Συνέντευξη Τύπου του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Σωκράτη Φάμελλου, στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της 89ης ΔΕΘ

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Καλό μεσημέρι, σας ευχαριστούμε που είστε εδώ. Σήμερα είναι μια χαρούμενη μέρα, είναι η μέρα που ανοίγουν τα σχολεία. Θα μου επιτρέψετε λοιπόν, με την ευκαιρία της καθιερωμένης συνέντευξης στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, να ευχηθώ εγώ, αλλά και όλος ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, μια καλή σχολική χρονιά. Να ευχηθώ μια καλή χρονιά στους νέους και τις νέες, τα παιδιά της Ελλάδας, όλου του κόσμου, που πηγαίνουν σήμερα στο σχολείο. Να ευχηθώ μια καλή χρονιά στους εκπαιδευτικούς. Να ευχηθώ μια καλή χρονιά και στους γονείς, στις οικογένειες, που στηρίζουν τα παιδιά μας στη μάχη αυτή για τη γνώση.

Εμείς δεσμευόμαστε να δίνουμε πάντα το καλύτερο που μπορούμε, τον πιο δυναμικό αγώνα, για να έχουμε καλά δημόσια σχολεία, για να υπάρχουν σχολεία παντού και πρόσβαση όλων των παιδιών σε καλά δημόσια σχολεία. Να υπάρχουν παντού το εκπαιδευτικό προσωπικό και οι καλές σχολικές υποδομές, για να μη στερείται κανένα παιδί το δικαίωμα της γνώσης και της προόδου. Αυτό είναι η Προοδευτική Ελλάδα.

Γι’ αυτό ανακοινώσαμε και ένα πρόσθετο μέτρο, αυτό της στήριξης της κατοικίας των εκπαιδευτικών και των δημόσιων λειτουργών σε περιοχές απομακρυσμένες, μειονεκτικές, ορεινές, νησιωτικές, ως μια υποχρέωση της Πολιτείας. Γιατί εμείς θέλουμε ν’ ανοίγουν σχολεία. Θέλουμε τα σχολεία να είναι με πλήρη στελέχωση, να μην ταλαιπωρούνται οι αναπληρωτές και έτσι όπως θα προοδεύει η δημόσια Παιδεία, να προοδεύει και η Ελλάδα. Μια καλή χρονιά λοιπόν, δημιουργική, γεμάτη παιδεία και γνώση.

ΓΕΩΡΓΙΑ ΛΟΤΣΟΠΟΥΛΟΥ (ΕΡΤ3): Καλησπέρα σας κύριε πρόεδρε και ευχαριστούμε για τη σταθερή στήριξη σε μια δύσκολη συγκυρία για την ΕΡΤ 3. Ξεκινώ από μια δική σας φράση, από τη χθεσινή σας ομιλία, που λέτε για να νικήσουν η δημοκρατία και η δικαιοσύνη δεν υπάρχει περιθώριο για αμφισημίες, ούτε για καθυστερήσεις και προσωπικές στρατηγικές. Χρειάζεται καθαρή στάση. Ζητώ, λοιπόν, να ξεκαθαρίσετε την δική σας στάση. Αν αυτές οι προσωπικές στρατηγικές, η προειδοποίηση μάλλον, ότι δεν θα γίνουν ανεκτές προσωπικές στρατηγικές, αφορά και τον Αλέξη Τσίπρα. Και ποιο είναι το δικό σας όριο ανοχής, αν μπορούμε να πούμε; Δηλαδή τι πρέπει να κάνει ο πρώην πρωθυπουργός για να δούμε μια αλλαγή στάσης από εσάς;

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Πολλές υποθέσεις, ενώ εγώ είπα κάτι πάρα πολύ ξεκάθαρο, που ενδιαφέρει όλους τους Έλληνες και τις Ελληνίδες. Κυρία Λοτσοπούλου, θέλω πρώτα απ’ όλα να δηλώσω και εγώ τη σταθερή στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στην ΕΡΤ3 και στους εργαζόμενούς της. Το αποδείξαμε και στο παρελθόν. Ήμασταν εκεί, μαζί σας, όταν δώσαμε τη μάχη κατά του «μαύρου» στην ΕΡΤ και το δίνουμε και μετά, την τελευταία περίοδο, που μπαίνουν πολλά ερωτήματα από τη διοίκηση της ΕΡΤ, αλλά και από την κυβέρνηση για τον ρόλο και τα χαρακτηριστικά της ΕΡΤ3 και στο ειδησεογραφικό αλλά και πολιτικό της αποτύπωμα, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη, σε όλη την Ελλάδα και σε όλα τα Βαλκάνια.

Σχετικά με την τοποθέτησή μου χθες. Η τοποθέτησή μου χθες αφορούσε την Προοδευτική Ελλάδα και αυτό είναι που ενδιαφέρει όλους τους Έλληνες και τις Ελληνίδες. Το πώς θα μπορέσουμε να έχουμε μια προοδευτική απάντηση και σε επίπεδο προγράμματος και σε επίπεδο πολιτικών φορέων και σε επίπεδο κοινωνίας. Γιατί δεν πάει άλλο η κατάσταση με τον κύριο Μητσοτάκη. Έχουμε ήδη δηλώσει ότι ο κύριος Μητσοτάκης δεν είναι απλά απονομιμοποιημένος, αλλά πρέπει να παραιτηθεί, γιατί αυτή η κυβέρνηση είναι καταστροφική για τα συμφέροντα και της κοινωνίας και της οικονομίας.

Ζητήσαμε από την πρώτη μέρα της εκλογής μου συνεργασία στον προοδευτικό χώρο. Σε αυτό αναφέρομαι, κυρία Λοτσοπούλου. Θέλω να είμαι απόλυτα ξεκάθαρος. Δεν θα αποφύγω το δεύτερο σκέλος που εμμέσως θέσατε, αλλά με ρωτήσατε τι δήλωσα χθες. Αυτό που δηλώνει πάντα ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Χρειάζεται προοδευτική συνεργασία, χωρίς να υπάρχουν προσωπικές και κομματικές στρατηγικές, το ανέφερα μάλιστα έτσι. Γιατί υπάρχουν κομματικοί εγωισμοί, που σταματούν αυτή την προοδευτική συνεργασία. Το ανέφερα έτσι και είμαι πάρα πολύ συγκεκριμένος.

Κάναμε πάρα πολλές προσπάθειες και πήραμε πάρα πολλές πρωτοβουλίες. Σας θυμίζω: υποψηφιότητα Προέδρου της Δημοκρατίας. Ζητήσαμε να είναι ενιαία, προοδευτική, απ’ όλα τα κόμματα του προοδευτικού χώρου. Την πρόταση δυσπιστίας, η οποία καθυστέρησε, αλλά έγινε τελικά. Πρωτοβουλίες για τη Γάζα, που ζητήσαμε να είναι όλων των προοδευτικών κομμάτων. Κοινές τροπολογίες στη Βουλή. Έχουμε πάρει πάρα πολλές πρωτοβουλίες.

Έχω ζητήσει προσωπικά και κοινοβουλευτική συμπόρευση και φόρουμ δημόσιου διαλόγου για μια προοδευτική πρόταση, όπως η χθεσινή, η Προοδευτική Ελλάδα, με πρόγραμμα και συνεργασίες, αλλά και κοινωνικές πρωτοβουλίες για μείζονα θέματα.

Σε αυτή την κατεύθυνση ξεκάθαρα δήλωσα ότι δεν επιτρέπονται καθυστερήσεις, αμφισημίες, προσωπικές και κομματικές στρατηγικές, εγωισμοί, δηλαδή. Αναφέρομαι και στην καθυστέρηση και την άρνηση που έχει καταθέσει δημόσια ο κύριος Ανδρουλάκης, αλλά και στην, αν θέλετε, περιορισμένη συνεργασία και σε διάφορα πισωγυρίσματα που γίνανε με τη Νέα Αριστερά. Η πρόταση αυτή απευθύνεται και στην κοινωνία. Είπα, όμως, πάρα πολλά για το κομμάτι στο οποίο αναφερόμουν.

Ο Αλέξης Τσίπρας, πρώην πρωθυπουργός της χώρας, πολύτιμο κεφάλαιο και για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και για την Ελλάδα, είναι πολύτιμος συμπαραστάτης και στην προσπάθεια για την Προοδευτική Ελλάδα. Δεν τίθενται όροι. Τίθεται μια δική μας κοινή συλλογική απόφαση, την οποία υπηρετούμε όλοι μαζί. Δεν μπορώ να καταλάβω τι άλλο εννοούσατε, πιθανά, στη δική σας ερώτηση, αλλά έχουμε συμφωνήσει όλοι και όλες στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, και με τον Αλέξη Τσίπρα το έχουμε συμφωνήσει, ότι απαιτείται ενιαία, προοδευτική απάντηση.

Ανέλαβα την ευθύνη της προεδρίας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σε μια πολύ δύσκολη στιγμή, που αμφισβητήθηκε και η πολιτική υπόληψη και η αξιοπιστία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Δώσαμε δύσκολες μάχες και τα καταφέραμε, παρότι λέγονταν πάρα πολλά ότι δεν θα τα καταφέρουμε.

Η λύση της Προοδευτικής Ελλάδας, η ανάγκη της κοινωνίας για μια Προοδευτική Ελλάδα, απαιτεί ενότητα. Απαιτεί ενότητα δυνάμεων - και κοινωνικών και πολιτικών. Ενώσεις θέλουμε, αθροίσματα. Δεν ανοίγουμε καμιά συζήτηση για κατακερματισμό. Προσθέσεις θέλουμε. Αυτή είναι η γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Αυτό είναι και το μήνυμα που δίνουμε στην κοινωνία. Ότι πρέπει ενωμένοι να τα βρούμε για να φύγει αυτή η καταστροφική κυβέρνηση.

Με αυτά που έχει δηλώσει ο Αλέξης Τσίπρας, με αυτά που γνωρίζω και εγώ, με το ότι έχουμε διατυπώσει κοινό πλαίσιο και μ’ αυτά που είπε στις τελευταίες του τοποθετήσεις, για μένα είναι αδιανόητη οποιαδήποτε συζήτηση περί κατακερματισμού ή ανεξαρτητοποίησης. Το δηλώνουμε ξεκάθαρα. Πολύτιμο κεφάλαιο, πολύτιμη η συμβολή και η σκέψη του για την Προοδευτική Ελλάδα, για το δυναμικό, ενιαίο, ενωτικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Και καλούμε όλες τις προοδευτικές δυνάμεις να ξεπεράσουν προκαταλήψεις και ιδεοληψίες του παρελθόντος. Πρέπει να δώσουμε απάντηση στην κοινωνία. Η κοινωνία περιμένει.

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΣΤΟΛΑΚΗΣ (Μακεδονία της Κυριακής, eMakedonia.gr): Ευχαριστώ κύριε εκπρόσωπε. Κύριε πρόεδρε, εσείς χθες παρουσιάσατε το πρόγραμμα για μια Προοδευτική Ελλάδα, ωστόσο, λίγες ημέρες νωρίτερα ο κύριος Τσίπρας -θα επιστρέψω στον κύριο Τσίπρα- παρουσίασε την πρότασή του για την Ελλάδα του 2030, ένα εθνικό σχέδιο ανάταξης, όπως είπε, με νέα εθνική πυξίδα και έναν νέο πατριωτισμό. Και όλα αυτά ενώ φουντώνουν τα σενάρια για τη δημιουργία νέου κόμματος από τον πρώην πρωθυπουργό, αλλά πυκνώνουν και οι παρεμβάσεις του. Θέλω να ρωτήσω ποιες είναι οι σχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με τον κύριο Τσίπρα σήμερα. Πώς σχολιάζετε εσείς αυτά τα σενάρια; Και πού αποδίδετε αυτόν τον κατακερματισμό στον οποίο αναφερθήκατε προηγουμένως; Ήταν μήπως προσωπικές φιλοδοξίες στελεχών της περιόδου του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ ’15 - ’19. Ευχαριστώ.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Σας ευχαριστώ, κύριε Στολάκη. Ξεκινήσατε ρωτώντας με πού βρίσκεται σήμερα ο Αλέξης Τσίπρας. Ο Αλέξης Τσίπρας σήμερα είναι στο Παρίσι, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, ως μέλος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Ως πολύτιμο κεφάλαιο και ως πολύτιμη συμβολή στην προσπάθεια για την Προοδευτική Ελλάδα. Εκεί είναι ο Αλέξης Τσίπρας σήμερα. Συμπτωματικά, η ερώτησή σας μπορεί να είχε κάποιο πολιτικό υπονοούμενο, αλλά εγώ σας απαντάω με πραγματικά δεδομένα, αποτυπωμένα, σήμερα.

Σήμερα η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη συγκεκριμένων απαντήσεων και διεξόδου. Θέλει να της πούμε πώς θα πληρώσει λιγότερο ΦΠΑ, πώς θα έχει χαμηλότερο νοίκι, πώς θα έχει καλύτερο εισόδημα, πώς θα έχει καλύτερη Παιδεία και Υγεία. Αυτό, λοιπόν, που απαιτείται είναι μια συζήτηση πρωτοβουλιών για να υπάρχει μια δυναμική, αποτελεσματική, και άρα ενωτική, απάντηση στον κύριο Μητσοτάκη. Εγώ αυτό έκανα από την πρώτη μέρα που ανέλαβα τις ευθύνες μου.

Όμως οι πολιτικές εξελίξεις είναι πυκνές. Η απονομιμοποίηση της κυβέρνησης συνεχίζεται και χρειάζονται απαντήσεις. Γι’ αυτό κι εμείς λέμε ότι επείγει τώρα να αναλάβουμε δράση. Δεν υπάρχει περιθώριο για καμία καθυστέρηση. Έχουμε ήδη προτάσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ τις έχει καταθέσει ήδη εδώ και έξι μήνες, για να μην πω οκτώ, και περιμένουμε και από τις υπόλοιπες δυνάμεις να πάρουν θέση. Το δικό μας πολιτικό δυναμικό, πολύτιμο, το κοινωνικό δυναμικό του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, η κοινωνία που εμπιστεύεται τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, είναι η αναγκαία και ικανή συνθήκη για την πρόταση της Προοδευτικής Ελλάδας. Το είπα και χθες: Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι και η εγγύηση γι’ αυτή την προοδευτική απάντηση, ότι θα υπάρξει. Είναι η μαγιά, είναι εκεί που θα στηριχτούμε.

