Υπάρχει ένα μοτίβο που ίσως αναγνωρίζεις στον εαυτό σου: μπαίνεις και βγαίνεις από δίαιτες, δοκιμάζεις «μαγικά» προγράμματα, αποτοξινώσεις, γρήγορες λύσεις που υπόσχονται αποτελέσματα σε χρόνο μηδέν. Για λίγο νιώθεις ότι κάτι αλλάζει, αλλά αργά ή γρήγορα επιστρέφεις στην αφετηρία – συχνά με παραπάνω κιλά από πριν. Αν έχεις παγιδευτεί σε αυτόν τον φαύλο κύκλο, δεν είσαι η εξαίρεση.
Και ας το ξεκαθαρίσουμε: δεν φταις εσύ. Δεν σου λείπει η θέληση, ούτε η αυτοπειθαρχία. Το πρόβλημα βρίσκεται στη νοοτροπία της «δίαιτας» και στο γεγονός ότι ένα εντυπωσιακό 95% των διαιτών αποτυγχάνει μακροπρόθεσμα.
Ήρθε η στιγμή να δεις καθαρά το γιατί.
Γιατί το 95% των διαιτών αποτυγχάνει
1. Έχεις μη ρεαλιστικές προσδοκίες
Περιμένεις γρήγορα, θεαματικά αποτελέσματα.
Μπορεί να βάζεις στόχο να χάσεις 9 κιλά σε έναν μήνα. Χάνεις πολύ λιγότερα, απογοητεύεσαι, νιώθεις ότι «δεν τα καταφέρνεις» και εγκαταλείπεις. Αυτό που σε ρίχνει δεν είναι το αποτέλεσμα, αλλά η προσδοκία.
2. Ζεις μέσα στον περιορισμό και τη στέρηση
Πολλές δίαιτες σου κόβουν ολόκληρες ομάδες τροφών ή «δαιμονοποιούν» αγαπημένα σου φαγητά. Στην αρχή ίσως αντέχεις, αλλά σταδιακά:
- αυξάνονται οι λιγούρες
- νιώθεις ότι «σκάς» από τη στέρηση
- όταν τελικά ενδώσεις, τρως πολύ περισσότερο από όσο θα έτρωγες αν δεν ήταν «απαγορευμένο»
Και μετά νιώθεις ενοχές. Ο τέλειος φαύλος κύκλος.
3. Ακολουθείς μη βιώσιμα μοντέλα διατροφής
Χημικές δίαιτες, ακραίος θερμιδικός περιορισμός, δίαιτες με ελάχιστες επιτρεπόμενες τροφές.
Μπορεί να λειτουργήσουν για λίγο, αλλά δεν μπορούν να γίνουν τρόπος ζωής.
Μόλις τελειώσει η «περίοδος δίαιτας», επιστρέφεις στα παλιά σου – και το βάρος επιστρέφει μαζί.
4. Πιστεύεις στις γρήγορες λύσεις
Η βιομηχανία της διατροφής σου υπόσχεται αποτελέσματα σε 7, 10 ή 14 μέρες.
Ξεκινάς με ενθουσιασμό, γιατί θέλεις αλλαγή «τώρα».
Όμως η πραγματική, υγιής απώλεια βάρους απαιτεί χρόνο, συνέπεια και αλλαγή συνηθειών, όχι «κόλπα». Οι γρήγορες λύσεις σε οδηγούν σε συνεχές yoyo – χάσε, πάρε, ξαναχάσε, ξαναπάρε.
5. Τρως συναισθηματικά και με άγχος
Το φαγητό γίνεται συχνά παρηγοριά. Όταν έχεις στρες, στεναχώρια, πίεση, κουράζεσαι να «κρατιέσαι».
Αν μια διατροφή δεν λαμβάνει υπόψη τον τρόπο που συνδέεσαι συναισθηματικά με το φαγητό, είναι σχεδόν σίγουρο ότι κάποια στιγμή θα τη «σπάσεις».
