορεί να ακούγεται ασήμαντο, όμως το πόσο γρήγορα περπατά κάποιος από το ένα σημείο στο άλλο μπορεί να αποκαλύψει πολλά για τη λειτουργία του σώματος και του νου. Έρευνες δείχνουν ότι η ταχύτητα με την οποία κάποιος περπατά προς το κατάστημα, το πάρκο ή τη στάση του λεωφορείου μπορεί να προβλέψει την πιθανότητα νοσηλείας, εμφράγματος, ακόμα και θανάτου. Μάλιστα, ο ρυθμός βάδισης ενός ατόμου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση του ρυθμού γνωστικής γήρανσης.
Το τεστ ταχύτητας περπατήματος αποτελεί έναν τρόπο αξιολόγησης της λειτουργικής ικανότητας – δηλαδή της ικανότητας του ατόμου να εκτελεί καθημερινές δραστηριότητες στο σπίτι και να διατηρεί την ανεξαρτησία του. Παράλληλα, μπορεί να αποκαλύψει το επίπεδο ευαλωτότητας και να προβλέψει το πόσο καλά θα ανταποκριθεί κάποιος σε αποκατάσταση έπειτα από εγκεφαλικό.
Αν και είναι φυσιολογικό οι άνθρωποι να περπατούν πιο αργά όσο μεγαλώνουν, μια απότομη μείωση στον ρυθμό βάδισης μπορεί να υποδηλώνει ότι κάτι πιο σοβαρό συμβαίνει.
«Όταν μειώνεται ο φυσιολογικός ρυθμός βάδισης ενός ατόμου, αυτό συχνά συνδέεται με γενικότερες επιβαρύνσεις στην υγεία», αναφέρει η Christina Dieli-Conwright, καθηγήτρια ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, η οποία μελετά τις επιδράσεις της άσκησης στην πρόγνωση του καρκίνου.
«Μπορεί να υπάρχει κάποια χρόνια πάθηση που έχει οδηγήσει το άτομο να μην κινείται πολύ ή να έχει γίνει καθιστικό. Αυτό σημαίνει, κατά πάσα πιθανότητα, μείωση της μυϊκής δύναμης και της κινητικότητας των αρθρώσεων, κάτι που δυστυχώς οδηγεί σε περαιτέρω επιδείνωση της υγείας», συμπληρώνει η Dieli-Conwright.
Ένα απλό τεστ
Για να εκτελέσει κανείς το τεστ ταχύτητας περπατήματος, το μόνο που χρειάζεται είναι ένα χρονόμετρο και ένας τρόπος μέτρησης απόστασης, όπως μια μετροταινία. Υπάρχουν δύο κοινές εκδοχές.
Αν βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο, μπορείτε να δοκιμάσετε το τεστ των 10 μέτρων. Πρώτα μετρήστε 5 μέτρα και στη συνέχεια άλλα 10 μέτρα. Ξεκινήστε περπατώντας 5 μέτρα για να φτάσετε σε φυσιολογική ταχύτητα και μετά περπατήστε για 10 μέτρα με τον κανονικό σας ρυθμό. Για να υπολογίσετε την ταχύτητα, διαιρέστε τα 10 μέτρα με τα δευτερόλεπτα που χρειαστήκατε για να τα διανύσετε.
Αν βρίσκεστε στο σπίτι και έχετε περιορισμένο χώρο, μπορείτε να δοκιμάσετε το τεστ των 4 μέτρων. Μετρήστε 1 μέτρο για να αποκτήσετε την ταχύτητά σας και στη συνέχεια 4 μέτρα. Χρονομετρήστε πόσο χρειάζεστε για να διανύσετε τα 4 μέτρα και διαιρέστε την απόσταση με τον χρόνο.
Για να συγκριθείτε με άλλους ανθρώπους:
Η μέση ταχύτητα για γυναίκες 40-49 ετών είναι 1,39 μ./δευτ., ενώ για άνδρες της ίδιας ηλικίας είναι 1,43 μ/δευτ.
Για άτομα 50-59 ετών, η ταχύτητα είναι 1,31 μ/δευτ. για γυναίκες και 1,43 μ/δευτ. για άνδρες.
Για ηλικίες 60-69, είναι 1,24 μ/δευτ. για γυναίκες και 1,43 μ/δευτ. για άνδρες.
Για άτομα 70-79 ετών, οι ταχύτητες πέφτουν σε 1,13 μ/δευτ. για γυναίκες και 1,26 μ/δευτ. για άνδρες.
Τέλος, για ηλικίες 80-89 ετών, η μέση ταχύτητα είναι 0,94 μ/δευτ. για γυναίκες και 0,97 μ/δευτ. για άνδρες.
Εναλλακτικά, υπάρχουν πολλές εφαρμογές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να μετρήσετε την ταχύτητα περπατήματος, όπως οι Walkmeter, MapMyWalk, Strava και Google Fit, οι οποίες χρησιμοποιούν GPS για να υπολογίσουν απόσταση και χρόνο, και επομένως και την ταχύτητα.
Δείκτης μακροζωίας
Έρευνες έχουν δείξει ότι ο ρυθμός βάδισης είναι σημαντικός δείκτης προσδόκιμου ζωής στους ηλικιωμένους. Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ συνδύασαν δεδομένα από εννέα μελέτες με περισσότερους από 34.000 ενήλικες άνω των 65 ετών, παρακολουθώντας τους για 6 έως 21 χρόνια. Η μελέτη έδειξε ότι ο ρυθμός βάδισης σχετίζεται σημαντικά με τη διάρκεια ζωής. Άνδρες με τον πιο αργό ρυθμό βάδισης στα 75 τους είχαν 19% πιθανότητα να ζουν άλλα 10 χρόνια, σε αντίθεση με αυτούς που βάδιζαν πιο γρήγορα και είχαν 87% πιθανότητα επιβίωσης.
Μία εξήγηση είναι ότι τα άτομα που ήδη έχουν προβλήματα υγείας τείνουν να είναι λιγότερο κινητικά. Ωστόσο, μια μελέτη του 2009 στη Γαλλία έδειξε ότι ακόμη και μεταξύ υγιών ατόμων άνω των 65, όσοι περπατούσαν πιο αργά είχαν περίπου τριπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιαγγειακή νόσο.
«Το περπάτημα φαίνεται τόσο απλό, οι περισσότεροι δεν το σκεφτόμαστε, απλώς το κάνουμε», λέει η Line Rasmussen, ανώτερη ερευνήτρια στο Τμήμα Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου Duke στη Βόρεια Καρολίνα.
«Αλλά, το περπάτημα απαιτεί να συνεργάζονται πολλά συστήματα του σώματος: τα οστά και οι μύες σας σας μεταφέρουν, τα μάτια σας σας βοηθούν να βλέπετε, η καρδιά και οι πνεύμονες διανέμουν αίμα και οξυγόνο, και ο εγκέφαλος και τα νεύρα συντονίζουν τα πάντα», προσθέτει.
Σύμφωνα με τη Rasmussen, καθώς γερνάμε, η λειτουργία αυτών των συστημάτων μειώνεται και ένας πιο αργός ρυθμός βάδισης αντικατοπτρίζει αυτή την επιδείνωση και αποτελεί ένδειξη προχωρημένης γήρανσης.
Ενδείξεις από την ηλικία των 45 ετών
Αυτό δεν αφορά μόνο τους ηλικιωμένους. Σε μελέτη του 2019, η Rasmussen και οι συνεργάτες της διαπίστωσαν ότι ακόμα και σε ηλικία 45 ετών, η ταχύτητα βάδισης μπορεί να προβλέψει τον ρυθμό γήρανσης του εγκεφάλου και του σώματος.
Οι ερευνητές μελέτησαν 904 άτομα 45 ετών από τη μακροχρόνια έρευνα Dunedin Multidisciplinary Health and Development Study, που ακολουθεί τη ζωή άνω των 1.000 ατόμων γεννημένων μεταξύ 1972 και 1973 στο Dunedin της Νέας Ζηλανδίας.
«Έμεινα έκπληκτη από τη διακύμανση στον ρυθμό βάδισης μεταξύ ατόμων της ίδιας ηλικίας», λέει η Rasmussen. «Θα περίμενε κανείς ότι στα 45 όλοι θα είχαν παρόμοιο ρυθμό, αλλά κάποιοι περπατούσαν τόσο γρήγορα όσο υγιείς 20άρηδες, ενώ άλλοι τόσο αργά όσο πολύ μεγαλύτεροι ενήλικες».
Η μελέτη έδειξε ότι οι πιο αργοί περιπατητές στα 45 εμφάνιζαν ενδείξεις «επιταχυνόμενης γήρανσης», με φτωχότερη κατάσταση πνευμόνων, δοντιών και ανοσοποιητικού. Είχαν επίσης βιοδείκτες που σχετίζονται με γήρανση, όπως αυξημένη αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερόλη και χαμηλότερη αερόβια ικανότητα. Επιπλέον, παρουσίαζαν αδυναμία στο κράτημα χεριού και δυσκολία στο να σηκωθούν από καρέκλα.
Η ομάδα βρήκε επίσης ότι οι αργοί περιπατητές εμφάνιζαν σημάδια προχωρημένης γνωστικής γήρανσης: χαμηλότερες επιδόσεις σε τεστ IQ, μνήμης, ταχύτητας επεξεργασίας, λογικής και άλλων γνωστικών λειτουργιών. Οι μαγνητικές τομογραφίες έδειξαν ότι αυτό συνοδευόταν από αλλαγές στον εγκέφαλο: μικρότερος εγκέφαλος, πιο λεπτός νεοφλοιός και περισσότερη λευκή ουσία. Αξιοσημείωτο είναι ότι ακόμα και τα πρόσωπα των αργών περιπατητών αξιολογήθηκαν ως πιο γερασμένα από τους υπόλοιπους συμμετέχοντες.
.newsbeast