Υπήρχαν πάρα πολλοί λόγοι που οδήγησαν, δυστυχώς, σε δύο κύματα διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, και μας προβληματίζουν. Το συνέδριό μας απασχολήθηκε πάρα πολύ με αυτά τα θέματα. Έχουμε κάνει ανάλυση, κύριε Στολάκη, και για τους λόγους που μας οδήγησαν εκεί και για κάποιους λόγους που προηγήθηκαν από τα φαινόμενα αυτά καθαυτά. Περάσαμε και μια τραγική περίοδο απαξίωσης, με την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Γι’ αυτό ανέλαβα την ευθύνη, για να αλλάξει σελίδα ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και από αυτά τα αρνητικά να βγάλουμε πολύτιμα συμπεράσματα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, κύριε Στολάκη, μπορώ να σας πω ότι έχει ήδη αλλάξει. Πολλά από τα ελλείμματα του παρελθόντος που οδήγησαν και στην απώλεια συντρόφων και πολιτικού και κοινωνικού δυναμικού, αλλά και αξιοπιστίας, τα έχουμε ήδη αλλάξει. Θεωρώ ότι δεν υπάρχουν λόγοι, για αρκετές από τις αποχωρήσεις. Μπορούμε να βρούμε πλέον κοινούς δρόμους. Αυτή είναι η αλλαγή που κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Γι’ αυτό παίρνει την πρωτοβουλία. Έχει αλλάξει ο ίδιος, έχει κάνει αυτοκριτική και καλεί πλέον σε έναν νέο δρόμο ελπίδας. Γιατί η κοινωνία χρειάζεται ελπίδα. Δεν χρειάζεται να μένουμε απομονωμένοι σε έναν παλιό κατακερματισμό. Άρα οι προσθέσεις που ανέφερα πριν αφορούν και συντρόφους που είμαστε τώρα σε προσωρινά διαφορετικές διαδρομές. Η κοινωνία έχει ανάγκη απαντήσεων. Ευχαριστώ, κύριε Στολάκη.

ΕΛΕΝΗ ΣΤΕΡΓΙΟΥ (in.gr): Καλησπέρα, κύριε πρόεδρε. Εφτά χρόνια μετά τα μνημόνια κι εσείς και το κόμμα σας, αλλά και ο Αλέξης Τσίπρας, δεν αναφέρει ή δείχνει τουλάχιστον να φοβάται να λέει ότι βγάλαμε τη χώρα από τα μνημόνια και ότι μπήκε η Ελλάδα σε μια τροχιά ανάπτυξης, δίνοντας πεδίο στον Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά και στη Νέα Δημοκρατία να δημιουργεί ένα αφήγημα της καταστροφής για το 2015. Γιατί συμβαίνει αυτό και δεν λέτε το πώς γράφτηκε η ιστορία τότε;

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω μαζί σας. Επειδή το ξέχασα στην προηγούμενη ερώτηση, θέλω να πω, γιατί δεν θέλω να υπάρχει καμία παρανόηση, ότι παρακολουθώ με πολύ μεγάλη προσοχή όλες τις δημόσιες τοποθετήσεις του Αλέξη Τσίπρα. Αναφέρομαι και σε εσάς, κυρία Στεργίου, αλλά και στον κύριο Στολάκη. Είναι στο ίδιο πλαίσιο με όλες τις επεξεργασίες μας και έχουμε την ίδια κατεύθυνση. Επίσης, θέλω να πω ότι προσθέτουν, όπως προσθέτουν και οι επεξεργασίες άλλων συντρόφων μας, όπως προσθέτει και η συνεδριακή μας επεξεργασία. Αλά και όπως προσθέτει ένα πολύ μεγάλο επιπλέον ατού η πρόταση της Προοδευτικής Ελλάδας που καταθέσαμε χθες

Επίσης, κάνουμε πάρα πολύ μεγάλη συζήτηση για το τι έγινε το 2015-2019. Αυτό μπαίνει στην κεντρική επικαιρότητα πολύ συχνά και από εμάς και από τον Αλέξη Τσίπρα και κανείς δεν φοβάται. Αντίθετα.

Αναφέρθηκα και χθες, στη δική μου τοποθέτηση, ότι μία από τις πολύτιμες παρακαταθήκες είναι ότι μπορεί τα πράγματα να γίνουν και αλλιώς και ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ξέρει τον τρόπο. Γιατί το κάναμε το 2015-2019. Το είπα χθες και ως μία από τις παρακαταθήκες της κυβέρνησής μας, αλλά και ως προς τον πολιτικό δρόμο. Υπάρχει άλλη διαδρομή, ανέφερα χθες.

Το ξέρουμε πολύ καλά γιατί υλοποιήσαμε άλλη διαδρομή. Υπάρχει άλλη διαδρομή από τα υπερκέρδη των καρτέλ. Υπάρχει άλλη διαδρομή από την υπερφορολόγηση και τη λιτότητα. Γιατί μας έχει βάλει σε έναν νέο μνημονιακό δρόμο ο κύριος Μητσοτάκης, χωρίς να υπάρχει υποχρέωση μνημονίου. Το φοβάται αυτό ο κύριος Μητσοτάκης και όλο το σύστημα που είναι πίσω από τον κύριο Μητσοτάκη. Φοβούνται ότι αποδείξαμε ότι τα πράγματα γίνονται αλλιώς.

Ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ούτε οποιοσδήποτε άλλος, ούτε ο Αλέξης Τσίπρας, απ’ ό,τι έχω ακούσει, φοβόμαστε τη συζήτηση, γιατί με την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με τις προσπάθειες όλων των Ελλήνων και των Ελληνίδων, η Ελλάδα βγήκε από τη χρεοκοπία με την κοινωνία όρθια, με ισχυρότερη γεωπολιτική θέση, μετά από μια χρεοκοπία που μας έβαλαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις και τα κόμματά τους. Κυβερνήσεις στις οποίες συμμετείχε ο κύριος Μητσοτάκης. Αυτό έχει γράψει η ιστορία. Ευχαριστώ πολύ.

ΝΙΚΟΣ ΡΟΥΜΠΟΣ (ΑΠΕ): Καλησπέρα. Με την ρευστότητα που υπάρχει στο πολιτικό σκηνικό και τους αστάθμητους παράγοντες, ποιος είναι ο εκλογικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για όποτε γίνουν οι εκλογές;

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κύριε Ρούμπο, μεταφράζοντας την αγωνία της κοινωνίας -και επιτρέποντάς μου να τη μεταφέρω εδώ- η κοινωνία θέλει ανάσα, θέλει «οξυγόνο». Ο εκλογικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες της κοινωνίας. Η κοινωνία, ζητώντας «οξυγόνο», θέλει αλλαγή κυβέρνησης. Αυτός είναι ο εκλογικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, γιατί αυτό είναι η ανάγκη της κοινωνίας. Και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν εκπροσωπεί ιδιοτελείς κομματικούς στόχους, εκπροσωπεί την ανάγκη της κοινωνίας.

Η ανάγκη της κοινωνίας είναι να υπάρχει άλλη κυβέρνηση στην Ελλάδα και άλλη πολιτική. Όμως, εδώ δεν πρέπει να χαθούμε σε διαδρομές απλής έκφρασης αντίθεσης, σε αντιπολιτική στάση, σε απομάκρυνση από την πολιτική. Γιατί κινδυνεύουμε και από αυτό. Εμείς προσθέτουμε έναν ακόμα στόχο: την επιστροφή στην αξιόπιστη πολιτική. Την επιστροφή του κόσμου στη συμμετοχή. Και για να γίνει αυτό, η πρότασή μας είναι ότι η διέξοδος απέναντι στα αδιέξοδα του κυρίου Μητσοτάκη πρέπει να είναι μια προοδευτική κυβέρνηση.

Άρα, ο πολιτικός και εκλογικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι μία προοδευτική κυβέρνηση το συντομότερο δυνατόν για να ανασάνει η κοινωνία και η οικονομία. Για να γίνει αυτό απαιτείται να δυναμώσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Να ολοκληρώσουμε προγραμματικές επεξεργασίες, γιατί δεν επιτυγχάνονται πολιτικοί στόχοι χωρίς προγράμματα, χωρίς συγκεκριμένες θέσεις που να δείχνουν με ποιανού τα συμφέροντα είμαστε. Που να δείχνουν ποιο είναι το πρόβλημα στην Ελλάδα. Τι πρέπει να επιλύσουμε. Που να δείχνουν ποια είναι η καλύτερη διαδρομή για τη δημόσια Υγεία, τη δημόσια Παιδεία, την εξωτερική πολιτική, το εισόδημα.

Αυτό είναι η Προοδευτική Ελλάδα και χρειάζεται, προφανώς, και τα πολιτικά υποκείμενα, άρα, τα κόμματα ή το κόμμα που θα εκφράσει αυτόν τον στόχο. Μια προοδευτική Ελλάδα είναι ο πολιτικός και εκλογικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με μια προοδευτική κυβέρνηση, αναγκαία και ικανή συνθήκη της οποίας είναι ένας δυνατός και σοβαρός ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με πλήρες, τεκμηριωμένο και αξιόπιστο πρόγραμμα, αλλά και με μια μεγάλη προοδευτική συνεργασία. Γιατί χρειάζεται και η κοινωνία, όχι απλά να σταθεί απέναντι στα καταστροφικά σχέδια του κυρίου Μητσοτάκη, αλλά να στηρίξει αυτή την ωραία, μεγάλη αλλαγή που χρειαζόμαστε. Χωρίς την κοινωνική πλειοψηφία, χωρίς μια νέα κοινωνική συμφωνία, δεν μπορεί να γίνουν μεγάλες αλλαγές. Γι’ αυτό εμείς ζητάμε και διεκδικούμε και με το δικό μας παράδειγμα να επιστρέψει η αξιοπιστία στην πολιτική, στη συλλογικότητα και στη συμμετοχή σε όλα τα επίπεδα. Ευχαριστώ πολύ.

ΡΩΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΙΔΗΣ (ethnos.gr): Καλό μεσημέρι, κύριε πρόεδρε. Από τις εκλογές μέχρι σήμερα, δύο χρόνια και κάτι, ο ΣΥΡΙΖΑ καταγράφει δημοσκοπικά μία μεγάλη στα ποσοστά του πτώση. Υπάρχει περιθώριο και η δυνατότητα το κλίμα αυτό να αντιστραφεί; Και να προσθέσω κάτι ακόμα. Γιατί και σήμερα και εχθές έχετε ξεκάθαρα μιλήσει για μία προοδευτική συνεργασία, τείνοντας χείρα φιλίας σε προοδευτικές δυνάμεις. Είναι το ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, η Πλεύση Ελευθερίας, είναι η Νέα Αριστερά, το κόμμα του κυρίου Κασσελάκη που έχει βουλευτές, ο κύριος Βαρουφάκης εκτός και βέβαια το φημολογούμενο κόμμα Τσίπρα. Με ποια από τα παραπάνω κόμματα θα μπορούσατε να βρείτε, πιστεύετε, πλαίσιο συνεργασίας και ποιος θα μπορούσε να ηγηθεί σε μια προοδευτική συμμαχία; Ευχαριστώ.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ευχαριστώ κι εγώ, κύριε Κοντογιαννίδη. Να τα πάρουμε με τη σειρά, σημειώνοντας λιγάκι όλα τα υποσύνολα της ερώτησής σας, γιατί βάλατε πολλά. Ξεκινήσατε από τη δημοσκοπική εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Πρέπει να δούμε την αλήθεια κατάματα. Εκλέχθηκα πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σε μια περίοδο απόλυτης πολιτικής ανυποληψίας του κόμματός μας. Ξεκινήσαμε σχεδόν από το μηδέν. Θυμάμαι ένα από τα πρώτα συνθήματα ήταν να ξαναγίνουμε περήφανοι για το κόμμα μας. Σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό αυτό το έχουμε εκφράσει. Ήταν και ο στόχος του συνεδρίου μας.

Σταθεροποιήσαμε τη θέση μας, σοβαρέψαμε, έχουμε επεξεργασίες και θέλω να πω ότι μετά το συνέδριο κάνουμε και θετικά δημοσκοπικά βήματα και βελτιώνουμε τη σχέση και τη σύνδεσή μας με την κοινωνία. Είμαστε έξω.

Έχουμε μπροστά μας και έναν σοβαρό στόχο, αμέσως μετά την Έκθεση, της οργανωτικής ανασυγκρότησης. Νομαρχιακές Επιτροπές σε όλη την Ελλάδα. Να ανοίξουν τα γραφεία μας, να συνδεθούμε ξανά με την κοινωνία μέσα στις οργανώσεις των πολιτών.

Στόχος μας ήταν και είναι να αλλάξει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και να δώσει μια πρόταση στην ελληνική κοινωνία που θα εμπνεύσει. Αυτό είναι η Προοδευτική Ελλάδα. Χρειάζεται δηλαδή, ταυτόχρονα με τα οργανωτικά και τα στοιχεία της σοβαρότητας και της αξιοπιστίας, να δώσει και στόχο που θα βγάλει την κοινωνία από τα σπίτια. Και έμπνευση ταυτόχρονα, αλλά και αξιοπιστία ότι μπορείς να πετύχεις αυτή την πολιτική αλλαγή. Αυτό είναι η Προοδευτική Ελλάδα.

Τώρα ανοίγει το δρομολόγιο γι’ αυτή την πορεία, που έχει σαφέστατα και χαρακτηριστικά πλατιάς συνεργασίας. Ναι, εμείς το έχουμε πει, και προσωπικά το έχω πει, ήταν από τις πρώτες δεσμεύσεις μου. Δική μου πρωτοβουλία ήταν. Είχαν γίνει πολλά σχόλια τότε, ακόμα και με αντιθέσεις για την πρόταση που είχα κάνει για ένα κοινό ψηφοδέλτιο των προοδευτικών δυνάμεων. Ναι, έχουμε πρόταση προοδευτικής συνεργασίας, για να αποκτήσει και στο δημοσκοπικό επίπεδο ένα συγκεκριμένο αποτύπωμα. Βέβαια, πρέπει να σας πω ότι οι δημοσκοπήσεις δεν είναι η εκλογική κάλπη. Εκεί αποτυπώνεται και η δυναμική, αλλά και η βούληση για το ποιος θα κυβερνήσει. Ποιος θα εξασφαλίσει στην κοινωνία αυτά για τα οποία δεσμεύεται. Όχι μόνο ποιος θα δηλώσει την πρόσκαιρη αντίδρασή του στην κυβερνητική πολιτική.

Σε κάθε περίπτωση, εμείς έχουμε κάνει συγκεκριμένη πρόταση. Και οφείλω να πω ότι αυτή η πρόταση είχε και συγκεκριμένους παραλήπτες. Οι παραλήπτες ήταν το ΠΑΣΟΚ, ο κ. Ανδρουλάκης, και η Νέα Αριστερά. Σε κάποια προχωρήσαμε με τη Νέα Αριστερά, υπήρχαν πισωγυρίσματα. Ο κύριος Ανδρουλάκης δεν έχει δεχτεί να ανοίξουμε μια τέτοια συζήτηση. Θεωρώ ότι είναι λάθος του, το έχω πει δημόσια, όχι για να κάνω κριτική, αλλά γιατί απέναντι στην κοινωνία χρεώνονται αυτά τα λάθη. Δηλαδή λείπει από την κοινωνία αυτό που μας λέει: «Βρείτε τα να γλιτώσουμε από αυτή την κυβέρνηση και να έχουμε προοδευτική κυβέρνηση».

Αυτό θέλουμε να κάνουμε εμείς, να εκφράσουμε αυτή την ανάγκη της κοινωνίας. Και είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε και υποχωρήσεις. Να συζητήσουμε το πρόγραμμα. Δεν πάμε με μια λογική πάρε το 100% απ' τη δική μας πρόταση, αλλά τουλάχιστον εμείς έχουμε πρόταση σε όλα. Την καταθέσαμε και χθες, πάρα πολύ αναλυτικά, θα έλεγα υπεραναλυτικά, περισσότερο από ό,τι χρειάζεται. Την έχουμε την πρόταση λοιπόν.

Με τη Νέα Αριστερά κάναμε κάποιες κοινές πρωτοβουλίες τον Ιούλιο, πάρα πολύ θετικές. Πήραμε συγκεκριμένα μέτρα κοινοβουλευτικής συμπόρευσης, πολύ χρήσιμα. Τώρα, μετά την Έκθεση, θα προκύψουν τα ερωτήματα αυτά με πολύ έντονο τρόπο: Τι κάνουμε τώρα; Αυτό, λοιπόν, είναι το ερώτημα για όλους και για όλες.

Να προχωρήσουμε, μετά την Έκθεση, σε αυτούς τους άξονες που είπα ήδη: κοινοβουλευτική συμπόρευση, φόρουμ διαλόγου για μια προοδευτική πρόταση κυβέρνησης, αλλά και κοινά σχήματα συνεργασίας στους κοινωνικούς χώρους. Να διεκδικήσουμε τα θέματα, λέω για παράδειγμα, της εργασίας μαζί. Μπορούμε να το κάνουμε. Τώρα, απέναντι στο νομοσχέδιο του κυρίου Μητσοτάκη για το εξοντωτικό 13ωρο. Είναι ένα παράδειγμα. Άρα η άποψή μας παραμένει και είναι ότι ο προοδευτικός διάλογος πρέπει άμεσα, μετά την Έκθεση, να αποκτήσει συγκεκριμένο περιεχόμενο. Εμείς κάναμε ακόμα ένα προγραμματικό βήμα, πολύ σημαντικό. Ευχαριστώ πολύ.

ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΣΠΗΛΙΩΤΗ (ALPHA): Καλησπέρα σας, κύριε Πρόεδρε. Παρουσιάσατε χθες ένα σχέδιο εναλλακτικής πολιτικής από την κυβέρνηση, που περιελάμβανε και γενναιόδωρα μέτρα. Ωστόσο, τα χρήματα για όσα προτείνατε πού θα τα βρείτε, σε περίπτωση που αναλάβετε τη διακυβέρνηση της χώρας;

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Πολύ χρήσιμη ερώτηση, κυρία Σπηλιώτη, γιατί κανείς στην Ελλάδα δεν μπορεί να ξεχάσει ότι υπήρξαν κυβερνήσεις, οι οποίες δεν είχαν κανένα μέτρο κι επάρκεια στον δημοσιονομικό κανόνα και μας χρεοκόπησαν. Δεν ξεχνάμε στη χώρα μας πώς χρεοκοπήσαμε. Και, επίσης, ξέρουμε ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, σεβόμενη και τον δημοσιονομικό χώρο, άρα με επάρκεια και στον δημοσιονομικό κανόνα, μπόρεσε, διορθώνοντας πολλές κοινωνικές αδικίες, να βγάλει, μαζί με τη δουλειά των Ελλήνων και των Ελληνίδων, την Ελλάδα από τα μνημόνια.

Υπάρχει ένα ερώτημα: πού θα βρεθούν τα λεφτά; Και ρωτώ: πού βρέθηκαν 6,5 δισεκατομμύρια για υπερπλεόνασμα; Περίσσευαν από κανένα νοικοκυριό; Από κάποια επιχείρηση; Με ποιο δικαίωμα έκλεψε η κυβέρνηση από την αγορά και τα νοικοκυριά 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ το 2024; Από πού περίσσευαν τα 4,7 δισεκατομμύρια υπερκέρδη των τραπεζών το 2024; Από πού περίσσευαν 1,8 δισεκατομμύρια κέρδη EBITDA στη ΔΕΗ; Εδώ, λοιπόν, υπάρχει θέμα πολιτικών επιλογών, και στη φορολόγηση και στον δημοσιονομικό σχεδιασμό.

Αυτές οι επιλογές που έχει κάνει η κυβέρνηση, γιατί αυτά που σας ανέφερα είναι επιλογές του κυρίου Μητσοτάκη, είναι σε αντίθεση με οποιονδήποτε δημοσιονομικό κανόνα. Δεν είναι αριστεία αυτό, ήταν κλεψιά αυτό που έγινε. Αυτές οι επιλογές μας δείχνουν ταυτόχρονα ότι αν αλλάξει το πολιτικό μείγμα της φορολογικής πολιτικής, τότε θα μπορέσει να βρεθεί και δημοσιονομικός χώρος. Δηλαδή: Τι σημαίνει μείωση φόρων; Οι έμμεσοι φόροι είναι οι πιο άδικοι φόροι γιατί βαρύνουν ιδιαίτερα τις ασθενέστερες τάξεις. Υπάρχει και ευρωπαϊκή Οδηγία που δίνει την κατεύθυνση μείωσης των έμμεσων φόρων. Και, μάλιστα, υπάρχει εδώ και τρία χρόνια εργαλειοθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που το πρότεινε, και δεν το έχει ακολουθήσει ο κύριος Μητσοτάκης. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Μειώνοντας το υπερπλεόνασμα προφανώς. Γιατί να μη γίνει μείωση των έμμεσων φόρων μειώνοντας το υπερπλεόνασμα;

Εμείς, όχι απλά ξέρουμε πόσο κοστίζουν όλα τα μέτρα που προτείναμε χθες, αλλά για την πλειοψηφία αυτών έχουμε και εκθέσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Έχουν προταθεί όλα αυτά ως σχέδια νόμου και έχουμε εκθέσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και για το θέμα της μείωσης του ΦΠΑ και του προσωρινού μηδενισμού για διάστημα ενός χρόνου, και για το θέμα της αναμόρφωσης της φορολογίας και για το θέμα του 13ου και 14ου μισθού και για το θέμα της 13ης σύνταξης και της κατάργησης εισφοράς αλληλεγγύης, αλλά και της πλήρους ενσωμάτωσης της προσωπικής διαφοράς. Ακόμα και για το επίδομα μητρότητας που ζητήσαμε χθες να δοθεί σε όλες τις εργαζόμενες εποχιακά και συμβασιούχους, έχουμε δημοσιονομικό αποτύπωμα, το οποίο προσδιορίζεται γύρω στα 70 εκατομμύρια ευρώ. Ξέρουμε. Το ερώτημα είναι: αξίζει να δοθούν, για παράδειγμα, 1,8 δισεκατομμύρια στη 13η σύνταξη -γιατί τα έχουμε όλα ποσοτικοποιημένα- ή αξίζει να έχει 1,8 δισεκατομμύρια κέρδη η ΔΕΗ; Δεν μπορούσαμε να πάρουμε τα μισά από εκεί και να μείνουν στην κοινωνία ως περισσότερο διαθέσιμο εισόδημα; Λέω ένα παράδειγμα. Επιλογές πρέπει να κάνουμε.

Σας λέω ότι με αύξηση των εσόδων, όπως με την ένταξη των μερισμάτων στην ενιαία φορολογική κλίμακα, με μείωση των έμμεσων φόρων, με στήριξη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, με αξιοποίηση του υπερπλεονάσματος, αλλά ταυτόχρονα και με αξιοποίηση άλλων πηγών, όπως είναι το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο δεν πήγε στην κοινωνία, όπως είναι το ΕΣΠΑ, η Κοινή Αγροτική Πολιτική, υπάρχει η δυνατότητα για ένα διαφορετικό μείγμα φορολογικής πολιτικής.

Γι' αυτό σας είπα χθες ότι δεν μιλάμε για διορθώσεις. Δεν λέμε με αυτό το φορολογικό μείγμα να προσθέσουμε ένα ποσό και να το βάλουμε δίπλα στο άλλο. Μιλάμε για μια άλλη, δίκαιη λογική, γιατί αυτό που έχει αποτυπωθεί σήμερα στην φορολογική πολιτική είναι άδικο. Δείτε τις φοροαπαλλαγές που ανακοίνωσε ο κύριος Μητσοτάκης: μεταξύ μιας οικογένειας που έχει εισόδημα 10.000€ και μιας οικογένειας που έχει 50.000€ εισόδημα, η φοροαπαλλαγή του υψηλότερου ισοδύναμου είναι πενταπλάσια από τη φοροαπαλλαγή του χαμηλότερου εισοδήματος. Και η όποια μικρή φοροαπαλλαγή του χαμηλότερου εισοδήματος θα χαθεί λόγω ακρίβειας και θα πάει πάλι στα υπερκέρδη και στα καρτέλ.
Γι' αυτό σας λέμε ότι έχουμε πλήρη δημοσιονομικό σχεδιασμό, αλλά χρειάζεται αλλαγή του μείγματος φορολογικής πολιτικής. Άλλη πολιτική. Και μην ξεχνάτε ότι η αύξηση της αγοραστικής δύναμης, η αύξηση των μισθών δηλαδή, δημιουργεί και καλύτερους μισθούς και καλύτερη οικονομία. Γιατί και η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα αυτό μάς ζήτησε. Να αυξηθούν τα εισοδήματα και η αγοραστική δύναμη, για να έχουμε και καλύτερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Υπάρχουν και δευτερογενή οφέλη, αλλά δεν θέλω να αναλύσω τα δευτερογενή αποτελέσματα της οικονομίας, θα μείνω μόνο στα δημοσιονομικά, που είναι πλήρως επεξεργασμένα. Ευχαριστώ πολύ.

ΑΡΗΣ ΚΟΥΤΣΙΟΥΚΗΣ (OPEN): Κύριε Πρόεδρε, καλό μεσημέρι. Θα μου επιτρέψετε να επανέλθω στο ζήτημα της πορείας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Σας άκουσα να μιλάτε ξεκάθαρα για ενότητα. Ωστόσο, παίρνω αφορμή από μια φράση που χρησιμοποίησε από τη Θεσσαλονίκη ο Αλέξης Τσίπρας για την ανάγκη νέας εθνικής πυξίδας και την ώρα που δεν διαψεύδονται οι πληροφορίες και τα σενάρια για ίδρυση νέου κόμματος, τουλάχιστον ο ίδιος δεν τα έχει διαψεύσει, ήθελα να ρωτήσω συγκεκριμένα τη θέση σας, αν πιστεύετε ότι αυτά βοηθούν την πολιτική προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και τη δική σας προσωπικά, και τι δείχνει η δική σας πυξίδα; Ευχαριστώ.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Η δική μου πυξίδα είναι η πυξίδα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και η πυξίδα της ελληνικής κοινωνίας. Και εδώ διαπίστωσα τοποθετήσεις στο ίδιο πλαίσιο, απάντησα ήδη στην ερώτηση αυτή. Γιατί η ανάγκη σήμερα της ελληνικής κοινωνίας και οι παρεμβάσεις μας είναι στο ίδιο πλαίσιο. Είναι μια προοδευτική Ελλάδα και αυτή την έχουμε διατυπώσει. Είπα, επίσης, πολλές φορές, σε προηγούμενες ερωτήσεις, ότι ο Αλέξης Τσίπρας είναι πολύτιμο κεφάλαιο και αναγκαίος σε αυτή τη προσπάθεια της Προοδευτικής Ελλάδας, και σαν συμβολή και σαν πολιτικό κεφάλαιο. Και γνωρίζοντας ότι έχει πάρει και πάρα πολλές πρωτοβουλίες στο παρελθόν για διεύρυνση και ενότητα, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για κατακερματισμό. Και γι' αυτό μου φαίνονται αδιανόητα όλα αυτά τα σενάρια, με αυτά που γνωρίζω και εγώ και με αυτά που έχει δηλώσει και ο ίδιος.

Τι είναι σήμερα αναγκαίο στην ελληνική κοινωνία; Είναι αναγκαίο να γίνει σήμερα μια συζήτηση συγκεκριμένη για τις συνεργασίες και την ενωτική προοδευτική απάντηση, χωρίς καθυστερήσεις, με συμμετοχή ενός πολιτικού δυναμικού που μπορεί να είναι αποτελεσματικό σε αυτή τη συζήτηση. Δεν μπορεί η κοινωνία να περιμένει. Έχουμε συγκεκριμένη πολιτική ευθύνη, και όχι απλά δεν περισσεύει κανείς και καμία από εμάς, δεν περισσεύει κανείς και καμία από την κοινωνία. Θέλουμε πολύ πλατύτερες δυνάμεις. Γι' αυτό και είναι απολύτως ενωτική και προοδευτική η πρότασή μας. Πάει μπροστά. Μην ψάχνετε σε εμάς ερωτήσεις που μπορούν να διαχωρίζουν ή να μειώνουν. Όχι. Η δικιά μας η θέση, και σαν συμβολισμός προς την κοινωνία, είναι ενωτική και προοδευτική. Αυτό είναι η πρόοδος. Η Ελλάδα πήγαινε μπροστά όταν ενώναμε δυνάμεις.

ΘΕΟΔΩΡΑ ΑΠΟΤΑ (ACTION 24): Καλησπέρα, κύριε Πρόεδρε. Τα τελευταία δύο χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δέχτηκε ισχυρά πλήγματα. Αναφερθήκατε πριν σε αυτά, στις διασπάσεις, αλλά και στην αμφισβήτηση της αξιοπιστίας του κόμματος. Να μας πείτε, λοιπόν, σε πολιτικό επίπεδο τι αναγκαίο μπορεί να προσφέρει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στην ελληνική κοινωνία; Μήπως ενδεχομένως ο χώρος, αλλά και η χώρα, έχουν ανάγκη από έναν νέο φορέα στην ευρύτερη προοδευτική παράταξη; Ευχαριστώ.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Θα με γυρίσετε λίγο στο παρελθόν. Θα μου επιτρέψετε να χρησιμοποιήσω μια τοποθέτησή μου όταν κατέθεσα υποψηφιότητα για πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, η οποία παραμένει δέσμευσή μου και εκτίμησή μου και σήμερα. Πιστεύω βαθιά στην πολιτική και κοινωνική αναγκαιότητα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, γιατί η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη διορθώσεων σε μία άδικη και συντηρητική πολιτική. Η Ελλάδα έχει ανάγκη μία προοδευτική, βαθιά μεταρρυθμιστική και ριζοσπαστική αλλαγή, για τα συμφέροντα της κοινωνίας και τα συμφέροντα της χώρας. Γι' αυτό και θεωρώ ότι είναι αναγκαίος σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, γιατί φυλάττει και αξιοποιεί τρεις παρακαταθήκες: τους αγώνες των ανθρώπων της Αριστεράς και της προοδευτικής παράταξης της χώρας. Τις προοδευτικές ιδέες και αξίες και το κριτήριο με το οποίο παίρνονται οι αποφάσεις στην πολιτική - που δεν είναι μόνο ηθικό, είναι και βαθιά λαϊκό, κοινωνικό. Και, τρίτον, την παρακαταθήκη της κυβέρνησης του 2015-2019, της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα. Αυτές τις τρεις παρακαταθήκες τις χρειαζόμαστε σήμερα, γιατί σήμερα μπαίνει το ερώτημα: Μπορούν τα πράγματα να γίνουν αλλιώς; Και ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία έχει τη δυνατότητα να αποδείξει, γιατί το διαθέτει ως δικό του δυναμικό, ότι τα πράγματα έγιναν αλλιώς και άρα μπορούν να γίνουν και αλλιώς.

Δεν έχουμε, όμως, κάποιο κομματικό εγωισμό. Δεν λέμε ότι αυτό μπορεί να γίνει μόνο από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Λέμε ότι είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη, ότι μπορεί να είναι εγγυητής ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αυτής της προοδευτικής αλλαγής, αλλά λέμε ότι χρειάζεται και ένα πλατύτερο πλαίσιο συνεργασιών.

Είμαστε ανοικτοί σε μια πρόταση συνεργασιών. Σε αυτή την πρόταση εμείς μπαίνουμε με το δικό μας κεφάλαιο: και το προγραμματικό και το ιστορικό. Και πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει γι' αυτόν τον λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Γιατί σε οποιαδήποτε πρόταση συνεργασιών, αυτές οι ιδέες πρέπει να είναι ισχυρές. Θα μπουν στο κοινό τραπέζι των συνεργασιών με ένα ισχυρό πρόσημο. Αυτό θέλουμε να εξασφαλίσουμε, χωρίς εγωισμό. Συσχετισμός κοινωνικών δυνάμεων είναι οι συνεργασίες και οι εκλογές αποτυπώνουν την κοινωνική βούληση. Εμείς αυτό θέλουμε, αυτό είναι δημοκρατία, αυτό είναι βαθιά δημοκρατία. Προτείνουμε, λοιπόν, να υπάρχει αυτή η νέα πολιτική πρόταση. Αυτό είναι η Προοδευτική Ελλάδα, με ικανή και αναγκαία συνθήκη τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, που απέδειξε το τελευταίο οκτάμηνο ότι έχει την τόλμη και τη δυνατότητα να αναλαμβάνει τις πρωτοβουλίες αυτές. Δεν κρυφτήκαμε. Και πριν ακόμα σταθούμε στα πόδια μας, πρόταση για συνεργασίες καταθέσαμε, από τον Ιανουάριο κιόλας. Ευχαριστώ πολύ.

ΕΥΓΕΝΙΑ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ (ΚΟΚΚΙΝΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ): Καλησπέρα κι από μένα. Στα κομματικά Μέσα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα ήθελα να πάμε, κύριε Πρόεδρε. Με τη δύσκολη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί τους τελευταίους πολλούς μήνες, με τις συνεχείς καθυστερήσεις στην καταβολή των δεδουλευμένων, που έχουν οδηγήσει και σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες. Θυμίζω ότι 2,5 μήνες είναι οι συσσωρευμένες οφειλές προς το προσωπικό. Με το κύμα αποχωρήσεων από το Κόκκινο και την Αυγή και με τις αντοχές όσων μένουν να είναι λαβωμένες, ποιο το πλάνο σας για τα Μέσα, τι μέλλει γενέσθαι; Και αν μπορείτε να διασφαλίσετε την ομαλοποίηση της κατάστασης και τη βιωσιμότητα των Μέσων. Σας ευχαριστώ.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ευχαριστώ κι εγώ, κυρία Χατζηγεωργίου. Είναι ένα πολύ δύσκολο θέμα. Το παρέλαβα, όπως και άλλα σοβαρά προβλήματα. Έχετε δίκιο ότι υπάρχει ένα σοβαρό θέμα τακτοποίησης των οφειλών και των δικαιωμάτων των εργαζομένων της περιόδου που παρέλαβα, δηλαδή οφειλών προς τους εργαζομένους που παρέλαβα ως υποχρέωση τον Νοέμβριο του 2024. Πρέπει να είμαστε καθαροί, γιατί μας παρακολουθούν και οι πολίτες, όχι μόνο οι εργαζόμενοι των Μέσων, που γνωρίζουν την κατάσταση. Τον Νοέμβρη του 2024 υπήρχαν τεράστια χρέη, εκατομμυρίων, των κομματικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Για τα οποία δεν είχα ευθύνη, αλλά έχω ευθύνη, όπως έχει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ διαχρονικά ευθύνη έναντι των εργαζομένων. Και ένα σοβαρότατο πρόβλημα βιωσιμότητας, το οποίο παραμένει και σήμερα. Δεν είναι βιώσιμα.

Τι έπρεπε να κάνουμε και τι πρέπει να κάνουμε, είναι το ερώτημα. Είναι σαφέστατο ότι επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν έχει κρυφούς πόρους, ό,τι μπορεί να κάνει το κάνει χρησιμοποιώντας την κρατική χρηματοδότηση. Δηλαδή χρησιμοποιούμε την κρατική κομματική χρηματοδότηση για να στηρίξουμε τα μη βιώσιμα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης του κόμματος. Ταυτόχρονα, κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια εξυγίανσης και γνωρίζετε ότι ένα πολύ μεγάλο τμήμα από τα εκατομμύρια των υποχρεώσεων των κομματικών Μέσων έχει ρυθμιστεί. Και έχουμε καταφέρει και να τα μειώσουμε. Δεν μπορούμε να τα λύσουμε όλα όμως. Είναι πάνω από τις δυνάμεις μας, στον βαθμό που τα Μέσα δεν είναι βιώσιμα.

Τι κάναμε λοιπόν εμείς, με τη μικρή κρατική χρηματοδότηση, κι ενώ τα υπόλοιπα κόμματα, και αναφέρομαι και στη Νέα Δημοκρατία και στο ΠΑΣΟΚ, χρωστάνε 500 εκατομμύρια δανεικά και αγύριστα στις τράπεζες; Οι εργαζόμενοι στα Μέσα τους 10 μήνες που είμαι πρόεδρος έχουν πληρωθεί τους 9,5 και έχουν πληρωθεί το δώρο Χριστουγέννων, το δώρο Πάσχα και το επίδομα αδείας, χρησιμοποιώντας τη χρηματοδότηση του κόμματος και περιορίζοντας και άλλες δικές μας δραστηριότητες, που θα μπορούσαμε να κάνουμε. Ήταν, όμως, υποχρέωσή μας απέναντι στους εργαζόμενους. Και πριν εκλεγώ, θυμάμαι, την ημέρα του debate στην ΕΡΤ, ήταν απέξω οι εργαζόμενοι και σταμάτησα -γιατί το πρόβλημα είναι από τότε- και δεσμεύτηκα ότι θα κάνω ό,τι μπορώ για να παραμείνουν ανοιχτά τα Μέσα και να μην αμφισβητηθούν εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων. Δεν έχουμε μπορέσει να καλύψουμε ακόμη το έλλειμμα το οποίο παρέλαβα. Οριακά είμαστε συνεπείς, με πολύ μεγάλη δυσκολία και μειώνοντας άλλες δραστηριότητές μας, στην τρέχουσα μισθολογική υποχρέωση. Δεν αρκεί, το γνωρίζω. Γνωρίζω ότι αυτό αντιστοιχεί και στην κουλτούρα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και στο DNA μας. Γιατί εμείς διεκδικούμε τα εργασιακά δικαιώματα όλων των εργαζομένων, άρα και των εργαζομένων στα Μέσα Ενημέρωσης.

Κάναμε μια αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και μια καμπάνια συνδρομών. Θέλω να σας πω ότι όλη η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου μέχρι σήμερα και η καμπάνια συνδρομών έχει πάει στους εργαζόμενους. Και οι εργαζόμενοι το ξέρουν, ενημερώθηκαν γι' αυτό στο τέλος της προηγούμενης βδομάδας. Και θα συνεχίσουμε αυτές τις προσπάθειες. Η δέσμευση παραμένει: Δεν θα αμφισβητηθούν εργασιακά δικαιώματα. Αλλά να γνωρίζετε τι έχουμε κάνει αυτή τη χρονιά. Θέλω αυτό να είναι γνωστό, όσο και αν είναι μια εσωτερική υπόθεση. Σήμερα, με την ευκαιρία της συνέντευξης Τύπου, μπόρεσα να το καταθέσω δημόσια στους Έλληνες και τις Ελληνίδες. Γιατί πρέπει και στις δικές μας επιχειρήσεις να δείχνουμε την επάρκεια της διαχείρισης.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ (ΣΚΑΪ): Καλησπέρα, κύριε πρόεδρε, και από εμένα. Βλέπω εδώ στις σημειώσεις μου ότι μου δίνετε τη δέκατη ερώτηση. Από αυτές που προηγήθηκαν, οι επτά αφορούσαν τον Αλέξη Τσίπρα. Αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα για εσάς; Πείτε μας ξεκάθαρα. Ακούμε με προσοχή τις τοποθετήσεις σας, οι οποίες είναι και λίγο στρογγυλές σε σχέση με το πολιτικό πλαίσιο που εκφράζει ο Αλέξης Τσίπρας, ωστόσο, ακόμα και η σημερινή περίπτωση, γιατί δεν μπορείτε να πείτε κάτι για τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων, οι δημοσιογράφοι με τις ερωτήσεις μας προσπαθούμε να μεταφέρουμε τα θέματα, τα οποία πιστεύουμε ότι αφορούν τον κόσμο. Ακόμα και εμείς, λοιπόν, επτά στις δέκα ερωτήσεις ρωτάμε για τον κύριο Τσίπρα μέχρι αυτή τη στιγμή. Αυτό ξεκάθαρα να μας πείτε. Αποτελεί πρόβλημα για εσάς το γεγονός ότι αναγκάζεστε να απαντάτε και να σκέφτεστε και να προβληματίζεστε σε σχέση με τη δραστηριότητα του πρώην πρωθυπουργού; Γιατί μπορεί να λέτε ότι είστε στο ίδιο πλαίσιο, ωστόσο, εμείς παρατηρούμε ότι, για παράδειγμα, εκφράζει ο πρώην πρωθυπουργός θέσεις οι οποίες είναι λίγο έξω από τις δικές σας πολιτικές θέσεις. Επίσης, ο τρόπος με τον οποίο τις εκφράζει. Φιλοξενήθηκε σε ένα φόρουμ και, όπως τον κατηγόρησε ο πρωθυπουργός και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, είχε «χρυσό χορηγό». Είναι κάτι που σας ενοχλεί αυτό; Σε ποιο ρόλο θα τον θέλατε πραγματικά τον Αλέξη Τσίπρα και αν αυτός ο ρόλος, στον οποίο εσείς θα τον θέλατε, απέχει απόσταση μεγάλη από αυτόν που επιτελεί σήμερα, θέλω να μας πείτε.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κύριε Νικολαΐδη, δεν μπορώ να κρύψω το ότι, αν πράγματι έχετε κάνει εσείς και οι συνάδελφοί σας επτά ερωτήσεις στις δέκα γι’ αυτό το ζήτημα, ένα αντικειμενικό στοιχείο της συζήτησης είναι ότι δεν συζητάμε για το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και τις προτάσεις μας, αλλά γι’ αυτό το ζήτημα. Δεν μπορώ να το αρνηθώ, είναι μια πραγματικότητα. Και λέω ξεκάθαρα και το είπα σε προηγούμενη ερώτηση, ότι αυτό που εμείς πιστεύουμε ότι είναι προτεραιότητα σήμερα, είναι η συζήτηση για μια κοινή προοδευτική πλειοψηφική απάντηση στον κύριο Μητσοτάκη. Αυτό πιστεύω ότι είναι προτεραιότητα και όχι αυτή η συζήτηση, η οποία έχει ξεκινήσει και γίνεται και εδώ. Δεν μπορώ να αρνηθώ αυτό το οποίο μόλις παρατηρήσατε.

Εγώ αυτό κάνω από την πρώτη μέρα που ανέλαβα την ευθύνη της προεδρίας στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Αυτό κατέθεσα και χθες, δείχνοντας ποιο είναι το πραγματικό επίδικο για την ελληνική κοινωνία. Αυτό είναι μια ξεκάθαρη πολιτική τοποθέτηση, που εκφράζει και όλες τις αποφάσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μέχρι σήμερα. Δεν είναι μόνο μια προσωπική μου τοποθέτηση.

Οι πολιτικές εξελίξεις είναι πυκνές. Η αγωνία της κοινωνίας και τα ελλείμματα της κυβέρνησης είναι πάρα πολύ μεγάλα. Το ερώτημα που μπαίνει είναι: έχουμε χρόνο για μια συζήτηση ή πρέπει τώρα να κάνουμε κάτι; Η απάντησή μου δόθηκε ήδη. Πρέπει τώρα να κάνουμε κάτι. Δεν έχουμε χρόνο για μία ακόμα συζήτηση, ούτε -ξεκάθαρα δήλωσα- έχουμε περιθώριο για οποιονδήποτε κατακερματισμό. Το αντίθετο, πολλαπλασιασμό και πρόσθεση χρειαζόμαστε. Όμως, θέλω να σας πω ότι δεν αλλάζω ούτε λέξη από ότι είπα μέχρι τώρα, ότι η τοποθέτηση του Αλέξη Τσίπρα και στο φόρουμ εδώ, στο Economist, και σε όλες τις δημόσιες πρωτοβουλίες του και στο Συμβούλιο της Ευρώπης είναι στο ίδιο πλαίσιο και μπορώ να πω ότι κάποιες από τις σκέψεις και τις προτάσεις του εμπλουτίζουν και την πρότασή μας.

Σήμερα είναι στο Συμβούλιο της Ευρώπης εκπροσωπώντας την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Τα είπα ήδη, όμως, όλα αυτά. Δεν ακούσατε κάτι καινούργιο. Τα έχω πει ξεκάθαρα. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει πλήρες σχέδιο για την Προοδευτική Ελλάδα. Θεωρούμε ότι αυτό το σχέδιο πρέπει να ενισχυθεί. Σε αυτό το σχέδιο χρειαζόμαστε τη μέγιστη δυνατή στήριξη. Γνωρίζω, το έχει δηλώσει και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας, ότι έχει αφιερώσει αυτό το τμήμα του χρόνου για το βιβλίο. Το γνωρίζετε, το δήλωσε και πρόσφατα στη Le Monde. Ξεκάθαρα δήλωσε και με τι ασχολείται και τι δεν σκέφτεται. Δεν θα γίνω εγώ μεταφραστής. Το έχει πει ο ίδιος. Δεν χρειαζόμαστε κάτι παραπάνω.

Την πολιτική μας πρόταση τη λέμε ξεκάθαρα. Η εξωστρέφεια μας δεν σταματά. Αναμονή δεν χρειάζεται για τίποτα. Χρειάζεται να εμπλουτίσουμε περισσότερο την πολιτική μας δράση. Και έχω πει ήδη, σε προηγούμενη ερώτηση, δεν χρειάζεται να με ρωτήσετε και να το επαναλάβω, ότι το πολιτικό κεφάλαιο του Αλέξη Τσίπρα, του πρωθυπουργού του ΣΥΡΙΖΑ, είναι πολύτιμο, αλλά και η συμβολή του είναι πολύτιμη στο σχέδιο της Προοδευτικής Ελλάδας.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ (ΣΚΑΪ): Άρα δεν σας ενοχλεί τίποτα από όλα όσα κάνει ο ίδιος και δεν πιστεύετε ότι έχει «χρυσό χορηγό».

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Δεν θα αποφύγω αυτή την ερώτηση, κύριε Νικολαΐδη. Ιδιαίτερα όταν αυτή η κριτική προέρχεται από τον κύριο Μητσοτάκη, τον πρωθυπουργό των καρτέλ και της αδικίας. Νομίζω ότι θα μπορούσα να αναφερθώ σε πάρα πολλά περιστατικά συσχέτισης και του κυρίου Μητσοτάκη και της κυβέρνησης με οικονομικά συμφέροντα. Όμως οι Έλληνες και Ελληνίδες το βλέπουν, το βλέπουν στην τσέπη τους ποια συμφέροντα εξυπηρετεί κύριος Μητσοτάκης και ότι πολλές φορές αυτή η κριτική, η οποία είπε, αναφέρεται στον εαυτό του.

Αναγνωρίζοντας ότι η πλειοψηφία των ερωτήσεων σήμερα είναι γι’ αυτό το θέμα, θέλω να πω ότι η προτεραιότητα σήμερα δεν είναι οποιαδήποτε αναζήτηση και αναστοχασμός, αλλά η κοινή δράση με όλο το πολιτικό δυναμικό για την Προοδευτική Ελλάδα. Αυτό το έχουμε όλοι ανάγκη. Το έχει η κοινωνία, δεν το αμφισβήτησε ποτέ κανένας. Σ’ αυτό προχωράμε.

ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ (ΑΝΤ1): Κύριε Πρόεδρε, καλησπέρα. Ούτε εγώ θα διαφοροποιηθώ. Θα παραμείνω κι εγώ στο κεφάλαιο Αλέξης Τσίπρας, γιατί και σήμερα, όπως είπαμε, αναφέρεστε σε εκείνον και χθες στην ομιλία σας. Εκείνος, όμως, στο συνέδριο του Economist πριν μερικές ημέρες δεν έκανε την παραμικρή αναφορά στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Είναι κάτι το οποίο σας ενόχλησε; Πιστεύετε ότι είναι ένα σημάδι για το ότι προσπαθεί να πάρει τις αποστάσεις του από το κόμμα και τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, γενικότερα; Ευχαριστώ πολύ.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Μου δημιουργείται η ανάγκη να απαντήσω πάρα πολύ απλά. Υπάρχει κάποιος Έλληνας και Ελληνίδα που δεν έχει βαθιά αποτυπωμένο στη γνώση και στην εμπειρία του ότι ο Αλέξης Τσίπρας ήταν ο πρωθυπουργός του ΣΥΡΙΖΑ; Πιστεύετε ότι αυτό μπορεί να αμφισβητηθεί ή ότι θα γίνει κάποιος σχολιασμός για αυτό το ζήτημα; Αντίθετα, εγώ έχω πει ότι είναι στην ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αυτό εγγεγραμμένο και γι’ αυτό είναι και πολύτιμο. Και ότι αυτή είναι και η παρακαταθήκη της εμπειρίας αυτής της κυβέρνησης, που εμείς καταθέτουμε και στην πρόταση για την Προοδευτική Ελλάδα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει τέτοιο θέμα συζήτησης, ούτε έχει αφεθεί τέτοιο θέμα συζήτησης. Γι’ αυτό και είπα ότι είναι αδιανόητα όλα αυτά τα σενάρια. Και νομίζω ότι αυτό προκύπτει και από τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα και τις τοποθετήσεις του. Εξάλλου και το βιβλίο του, θεωρώ, ότι σε ένα μεγάλο βαθμό με την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα ασχοληθεί, απ’ ό,τι έχω μάθει, τουλάχιστον.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΥΡΜΑΤΣΙΟΣ (opinion.gr): Κύριε Πρόεδρε, εγώ θα κάνω την έκπληξη, δεν θα ρωτήσω για τον Αλέξη Τσίπρα. Θα σας πάω στο νερό. Και αυτό, γιατί πολλάκις εσείς έχετε αναφερθεί -με σιγουριά μάλιστα, όπως σας παρακολουθώ- ότι η κυβέρνηση θα ιδιωτικοποιήσει το νερό. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Χατζηδάκης είπε ότι είναι fake news αυτά που λένε, όσοι λένε για ιδιωτικοποίηση του νερού. Σας ρωτώ, λοιπόν, πώς απαντάτε σε αυτή την κατηγορία περί ψευδών ειδήσεων; Αν σας καλύπτει η διαβεβαίωση της κυβέρνησης ότι το νερό θα παραμείνει δημόσιο αγαθό, όπως ορίζει το Σύνταγμα. Και θέλω να ρωτήσω και για το εθνικό σχέδιο για τα ύδατα. Έχετε κληθεί σε διαβούλευση τα κόμματα; Ζητάτε να κληθείτε πριν αυτό ανακοινωθεί; Ευχαριστώ.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ο κ. Χατζηδάκης θυμίζω ότι έκοψε τούρτα με όλους τους φορείς που ιδιωτικοποίησε, για να συγκρίνετε λιγάκι τις δηλώσεις του με την αξιοπιστία και το παρελθόν το πολιτικό του κ. Χατζηδάκη. Επίσης, ο κ. Χατζηδάκης είναι αντιπρόεδρος σε μια κυβέρνηση, η οποία είχε αρνηθεί, καθυστερώντας την εφαρμογή απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας για το θέμα του νερού και της ΕΥΔΑΠ, και χρειάστηκε να βγει απόφαση ειδική του Συμβουλίου της Επικρατείας, που υποχρέωνε τότε το υπουργείο Οικονομικών να εφαρμόσει απόφαση σχετικά με τα δημόσια χαρακτηριστικά στις μετοχές της ΕΥΔΑΠ. Όμως, είναι μια κυβέρνηση, η οποία, μετά την τραγική καταστροφή της Θεσσαλίας, έκανε την κρίση ευκαιρία για κάποιους και έφτιαξε τον ΟΔΥΘ Α.Ε. Ο ΟΔΥΘ, ο Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, είναι μια ιδιωτική εταιρία, με σχέδια των Ολλανδών αποικιοκρατών, μετά από μια τραγική καταστροφή, που ιδιωτικοποιεί το νερό άρδευσης στη Θεσσαλία.

Ποια κυβέρνηση, λοιπόν, μου λέτε να πιστέψω; Αυτή που έχει όλο αυτό το ιστορικό; Πρόσφατα, μέσα στο καλοκαίρι, υπήρξε σύσκεψη για να συζητηθεί το νέο μοντέλο για τα νερά. Δεν συμμετέχουμε σε μια τέτοια διαβούλευση. Δεν υπήρξε απόφαση και ανακοίνωση. Όμως γνωρίζω ότι το σχέδιο αυτό συνεχίζεται, γιατί τώρα η κυβέρνηση έχει βάλει στο μάτι τις ΔΕΥΑ, έχει στόχο τη συνένωση και ιδιωτικοποίηση των ΔΕΥΑ, είτε ανά νομό, είτε ανά περιφέρεια, είτε σε έναν εθνικό φορέα. Αυτά ακούμε. Μέχρι και σενάριο ότι θα αναλάβει ο κ. Τάσσης, διαβάσαμε, αυτόν τον φορέα. Άρα τι μας λέει τώρα ο κ. Χατζηδάκης; Αυτά τα οποία δίνουν οι ίδιοι ως διαρροές για να ετοιμάσουν το σχέδιο;

Εγώ θέλω, λοιπόν, να πω ξεκάθαρα ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό. Έχουμε μια πλήρη πρόταση, την οποία είχα και την τιμή κι εγώ ως υπουργός να την προετοιμάσω, με σχέδια διαχείρισης υδάτων και κινδύνου πλημμύρας σε όλη την Ελλάδα, έτσι ώστε να είναι δημόσιο αγαθό. Και πρέπει να πω ότι με τη δική μας τιμολογιακή πολιτική που είχαμε ξεκινήσει, κρατιούνται χαμηλά τα τιμολόγια σήμερα και εδώ στη Θεσσαλονίκη. Δεν εμπιστευόμαστε αυτή την κυβέρνηση. Έχει βάλει στο μάτι και το νερό. Και αυτό το βλέπετε και με πολλά έργα ΣΔΙΤ που προωθούν, αρδευτικά σε όλη την Ελλάδα, ιδιωτικοποιώντας έτσι εμμέσως την άρδευση. Ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ παρέδωσε έργα ενταγμένα σε δημόσιες επενδύσεις για την άρδευση, τώρα ιδιωτικοποιούν εμμέσως την άρδευση σε πολλές περιοχές, πλην της Θεσσαλίας, μέσα από ΣΔΙΤ άρδευσης. Έχω διαβάσει μέχρι και για ΣΔΙΤ Πολιτικής Προστασίας. Φαντάζεστε να ιδιωτικοποιήσουν και την Πολιτική Προστασία; Για όλα τους έχουμε ικανούς. Ή την αντιπλημμυρική προστασία, που βάλαμε εχθές ως προτεραιότητα εδώ για την πόλη μας;

Νομίζω ότι αυτό που χρειάζεται είναι μια νέα κοινωνική συνεργασία. Και παίρνω την πρωτοβουλία τώρα, μιας και είμαστε εδώ στη Θεσσαλονίκη, για να θυμίσω ότι εδώ στη Θεσσαλονίκη το «Σώστε το νερό», με ένα δημοψήφισμα συγκλονιστικό, έβαλε μια κοινωνική απάντηση απέναντι στα σχέδια τότε της κυβέρνησης, που συμμετείχε ο κ. Μητσοτάκης, για την ιδιωτικοποίηση του νερού της πόλης μας. Το «Σώστε το νερό», πρέπει να γίνει πανελλαδικό και να αξιοποιήσουμε την εμπειρία των κινημάτων, αλλά και το ότι οι Θεσσαλονικείς πρόσφατα -δεν εννοώ τόσο παλιά, όσο στο δημοψήφισμα του 2014- με μια συνταρακτική συναυλία στην πλατεία Αριστοτέλους, έδωσαν ακόμα ένα μήνυμα: ότι το δημόσιο νερό είναι κατακτημένο στην κοινωνική συνείδηση. Ευχαριστώ πολύ.

ΛΑΖΑΡΟΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΙΔΗΣ (voria.gr): Κύριε Πρόεδρε, για να μη φύγω από την αίθουσα και έχω απορίες, αν κατάλαβα καλά με όσα αναφέρατε, γιατί παρακάτω θα κάνω την ερώτησή μου, αλλά αν κατάλαβα με όσα απαντήσατε μέχρι τώρα, σε περίπτωση που ο Αλέξης Τσίπρας ιδρύσει νέο κόμμα, θα ήσασταν έτοιμοι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ κι εσείς ως πρόσωπο να κάνετε ένα βήμα πίσω, να συμπαραταχθείτε μαζί του, να τον υποδεχτείτε σαν υποψήφιο πρωθυπουργό; Καλά κατάλαβα; Και η ερώτησή μου, και επειδή είπατε για Θεσσαλονίκη: Ο πρωθυπουργός είπε πως η Θεσσαλονίκη έχει απορροφήσει σε σχέση με το ΑΕΠ της τα περισσότερα κονδύλια σε υποδομές, τα τελευταία χρόνια. Παρά τις κριτικές και τις ευθύνες και τις καθυστερήσεις στο μετρό, να πούμε ότι παραδόθηκε επί των ημερών της κυβέρνησης. Το fly-over, παρά τις αντιδράσεις, προχωρά με ταχείς ρυθμούς και φαίνεται θα μπορέσει να παραδοθεί το 2027. Αυτά αποδυναμώνουν την πολιτική κριτική σας για τα έργα στη Θεσσαλονίκη και η θέση τελικά για τις υποδομές, πέρα από όσα αναφέρατε χθες, ποια είναι; Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κύριε Θεοδωρακίδη, ήδη σας είπα ότι σε εμένα φαίνεται μια τέτοια συζήτηση αδιανόητη, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και το ότι είμαστε στο ίδιο πλαίσιο και έχουμε πρωτοβουλίες, οι οποίες πολιτικά δεν διαφέρουν. Και θέλω να πω ότι κι ο ίδιος δεν έχει επιβεβαιώσει τέτοιο σχέδιο. Η δική μου προτεραιότητα, το λέω ξεκάθαρα, είναι η ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία είναι αναγκαία και ικανή συνθήκη για την προοδευτική συνεργασία, εγγύηση της συνεργασίας. Και η ενίσχυσή του, όπου δεν πρέπει να λείπει κανείς και με νέες προτάσεις, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα της κοινωνίας. Εμείς εξάλλου έχουμε και ένα ακόμα προσόν: Ότι όλα αυτά τα συζητάμε στα όργανα μας, δομημένα, οργανωμένα και δημοκρατικά.

Τώρα να πάω λίγο στη Θεσσαλονίκη. Ο κ. Μητσοτάκης αυτό που επιβεβαίωσε είναι ότι το 2019 εξαπάτησε την πόλη. Ανέφερα και χθες, αλλά και στις συσκέψεις με τους φορείς ένα κορυφαίο παράδειγμα. Θυμάστε την ελεύθερη ζώνη στο στρατόπεδο Γκόνου, που εξήγγειλε το ’19; Για ψάξτε και βρείτε την. Αυτή η εξαγγελία, όχι απλά δεν έγινε ποτέ, αλλά δεν μπόρεσε να την περιγράψει ποτέ. Ξέρετε όμως τι έγινε τότε; Τότε είχε γίνει ήδη η πρώτη φάση διαγωνισμού για το διαμετακομιστικό κέντρο, το logistics της Θεσσαλονίκης. Κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα, στην Αθήνα, το Θριάσιο προχωράει, για να μην ξεχνιόμαστε. Είχαν ξεκινήσει και τα δύο την περίοδο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.

Στην πόλη όχι απλά σταμάτησε το logistics, αλλά για ένα μεγάλο διάστημα έψαχναν και για ένα άλλο έργο, μια ελεύθερη ζώνη. Κανείς δεν κατάλαβε ποτέ τι θα γίνει. Αυτή η μεγάλη υποδομή, που θα συνέδεε τη Θεσσαλονίκη με τα Βαλκάνια απαιτούσε -και εμπορικά και συγκοινωνιακά-.σύνδεση του λιμανιού με το κέντρο διαμετακομιστικού εμπορίου, με σιδηρόδρομο και με αυτοκινητόδρομο. Ψάξτε, βρείτε τα αυτά, έξι χρόνια. Πού είναι τα έργα, τα οποία περιμέναμε στη Θεσσαλονίκη; Πού είναι οι προϋπολογισμοί; Το μετρό, το οποίο είχε ξεκολλήσει επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Πού είναι λοιπόν οι επενδύσεις και οι προϋπολογισμοί που θέλει η πόλη για τις επεκτάσεις του μετρό; Πού είναι εδώ και έξι χρόνια να τα δούμε; Το μετρό πρέπει να πάει δυτικά, πράγματι. Τι έχει επενδύσει ο κ. Μητσοτάκης;

Χώρια ότι πρέπει να σας πω ότι τώρα, πρόσφατα, χθες, μου ήρθε καταγγελία ότι ακόμα και τα δύο μεγάλα μουσεία της Θεσσαλονίκης δεν λειτουργούν κανονικά και όλες τις ώρες, γιατί δεν έχουν εργαζόμενους. Αυξήθηκαν, λέει, οι θέσεις των προϊσταμένων, αλλά όχι οι θέσεις των εργαζομένων, με την αλλαγή που έγινε στα νομικά πρόσωπα. Και ο Λευκός Πύργος, μου είπανε -δεν ξέρω, να μου το πείτε κι εσείς, ψάξτε το ρεπορτάζ- δεν λειτουργεί με όλους τους ορόφους και το Βυζαντινό Μουσείο και όλες τις ώρες. Αυτά είναι τα λεφτά που έχουν έρθει στη Θεσσαλονίκη;

Πού είναι τα υπόλοιπα μεγάλα έργα, τα οποία είχαμε σχεδιάσει εμείς; Δυστυχώς, στην πόλη υπάρχει καθυστέρηση. Και οφείλω να σας πω ότι εγώ έχω ζητήσει και από τους φορείς της πόλης να μιλήσουν ξεκάθαρα, γιατί το ‘19 υπήρξαν χειροκροτήματα. Τα χειροκροτήματα γιατί ήταν; Γιατί από όλα; Το Παιδιατρικό πήγε να το δει, γιατί ξεκίνησε την περίοδο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ το Παιδιατρικό. Τότε έγινε η συμφωνία για τη χορηγία του Παιδιατρικού Νοσοκομείου. Και είχα και προσωπική γνώση και για το οικόπεδο και για την περιοχή εγκατάστασης του.

Όμως όταν έρχεται ο εμπορικός κόσμος και οι παραγωγικοί φορείς της πόλης και μιλάνε από τη μια μεριά για τα προβλήματα του χαμηλού τζίρου και της χαμηλής αγοραστικής δύναμης και από την άλλη μεριά για την αγωνία τους ότι τώρα η κυβέρνηση ετοιμάζει ένα σχέδιο που θα βγάλει τους παραγωγικούς φορείς της πόλης από το Συμβούλιο Διοίκησης της ΔΕΘ, αυτό πλέον είναι και αφαίρεση από την πόλη. Δεν είναι απλά ότι δεν προσέθεσε κάτι ο κ. Μητσοτάκης. Τώρα αφαιρεί.

Εμείς, λοιπόν, πήραμε θέση χτες. Η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, ως εθνικός εκθεσιακός φορέας, πρέπει να παραμείνει δημόσιος και να μείνει στους φορείς της Θεσσαλονίκης και τους αυτοδιοικητικούς -Δήμος, Περιφέρεια- και τους παραγωγικούς φορείς. Να μην αφαιρέσει, αφού δεν μπόρεσε να προσθέσει κάτι, έξι χρόνια, ο κ. Μητσοτάκης.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΠΡΕΓΙΑΝΝΗ (ΣΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ 105,5): Καλησπέρα, κύριε Πρόεδρε. Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε από τη ΔΕΘ μέτρα που περιλαμβάνουν μειώσεις σε φορολογικούς συντελεστές και φοροαπαλλαγές. Εσείς, χθες στην ομιλία σας στο Βελλίδειο, ανακοινώσατε μέτρα για τη μείωση των έμμεσων φόρων και τη φορολόγηση των υπερκερδών. Ποιες είναι οι διαφορές στο δικό σας φορολογικό πρόγραμμα από τη φορολογική πολιτική του Κυριάκου Μητσοτάκη, με βάση και τις τελευταίες του ανακοινώσεις για τις φοροαπαλλαγές;

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Όπως είπα και προηγουμένως, κυρία Μπρέγιαννη, υπάρχει μια πολύ μεγάλη διαφορά μεταξύ της δικής μας πρότασης και της πρότασης του κ. Μητσοτάκη. Μιλάμε για άλλη φορολογική πολιτική, για άλλες προτεραιότητες. Για να αποδείξω ποιες είναι αυτές οι διαφορετικές προτεραιότητες, ανέφερα ένα παράδειγμα το οποίο θα το επαναλάβω τώρα. Τι έκανε ο κ. Μητσοτάκης; Από τα 10 που έκλεψε, πολιτικά, από τις τσέπες των νοικοκυριών και τα ταμεία των επιχειρήσεων -βάλτε τα υπερκέρδη με την φοροεπιδρομή, προσθέστε τα: το 2024 μπορεί και να είναι 15 δισεκατομμύρια, μόνο τράπεζες, ΔΕΗ και υπερφορολόγηση αν βάλετε, ήδη φτάνετε τα 12,13- από τα 10 λοιπόν επέστρεψε το 1. Και για να είμαι ακριβής, θα επιστρέψει το 1 με μικρό βηματισμό από τον Ιανουάριο του ’26, ενώ για μικρομεσαίους και αγρότες τα αποτυπώματα θα είναι το ’27 στην εκκαθάριση. Δεν είπε τίποτα, όμως, για μικρομεσαίους και αγρότες. Σημειώστε αυτή τη διαφορά μια και ήρθε ο λόγος.

Πάμε να δούμε λιγάκι τι είναι αυτά που έδωσε, οι φοροαπαλλαγές. Πολύ σημαντικό θέμα και η οικογένεια και οι ακριτικές περιοχές και οι νέοι και οι νέες. Πάρα πολύ σημαντικό θέμα. Γιατί δεν έχουμε μια συζήτηση για Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, για να έχουν όλοι οι νέοι και οι νέες πολύ καλύτερο μισθό; Γιατί είναι ελάχιστο το αποτύπωμα με τον κατώτατο μισθό τον οποίον σήμερα έχουμε στην Ελλάδα. Αυτή είναι μια διαφορά που λέμε εμείς.

Δεύτερον: Δείτε πόσο άδικα είναι τα μέτρα. Σε μια οικογένεια με δύο παιδιά, στο εισόδημα των 10.000 ευρώ, τα μέτρα αυτά δίνουν μία ελάφρυνση 600 ευρώ. Στο εισόδημα των 50.000 ευρώ, η ελάφρυνση αυτή είναι τετραπλάσια. Ναι, αλλά δεν εξήγγειλε ότι θα στηρίξει τις ευάλωτες ομάδες, τις οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα και με παιδιά; Το αντίθετο κάνει. Και αυτά τα 600 ευρώ, τα οποία θα μπορούσε κάποιος να πει ότι είναι λιγότερα από 40. Αν βάλετε 14 μισθούς, δεν έχει σημασία, ας πούμε μέσο όρο 50 ευρώ το μήνα. Πόσες φορές μπορεί να πάει κάποιος σούπερ μάρκετ και να καλύψει το κόστος και πόσους λογαριασμούς ρεύματος μπορεί να πληρώσει; Είναι υποκριτικό μια μικρή στο ύψος φοροαπαλλαγή, 50 ευρώ μέσο όρο το μήνα, όταν η ακρίβεια τρέχει και θα καταναλώσει αυτή τη μικρή επιστροφή από αυτά που έχουν κλαπεί, όπως περιέγραψα, από τις τσέπες των νοικοκυριών, θα καταναλωθεί από την ακρίβεια. Άρα, ποιος θα κερδίσει; Η ακρίβεια, τα καρτέλ, τα ολιγοπώλια.

Η δική μας πρόταση είναι διαφορετική. Έχει έλεγχο κερδών και ρύθμιση της αγοράς ενέργειας. Έχει έλεγχο κερδών και ρύθμιση της αγοράς τραπεζών. Έχει εισόδημα καλύτερο και στους μισθωτούς και στους δημοσίους υπαλλήλους και στους συνταξιούχους, πολύ συγκεκριμένα. Έχει στήριξη ειδικών κοινωνικών ομάδων, όπως είναι οι δημόσιοι λειτουργοί στην περιφέρεια ή όπως είναι οι μητέρες που έχουν μισθωτή εργασία ορισμένου χρόνου. Έχουμε συγκεκριμένα μέτρα για την ακρίβεια ποσοτικοποιημένα, ΦΠΑ.

Και κλείνω με αυτό, για να μην σας πω πολλά άλλα διαφορετικά παραδείγματα. Ο κ. Μητσοτάκης στη συνέντευξη Τύπου την αντίστοιχη, επικαλέστηκε ότι δεν γνωρίζει το θέμα για μια συζήτηση περί της οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ποια είναι η αλήθεια; Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν προειδοποιητικές επιστολές της Ευρώπης για την εφαρμογή, την ενσωμάτωση, για να είμαι ακριβής, της οδηγίας. Η πραγματική αλήθεια ποια είναι κατά βάθος; Γιατί δεν ήθελε να απαντήσει ο κ. Μητσοτάκης; Γιατί δεν έχει την πολιτική βούληση να προχωρήσει σε μείωση του ΦΠΑ και του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης. Και, δυστυχώς, φέτος οι έμμεσοι φόροι τρέχουν με υψηλότερο ρυθμό από ό,τι πέρυσι. Άρα θα υπάρχουν περισσότερα υπερπλεονάσματα φέτος.

Και ρωτώ πολύ απλά: Αφού υπάρχει και σύσταση της Ευρώπης, η οποία ψηφίστηκε με παρόντες τους υπουργούς του κ. Μητσοτάκη - να πούμε ότι αυτή η οδηγία είχε συμμετοχή της Ελλάδας, όταν ψηφίστηκε στο Συμβούλιο Υπουργών, γιατί οι οδηγίες περνάνε από Συμβούλια Υπουργών, δεν έρχονται από κάποιον έξω από τις χώρες, άρα η ελληνική πολιτική ηγεσία ήταν εκεί όταν υπήρξε σύσταση «μειώστε τον ΦΠΑ». Ενώ, λοιπόν, τρέχει ο ΦΠΑ με τρελούς ρυθμούς και τρέχει κι ο πληθωρισμός -αρνητικότατα τα συμπεράσματα του πληθωρισμού, ιδιαίτερα στα τρόφιμα και στη στέγη για την Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη- γιατί τώρα; Και τον καλώ: Γιατί δεν προχωρά σε μία ελάφρυνση του ΦΠΑ για να πάρει ανάσα και η αγορά και τα νοικοκυριά τώρα; Έχει την πολιτική βούληση ή όχι; Σύσταση έχει, υπερπλεονάσματα έχει, τη δυνατότητα υπογραφής και πλειοψηφία στη Βουλή έχει. Γιατί; Δεν έχει την πολιτική βούληση.

Αυτό είναι η μεγάλη διαφορά της φορολογικής μας πρότασης. Έχει πολιτική βούληση άδικης πολιτικής για τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων και των Ελληνίδων. Εκεί διαφέρουμε. Εμείς καταθέσαμε μια πρόταση δίκαιης πολιτικής. Ευχαριστώ πολύ.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΒΕΓΥΡΗ (ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ): Κύριε Πρόεδρε, είδαμε στο πρόγραμμα που παρουσιάσατε χθες μια σειρά από όντως ανακουφιστικά μέτρα φορολογικά, κυρίως για την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, για τους επαγγελματίες, για τους μικρομεσαίους και για τα νοικοκυριά. Λέτε και για τη φορολόγηση των υπερκερδών τραπεζών, μεγάλων εταιρειών ενέργειας και μεγάλου λιανεμπορίου και για τιμαριθμοποίηση της φορολογίας. Εγώ θα ήθελα να σας ρωτήσω: Μια ελληνική Α.Ε., όχι μια τεράστια εταιρεία λιανεμπορίου ή ενέργειας ή τράπεζα, ποιοι θα είναι οι φόροι που θα πληρώνει, τα ποσοστά δηλαδή της φορολόγησης;

Επίσης, στο πρόγραμμά σας, με εξαίρεση την αναφορά για τη δημιουργία ενός Εθνικού Ταμείου Ανάκαμψης για καινοτόμες επενδύσεις από μικρομεσαίους στην περιφέρεια, δεν είδα -και συγχωρέστε με αν κάνω λάθος- κάτι ιδιαίτερο για προσέλκυση επενδύσεων. Ποια είναι η θέση σας; Ευχαριστώ.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ευχαριστώ πάρα πολύ. Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι δεν προλάβαμε χθες και δεν ήταν δυνατόν να αναφέρουμε όλο το αναπτυξιακό σχέδιο. Και ανέφερα ως βασικούς άξονες προς το τέλος της τοποθέτησης, αλλά με τίτλους μόνο, τις παρεμβάσεις και του χωροταξικού σχεδιασμού και της κυκλικής οικονομίας και της νησιωτικής πολιτικής. Και ανέφερα και τον ενεργειακό μετασχηματισμό. Τι θέλω να πω με αυτό; Η οικονομία χρειάζεται σχέδιο και χρειάζεται και αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου. Κατέθεσα ξεκάθαρα την πρόταση ότι και οι χρηματοδοτήσεις μέσα και από το λεγόμενο Εθνικό Ταμείο Ανάκαμψης θα πρέπει να κατευθυνθούν με προτεραιότητες πρώτα στην περιφέρεια, πρώτα στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και στην επιχειρηματικότητα της συνεργασίας και πρώτα στον μετασχηματισμό τον πράσινο και τον ψηφιακό. Αυτό σημαίνει, λοιπόν, ότι θα υπάρχει προτεραιότητα στις χρηματοδοτήσεις όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων στις επιχειρήσεις που έχουν ουδέτερο κλιματικό αποτύπωμα, δηλαδή που είναι συμβατές με το μοντέλο της πράσινης πολιτικής που επιβάλλουν πλέον οι διεθνείς αποφάσεις, όσο κι αν το ξεχνά τελευταία ο κ. Τραμπ. Και ταυτόχρονα θα δίνουν τη δυνατότητα να έχουμε ανταγωνιστικό προϊόν στην Ελλάδα.

Αυτό σημαίνει και μια στροφή στην οικονομία του πραγματικού προϊόντος. Γιατί το μεγάλο έλλειμμα που έχουμε στο ισοζύγιο συναλλαγών οφείλεται και στο ότι δεν παράγουμε τόσα αξιόπιστα και με υπεραξία ελληνικά προϊόντα, ώστε να μπορέσουμε να ανταγωνιστούμε και να μπούμε στις διεθνείς αγορές. Πρέπει να αλλάξουμε αυτή τη σχέση. Πρέπει να ενισχύσουμε και την παραγωγικότητα, αλλά και τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της ελληνικής οικονομίας. Τα έχω αναφέρει πάρα πολλές φορές όλα αυτά, αναφέροντας, επίσης, ότι το κόστος των τραπεζών και το κόστος της ενέργειας πλήττουν και τη μεσαία επιχειρηματικότητα. Γιατί υποθέτω ότι για μια τέτοια επιχείρηση που προσπαθήσατε να περιγράψετε, αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα.

Η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα -και αναφέρομαι και στη βαριά βιομηχανία που έχει έρθει και μας έχει επισκεφθεί και έχουμε μιλήσει πολλές φορές- πλήττεται και μειώνεται η ανταγωνιστικότητά της από το κόστος ενέργειας και το κόστος καυσίμων. Εδώ, λοιπόν, μια μεταρρύθμιση με μια δημόσια ΔΕΗ, η οποία θα παίζει ρυθμιστικό ρόλο διαμορφώνοντας τιμές στην αγορά, περιορίζοντας και τα υπερκέρδη, είναι πάρα πολύ σημαντική. Όπως, επίσης, και μια άλλη αγορά ενέργειας, την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ νομοθέτησε και η κυβέρνηση δεν εφαρμόζει. Ξέρετε πόσο πολύ ενδιαφέρεται η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας, ώστε να υπάρχουν προθεσμιακά σταθερά συμβόλαια στην ενέργεια, όπως προβλέπεται από τον νόμο του ΣΥΡΙΖΑ και δεν εφαρμόζεται σήμερα, για να μπορεί να κάνει οικονομικό και παραγωγικό προγραμματισμό; Από αυτά έχει ανάγκη η ελληνική παραγωγή.

Να έχει σχεδιασμό της οικονομίας. Γιατί τώρα, για πέστε μου: Χωρίς κτηματολόγιο, χωρίς δασικούς χάρτες, χωρίς σχεδιασμό. Πού είναι τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια των Δήμων; Γνωρίζουν με καθαρούς όρους πού μπορεί να επενδύσει ή όχι ένας επιχειρηματίας; Ή πρέπει να πάει σε ένα βουλευτικό γραφείο για να βρει άκρη; Από αυτό θέλει να γλιτώσει η επιχειρηματικότητα. Από αυτό το πελατειακό κράτος θέλουν να γλιτώσουν όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες.

Αυτή είναι η πρόταση παραγωγής που έχει καταθέσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, που βρίσκει και ικανοποιεί τα συμφέροντα και της μεσαίας επιχειρηματικότητας, η οποία ενδιαφέρεται και αυτή να μην πλουτίζουν τέσσερα-πέντε καρτέλ εις βάρος εκατοντάδων, για να μην πω χιλιάδων, και μεγάλων ελληνικών επιχειρήσεων. Εμείς αυτή την επιχειρηματικότητα θέλουμε να στηρίξουμε. Και αυτή η επιχειρηματικότητα είναι αυτή που θέλουμε να κάτσει και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους φορείς της εργασίας, για να έχουμε Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και έτσι να έχουμε και καλές αμοιβές. Αυτή είναι η Προοδευτική Ελλάδα. Σας ευχαριστώ.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΚΡΗ (ΔΙΟΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ, diontv.gr): Καλημέρα και από μένα. Εγώ θα ήθελα να κάνω ένα ερώτημα περιβαλλοντικό. Βαθιά πολιτικό ίσως και γεωπολιτικό περισσότερο, αλλά ίσως και υπαρξιακό. Θα θέλαμε να γνωρίζουμε την άποψή σας για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αλλά και αυτό σε συνδυασμό λίγο με όσα συμβαίνουν από εχθές, τα πανηγύρια που έχουμε από την κυβέρνηση για την έλευση της Chevron και το τι ακριβώς θα γίνει με τους υδρογονάνθρακες και τις έρευνες στο νότια της Κρήτης και νότια της Πελοποννήσου. Και βεβαίως αυτό σε μια εποχή που οι εξορύξεις, πέρα από ό,τι λέει ο Ντόναλντ Τραμπ και το "drill baby, drill", δεν είναι και ό,τι καλύτερο για τον πλανήτη. Ευχαριστώ πολύ.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Είναι μια πάρα πολύ κρίσιμη ερώτηση για το μέλλον της χώρας αλλά και παγκόσμια. Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, ως ένα κατεξοχήν ευρωπαϊκό και οικολογικό κόμμα, είναι ότι η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια με μηδενικό κλιματικό αποτύπωμα είναι θέμα και επιβίωσης του πλανήτη και των οικοσυστημάτων, αλλά και υποστήριξης των ασθενέστερων και των ευάλωτων. Γιατί οι πρώτοι που πλήττονται, και από την ενεργειακή κρίση και τα πανάκριβα τιμολόγια που έφερε ο κ. Μητσοτάκης, αλλά και από τις φυσικές καταστροφές, είναι οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Και εμείς έχουμε προτεραιότητα τη στήριξη της κοινωνίας. Επείγει, λοιπόν, η πράσινη μετάβαση και μας ανησυχεί από τη μια μεριά η δυσαρμονία, πλέον, της διοίκησης Τραμπ με τις παγκόσμιες συμφωνίες, αλλά μας ανησυχεί και η καθυστέρηση της ευρωπαϊκής ηγεσίας να υλοποιήσει πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Διότι βλέπουμε τώρα τελευταία η οικονομία του πολέμου να κερδίζει σε σχέση με τις παγκόσμιες συμφωνίες και την εφαρμογή της Συμφωνίας των Παρισίων.

Στη χώρα μας η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια πρέπει να γίνει, έτσι ώστε να είναι και φθηνή η πράσινη ενέργεια και έτσι να είναι και κοινωνικά ωφέλιμη και παραγωγικά ωφέλιμη. Όμως ο κ. Μητσοτάκης, με πρώτο σχεδιαστή τον κ. Χατζηδάκη, αντί να ακολουθήσουν έναν προγραμματισμό που περιείχε τότε και εθνικό χωροταξικό σχεδιασμό για τις ΑΠΕ, προχώρησε σε μία λογική υπερθέρμανσης και απελευθέρωσης των αδειοδοτήσεων. Τα αποτελέσματα είναι ότι φέτος την άνοιξη οδηγηθήκαμε στην υποχρέωση να πετάξουμε στα σκουπίδια ένα μεγάλο ποσοστό φθηνής πράσινης ενέργειας, και από την άλλη μεριά αυτή η απελευθέρωση απέκλεισε τις ενεργειακές κοινότητες, μια μεγάλη πολιτική πρωτοβουλία, καινοτομία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, προς όφελος πάλι εργολάβων ή κάποιων γερμανικών εταιρειών, όπως είχε υποσχεθεί να κάνει ο κύριος Μητσοτάκης στη Δυτική Μακεδονία, στην Bild, αν δεν κάνω λάθος.

Εμείς διαφωνούμε με αυτό το μοντέλο. Η μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι κοινωνικά και περιβαλλοντικά αναγκαία, αλλά πρέπει να γίνει προς όφελος της κοινωνίας, και όχι κάποιοι να κάνουν την κρίση ευκαιρία και να θησαυρίσουν. Αυτή την πόρτα έχει ανοίξει ο κ. Μητσοτάκης και τώρα βρισκόμαστε μπροστά στο αδιέξοδο το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα να έχει στόχο τα 27 γιγαβάτ και σήμερα να είναι προς κατασκευή στην Ελλάδα 34 γιγαβάτ ΑΠΕ.

Τι πρέπει να γίνει λοιπόν τώρα; Δεν υπάρχουν δίκτυα. Οι μικροί, οι αγρότες, τα οικιακά, οι μικρομεσαίοι, δεν μπορούν να συνδεθούν. Κάποιοι έχουν εξασφαλίσει ακόμα και με ρουσφετολογική υπουργική απόφαση του Αυγούστου του 2022 να υπάρχει προτεραιότητα κάποιων στις συνδέσεις. Και δεν υπάρχει και υποδομή αποθήκευσης, γι' αυτό πετάμε τη φτηνή πράσινη ενέργεια στη θάλασσα.

Εμείς λοιπόν λέμε: Ως εδώ. Αλλαγή στη διαδικασία αδειοδότησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Είναι συνεδριακή μας απόφαση ότι άδειες καινούργιες πρέπει να δίνονται μόνο σε ενεργειακές κοινότητες, σε έργα δήμων, σε έργα αγροτών και επιχειρήσεων για αυτοπαραγωγή και αυτοκατανάλωση, για να πιάνει τόπο η πράσινη ενέργεια, να μη γίνεται κι αυτή παιχνίδι εργολάβων. Γιατί με τα χρωματιστά τιμολόγια βλέπετε ότι ο κόσμος πληρώνει ακριβότερα. Έχουμε 50% αύξηση κόστους ενέργειας επί κυβέρνησης Μητσοτάκη. Ψάξτε να βρείτε πόσο είχαμε την περίοδο της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Θέλουμε, λοιπόν, να τελειώσει ο χωροταξικός σχεδιασμός και ταυτόχρονα να υπάρξει αναστολή των αδειών για όλες τις περιοχές Natura 2000, όχι μόνο για τα έργα ΑΠΕ, για όλα τα έργα. Οι μελέτες για τις περιοχές Natura 2000 είχαν ανατεθεί επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, είχα την τιμή να τις υπογράψω. Δεν έχουν τελειώσει ακόμα. Άρα να βγουν κανόνες για τις χρήσεις γης και μετά να προχωρήσουν τα έργα, αφού υπάρχουν δίκτυα και αφού υπάρχει και αποθήκευση. Γιατί σας θυμίζω ότι το άλλο μεγάλο σχέδιο της κυβέρνησης για τη συμμετοχή ενός fund, της Macquarie, στον ΔΕΔΔΗΕ, οδήγησε στο να μην υπάρχουν επενδύσεις δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ και να μην μπορούν να συνδεθούν τα μικρά και τα μικρομεσαία έργα ΑΠΕ. Αυτός ήταν ο εκσυγχρονισμός που μας έφερε ο κ. Μητσοτάκης.

Αυτή είναι η δική μας στρατηγική όσον αφορά την πράσινη ενέργεια. Ναι, να προχωρήσει, αλλά προς όφελος της κοινωνίας, όχι προς όφελος της κερδοσκοπίας των καρτέλ.

Όσον αφορά το ζήτημα των εξορύξεων, είναι γεγονός ότι μετά τη Συμφωνία των Παρισίων και βλέποντας και το πλήθος των φυσικών καταστροφών και των ακραίων κλιματικών φαινομένων και τα χαρακτηριστικά της υπερθέρμανσης, έπρεπε να ληφθούν πολύ πιο απαιτητικά μέτρα για το θέμα της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια - σας θυμίζω ότι εδώ κι αρκετά χρόνια βλέπουμε να καταστρέφεται ακόμα και η μυδοπαραγωγή στον Θερμαϊκό από την υπερθέρμανση, μην το ξεχνάτε, εδώ ζούμε. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση είχε κατορθώσει να ολοκληρώσει εκκρεμείς συμφωνίες της χώρας για τις εξορύξεις, βάζοντας πολύ αυστηρούς περιβαλλοντικούς όρους και λέγοντας «ως εδώ». Γιατί; Γιατί υπάρχει ένα μεγάλο ερώτημα, αν θα είναι βιώσιμα, και περιβαλλοντικά και οικονομικά, τα σχέδια εξορύξεων. Και εμείς λέμε ότι τα βιώσιμα σχέδια είναι τα σχέδια της πράσινης ενέργειας και της μετάβασης - και με εξοικονόμηση, και με μετριασμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Όμως ακόμα και αυτά τα σχέδια, τα οποία αφήσαμε εμείς πίσω, εδώ και έξι χρόνια δεν υλοποιούνται. Και ρωτώ: Πανηγυρίζει σήμερα η κυβέρνηση; Γιατί; Επειδή έξι χρόνια έχει άδειες και σχεδιασμό, και κατά καιρούς τα έχει χρησιμοποιήσει σε εξαγγελίες ο κ. Μητσοτάκης, και δεν έχει προχωρήσει τίποτα; Τα Ελληνικά Πετρέλαια είναι μέσα, με άλλον παγκόσμιο όμιλο, δυτικά-νοτιοδυτικά της Κρήτης.

Και επίσης ρωτώ: Πολύ κρίσιμο και σοβαρό το γεωπολιτικό ζήτημα και πολύ κρίσιμα και σοβαρά τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Χρειαζόμαστε συνεργασία με έναν κολοσσό για να υπερασπιστούμε κυριαρχικά δικαιώματα, τα οποία θίχτηκαν από το τουρκολιβυκό σύμφωνο; Γιατί δεν έχουμε προλάβει με διπλωματικά εργαλεία να κατοχυρώσουμε τα συμφέροντα της χώρας και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα; Εμείς αυτό θα προτιμούσαμε. Δεν υποτιμούμε καμιά συνεργασία και κανένα έργο, ούτε τη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα. Κρατάμε μια επιφύλαξη για το αν θα είναι αποτελεσματική και σίγουρη μέχρι το τέλος, γιατί βλέπουμε όλα να μεταφέρονται σε προεκλογικό χρόνο. Ρωτώ: Την άλλη συνεργασία, που την είχαμε εδώ και έξι χρόνια έτοιμη, γιατί δεν την προχώρησε η κυβέρνηση; Πόσο μπορεί να είναι αξιόπιστη μια τέτοια εξαγγελία και ένας τέτοιος πανηγυρισμός όταν απουσιάζει η χώρα μας, ή απουσίαζε για ένα μεγάλο διάστημα με την εξωτερική πολιτική του δεδομένου συμμάχου, από το άλλο μείζον ζήτημα, το τουρκολιβυκό; Αυτά είναι ζητήματα τα οποία μας απασχολούν. Ελπίζω να σας έδωσα ταυτόχρονα και μια εικόνα της πράσινης πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αλλά και στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και προτεραιοτήτων. Ευχαριστώ πολύ.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΤΣΙΚΟΓΙΩΡΓΟΣ (TV100): Καλησπέρα σας, κύριε πρόεδρε. Θα ήθελα να σας ρωτήσω κάτι διαφορετικό από τον κ. Τσίπρα. Για το θέμα της ανάπλασης της ΔΕΘ, λοιπόν, στο οποίο η κυβέρνηση ανέκρουσε πρύμναν, απέσυρε το φαραωνικό, όπως το χαρακτηρίζετε και εσείς και πολλοί άλλοι, σχέδιο του real estate, που προέβλεπε δημιουργία ξενοδοχείου, και πλέον μιλάει για ένα εκθεσιακό κέντρο 30.000 τετραγωνικών μέτρων με πάρκο και χρηματοδότηση από το Δημόσιο χωρίς τη συμμετοχή ιδιώτη, ενώ εξήγγειλε και την ανακαίνιση του συνεδριακού κέντρου «Ι. Βελλίδης». Εντωμεταξύ, θυμίζω ότι έχουν συγκεντρωθεί πάνω από 20.000 υπογραφές πολιτών για τη διενέργεια δημοψηφίσματος, οι οποίοι ζητούν πραγματικό μητροπολιτικό πάρκο. Εσείς χθες ζητήσατε να αναλάβει η κυβέρνηση συγκεκριμένη δέσμευση για το θέμα. Αυτό που θέλω να ρωτήσω είναι: πόσα στρέμματα κατ' εσάς πρέπει να καταλαμβάνει το μητροπολιτικό μάρκο και τελικά το δεκαήμερο της Έκθεσης πού πρέπει να πραγματοποιείται; Στο κέντρο ή στη Σίνδο; Σας ευχαριστώ.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ανέφερα ήδη χθες στη συνάντησή μου με τη διοίκηση της Έκθεσης τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Θα την επαναλάβω εδώ. Δεν έχω να προσθέσω πάρα πολλά, γιατί φρόντισα και φρόντισε ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, γιατί δεν ήταν προσωπική μου επιλογή, το είχαμε καταλήξει και το είχαμε καταθέσει όταν είχαμε έρθει και με την προεδρία του Αλέξη Τσίπρα εδώ, πριν ανακοινωθεί οποιαδήποτε πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Η Θεσσαλονίκη χρειάζεται ένα σύγχρονο εκθεσιακό κέντρο. Αυτό που βλέπουμε δίπλα μας, όσο κι αν το έχουμε αγαπήσει, αν έχουμε ζήσει μαζί του, αν έχουμε μεγαλώσει με αυτή την εικόνα, τι είναι; Μια άτακτη προσθήκη κτιρίων με έναν παλιό πλέον εκθεσιακό εξοπλισμό, με κάγκελα που κλείνουν την πόλη, με περιορισμό του δημόσιου χώρου, με υποβάθμιση της αρχιτεκτονικής της πόλης. Και δεν είναι σύγχρονος εκθεσιακός φορέας. Όταν πήραμε την πρωτοβουλία λοιπόν, νομίζω ότι ήταν στη Διεθνή έκθεση του 2016 όταν το ανακοίνωσε ο Αλέξης Τσίπρας, μιλήσαμε για ένα δημόσιο εκθεσιακό φορέα με το 50% πάρκο, στο κέντρο της πόλης. Αυτό υλοποιήσαμε. Και προχωρήσαμε με πάρα πολύ γρήγορα βήματα. Θέλω να σας πω ότι τότε έγινε εκτεταμένη διαβούλευση των φορέων της πόλης. Έβγαιναν στη δημοσιότητα θέματα όπως real estate, αλλαγή συντελεστών δόμησης, επιχειρηματική εκμετάλλευση, ιδιωτικοποίηση. Εμείς τα διαβάζαμε όλα αυτά, δεν κατέληγαν κάπου, και ο προϋπολογισμός όλο και ανέβαινε. Δηλαδή έβαζε λεφτά το Δημόσιο για να γίνει ένα ιδιωτικό έργο. Αυτό ήταν η τελευταία φάση. Αυτό συζητήσαμε πέρυσι εδώ, στην Έκθεση που είχαμε έρθει.

Εμείς, λοιπόν, από πέρσι και από πρόπερσι και πάντα, λέμε κάτι πάρα πολύ απλό και παραμένει αυτό θέση μας ως σήμερα: Να δεσμευτεί τώρα η κυβέρνηση για να παρουσιάσει συγκεκριμένο σχέδιο. Που να έχει δημόσιο εκθεσιακό φορέα στη Θεσσαλονίκη, που να ανήκει στους φορείς της πόλης. Το σχέδιο του Υπερταμείου αφαιρεί από τους παραγωγικούς και αυτοδιοικητικούς φορείς της πόλης τη δυνατότητα αποφάσεων για το μέλλον της Έκθεσης. Διαφωνούμε κάθετα και εκτιμώ ότι διαφωνούν και οι φορείς της πόλης. Δεύτερον, σύγχρονο εκθεσιακό κέντρο. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι αρκεί στην πόλη μας να μείνει το παλιό Βελλίδειο και μάλιστα στη γωνία της έκτασης, κόβοντας και την ενοποίηση του δημόσιου χώρου απέναντι από τα δυο πολύτιμα μουσεία της πόλης. Δεν ξέρω πώς σας φαίνεται εσάς, ως πολίτης της πόλης το λέω, αλλά και έχοντας χρόνια εμπειρία στο Τεχνικό Επιμελητήριο. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί γίνεται αυτό. Δεν αξίζει δηλαδή στην Θεσσαλονίκη μια δημόσια χρηματοδότηση για κάτι τέτοιο; Πέρασε ένα Ταμείο Ανάκαμψης και δεν ακούμπησε. Γιατί δεν αξιοποίησε 100 εκατομμύρια του Ταμείου Ανάκαμψης γι' αυτό ο κ. Μητσοτάκης και τώρα κουρεύει τον προϋπολογισμό; Δημόσιο έργο, ενιαίος δημόσιος χώρος, υψηλό πράσινο, νέα σύγχρονη κατασκευή με βάση τους κανόνες της τέχνης. Ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός είναι μια πολύτιμη εμπειρία, πρέπει να τον αξιοποιήσουμε, δεν πρέπει να τον πετάξουμε στα σκουπίδια.

Αλλά επιτρέψτε μου να πω ότι τώρα συζητάμε και ρωτάτε τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για το ποια είναι η άποψή του, αλλά ο κ. Μητσοτάκης δεν έχει καταθέσει άποψη. Μόνο μια γενική εξαγγελία. Και είπα ότι σε μένα προξένησε μεγάλη εντύπωση. Ήρθαν να κάνουν μια εκδήλωση με καμιά εικοσαριά υπουργούς και να καταλήξει στη συζήτηση με τον κ. Μητσοτάκη, με μοναδικό θέμα αυτό. Γιατί δεν είπε για όλα τα υπόλοιπα θέματα της πόλης κάτι πέρα από αυτά που γνωρίζουμε όλοι. Δεν εξήγγειλε κάτι καινούριο. Και δεν είπε ούτε ποιο θα είναι το χρηματοδοτικό σχήμα ή ποιο θα είναι το διοικητικό μοντέλο και ποιο θα είναι το αρχιτεκτονικό περίγραμμα ή έστω το αποτύπωμα στον χώρο αυτού του έργου.

Εμείς θεωρούμε πως το ότι αυξήθηκε το αποτύπωμα ελεύθερου χώρου που μας παρουσίασε χθες η διοίκηση της έκθεσης, μια πολύ μεγάλη αλλαγή, η οποία εκτιμώ ότι είναι γύρω στα 120 στρέμματα - δεν θυμάμαι απ’ έξω τα νούμερα. Εμείς διεκδικούσαμε να είναι μεγαλύτερος ο δημόσιος χώρος, αλλά να είναι και ενοποιημένος. Δεν έχει κανένα νόημα να έχουμε δημόσιο χώρο κομμένο κομματάκια και να μην υπάρχει η δυνατότητα της ενιαίας κυκλοφορίας. Αυτό σημαίνει δημόσιος χώρος σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη. Αυτό διεκδικούμε για τη Θεσσαλονίκη μας.

Το λέω απλά και το λέω εκπροσωπώντας και ως πολίτης της Θεσσαλονίκης αυτή την πόλη. Δεν έχει δώσει απάντηση ο κ. Μητσοτάκης. Είναι εξαπάτηση αυτό που έχει κάνει. Έξι χρόνια έχει να προχωρήσει κάτι, τουλάχιστον να το βάλει, για τη Διεθνή Έκθεση, κάτι να μείνει ως αποτύπωμα. Εμείς κάναμε μεγάλη αλλαγή, με διαβούλευση και με θεσμικό υπόβαθρο. Τότε έγινε ο σχεδιασμός του πάρκου στο κέντρο της πόλης. Πιστεύω ότι είπα για όλες τις πλευρές και κατέθεσα και την ένστασή μου γι' αυτό που κατέθεσε η κυβέρνηση, γιατί δεν το γνωρίζουμε. Είναι απολύτως ασαφές και είναι επικίνδυνο αν φύγει η Έκθεση από τους φορείς της πόλης.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΜΠΟΥΡΟΥΝΗΣ (inthess.gr): Κύριε πρόεδρε, καλημέρα. Εγώ θα σας γυρίσω λίγο στα ενεργειακά πάλι. Πρόσφατα, με αφορμή το ζήτημα που έχει προκύψει με την ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδας με την Κύπρο, και μιλάω για το έργο Great Sea InterConnection, ζητήσατε την παραίτηση του κ. Γεραπετρίτη. Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι ευθύνες της κυβέρνησης και ποιες οι ευθύνες της ελληνικής διπλωματίας;