6. Ακολουθείς δίαιτες που δεν είναι φτιαγμένες για σένα
Πολλά προγράμματα λειτουργούν με τη λογική «ένα πλάνο για όλους».
Δεν λαμβάνουν υπόψη:
- τις καθημερινές σου ανάγκες
- τις προτιμήσεις σου
- τον τρόπο ζωής σου
- την ψυχολογία σου
Καμία δίαιτα δεν μπορεί να δουλέψει αν δεν σου ταιριάζει πραγματικά.
7. Επηρεάζεσαι από μη ρεαλιστικά πρότυπα σώματος
Τα social media και τα μέσα συχνά προβάλλουν σώματα που δεν αντιστοιχούν στην πραγματική ζωή.
Αυτό μπορεί να σε κάνει να νιώθεις ότι πρέπει να είσαι συνεχώς σε δίαιτα για να «αξίζεις», να είσαι αρεστός/ή ή να θεωρείσαι υγιής.
Και έτσι μένεις παγιδευμένος/η σε μια διαρκή πάλη με το σώμα σου.
Γιατί οι γρήγορες δίαιτες σε σαμποτάρουν
1. Στερούνται θρεπτικών συστατικών
Δίαιτες μόνο με φρούτα, μόνο πρωτεΐνη ή μόνο σούπες σε αφήνουν χωρίς βασικές βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες.
Χωρίς αυτά:
δεν χορταίνεις σωστά
δεν λειτουργεί καλά το έντερό σου
διαταράσσεται η ενέργεια και οι ορμόνες σου
Η έλλειψη θρεπτικών συστατικών μπορεί να φέρει κόπωση, ορμονικές διαταραχές και ψυχολογικές μεταπτώσεις που τελικά σε σπρώχνουν να εγκαταλείψεις κάθε προσπάθεια.
2. Το βάρος που χάνεις δεν είναι λίπος
Με τις πολύ γρήγορες δίαιτες:
στην αρχή χάνεις κυρίως υγρά και γλυκογόνο
μετά αρχίζεις να χάνεις και μυϊκό ιστό
Η απώλεια λίπους –που είναι αυτό που πραγματικά θέλεις– είναι πιο αργή διαδικασία, της τάξης των 2–4 κιλών τον μήνα.
Οτιδήποτε πέρα από αυτό είναι συνήθως αποτέλεσμα εξάντλησης του οργανισμού, όχι «υπερβολικής επιτυχίας».
3. Το σώμα σου προσπαθεί να προστατευτεί
Ο οργανισμός έχει έναν φυσικό μηχανισμό επιβίωσης.
Όταν για καιρό δεν παίρνει αυτά που χρειάζεται, μπαίνει σε «κατάσταση συναγερμού».
Όταν ξαναρχίσεις να τρως πιο κανονικά:
- προσπαθεί να αποθηκεύσει όσο περισσότερο μπορεί
- σε ωθεί να πάρεις πίσω το βάρος – και συχνά λίγο παραπάνω
Η απότομη απώλεια βάρους είναι σοκ για το σώμα. Γι’ αυτό και τόσο συχνά βλέπεις το ίδιο μοτίβο: γρήγορη απώλεια, γρήγορη επανάκτηση.
Ποιες δίαιτες λειτουργούν πραγματικά
Οι δίαιτες που έχουν νόημα για σένα είναι αυτές που:
- είναι βιώσιμες
- είναι εξατομικευμένες
- εστιάζουν στη συνολική σου υγεία, όχι μόνο στη ζυγαριά
Τέτοια πρότυπα διατροφής είναι, για παράδειγμα:
- η μεσογειακή διατροφή
- η δίαιτα DASH
- η χορτοφαγική διατροφή
Δεν πρόκειται για «μαγικές φόρμουλες», αλλά για τρόπους ζωής που μπορούν να σε συνοδεύουν για χρόνια.
Διαβάστε ακόμα: Νέα ευρήματα συνδέουν τη χρόνια ουλίτιδα με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου