Η εμμηνόπαυση αποτελεί μια απόλυτα φυσική μεταβατική περίοδο στη ζωή κάθε γυναίκας – όχι μια πάθηση που χρειάζεται «διόρθωση». Ωστόσο, τα συμπτώματα που τη συνοδεύουν συχνά επηρεάζουν την καθημερινότητα, από τις εξάψεις και τις νυχτερινές εφιδρώσεις μέχρι την αϋπνία, τις μεταβολές στη διάθεση και τις δυσκολίες στη σεξουαλική ζωή.
Όπως εξηγεί ο μαιευτήρας – γυναικολόγος Ευάγγελος Γκικόντες, τα τελευταία χρόνια η επιστημονική γνώση γύρω από την εμμηνόπαυση έχει αλλάξει σημαντικά, επιτρέποντας πιο στοχευμένες και ασφαλείς παρεμβάσεις.
Η σύγχρονη προσέγγιση στην ορμονική θεραπεία
Για πολλά χρόνια η ορμονική θεραπεία υποκατάστασης (HRT) αντιμετωπιζόταν με φόβο, εξαιτίας μελετών της δεκαετίας του 2000 που παρερμηνεύτηκαν ή αφορούσαν πολύ συγκεκριμένες ομάδες γυναικών. Σήμερα, διεθνείς επιστημονικές εταιρείες όπως η International Menopause Society και η NAMS καταλήγουν ότι:
Γυναίκες κάτω των 60 ή εντός 10 ετών από την τελευταία περίοδο έχουν τα μεγαλύτερα οφέλη και τους μικρότερους κινδύνους.
Η θεραπεία μειώνει εντυπωσιακά τις εξάψεις, βελτιώνει τον ύπνο, βοηθά στη διάθεση και προλαμβάνει την οστεοπόρωση.
Οι πιθανοί κίνδυνοι εξαρτώνται από παράγοντες όπως το είδος των ορμονών, η δόση και το ιατρικό ιστορικό.
Παράλληλα, αυξάνεται η χρήση διαδερμικών μορφών (patch, gel) και φυσικής προγεστερόνης, που εμφανίζουν καλύτερο προφίλ ασφάλειας.
Η ορμονική θεραπεία δεν είναι λύση για όλες – ούτε όμως και κάτι που πρέπει να αποκλείεται προκαταβολικά. Η απόφαση λαμβάνεται εξατομικευμένα.
Νέα μη ορμονικά φάρμακα για τις εξάψεις
Για όσες γυναίκες δεν μπορούν ή δεν θέλουν να λάβουν ορμόνες, η επιστήμη έχει προχωρήσει με εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Τα νεότερα φάρμακα δρουν στους υποδοχείς νευροκινίνης στον εγκέφαλο, ρυθμίζοντας το «κέντρο θερμοκρασίας» που ευθύνεται για τις εξάψεις.
Fezolinetant (αναστολέας NK3): μειώνει την ένταση και συχνότητα των εξάψεων σε μεγάλες κλινικές μελέτες.
Elinzanetant (αναστολέας NK1/NK3): δείχνει αποτελεσματικότητα όχι μόνο στις εξάψεις αλλά και στον ύπνο και τη συνολική ποιότητα ζωής, ακόμη και σε γυναίκες που λαμβάνουν θεραπείες για καρκίνο μαστού.
Αυτές οι θεραπείες αποτελούν μια σημαντική επιλογή για όσες έχουν αντενδείξεις στην ορμονική θεραπεία – πάντα υπό ιατρική καθοδήγηση.
Η εποχή της «εξατομικευμένης εμμηνόπαυσης»
Η σύγχρονη ιατρική εγκαταλείπει τα «μία λύση για όλες» και στρέφεται στην precision pharmacology, όπου η θεραπεία προσαρμόζεται βάσει:
ηλικίας και χρόνου από την τελευταία περίοδο
σωματικού βάρους και τρόπου ζωής
συνοδών νοσημάτων και οικογενειακού ιστορικού
προτεραιοτήτων της γυναίκας (ύπνος, σεξουαλική υγεία, ενέργεια, πρόληψη οστεοπόρωσης)
Ο στόχος δεν είναι μόνο η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων αλλά και η προστασία της υγείας μακροπρόθεσμα – καρδιά, οστά, γνωστική λειτουργία.
Πρακτικές αλλαγές που βοηθούν
Πέρα από τις θεραπείες, σημαντική βελτίωση μπορούν να φέρουν καθημερινές συνήθειες:
Άσκηση: αερόβια και ενδυνάμωση για βάρος, οστά και διάθεση
Μεσογειακή διατροφή: περιορισμός ζάχαρης και αλκοόλ
Σωστή υγιεινή ύπνου: δροσερό δωμάτιο, σταθερό πρόγραμμα
Μείωση άγχους: yoga, αναπνοές, ψυχολογική υποστήριξη
Φυτικά σκευάσματα όπως τα φυτοοιστρογόνα μπορεί να βοηθήσουν, ωστόσο απαιτείται ιατρική καθοδήγηση λόγω ανομοιομορφίας στα προϊόντα.
«Η εμμηνόπαυση δεν είναι μάχη, είναι μετάβαση»
Ο κ. Γκικόντες τονίζει ότι καμία γυναίκα δεν πρέπει να νιώθει ότι «υπερβάλλει» όταν τα συμπτώματα επηρεάζουν την καθημερινότητα. Σήμερα υπάρχουν περισσότερες και ασφαλέστερες επιλογές από ποτέ – φαρμακευτικές και μη.
Η ανοιχτή επικοινωνία με τον/την γυναικολόγο και η σωστή ενημέρωση είναι τα θεμέλια για μια ομαλή και ισορροπημένη μετάβαση. Η εμμηνόπαυση μπορεί να γίνει μια περίοδος φροντίδας και ανανέωσης, όχι φόβου.
Διαβάστε ακόμα: Αυτές είναι οι 9 πιο πλούσιες τροφές σε βιταμίνη C – Καλύτερες κι από ένα συμπλήρωμα