Γνωρίστε τον Κρητικό αστέρα της Google

Από τα πρώτα λεπτά της συζήτησης, καταλαβαίνεις ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που δεν δηλώνει απλώς Έλληνας, αλλά κουβαλά στην ψυχή του την Ελλάδα. Μιλά γι' αυτήν σχεδόν με στοργή. Συναντηθήκαμε με το Στιβ Βρανάκη στη Δημοτική Αγορά Χανίων. Ο άνθρωπος που εργάζεται σε μια από τις βασικές αρτηρίες της παγκόσμιας τεχνολογίας, τη Google, έχει στο παρελθόν προμοτάρει φίρμες όπως η Coca-Cola, τα McDonald’s, η Levis. Πριν από 3 χρόνια ανέλαβε καθήκοντα ως διευθυντής του Creative Lab της Google για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Εργάζεται αδιάλειπτα, ταξιδεύει συνεχώς. Ακόμα κι αν μοιράζει όμως την καθημερινότητά του στα 5 σημεία του ορίζοντα η καρδιά του κατοικεί μόνιμα στα Σφακιά... Ο Στιβ Βρανάκης, μιλώντας στο Flashnews.gr δίνει για πρώτη φορά μια γεύση για το τι περιλαμβάνει το σχέδιο του εθνικού μας brand που θα ανακοινωθεί το επόμενο χρονικό διάστημα. Μας διαβεβαιώνει ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να είναι η Silicon Valley της Ευρώπης, καθώς είναι η 5η χώρα παγκοσμίως (!) σε επιστήμονες και τεχνικούς, μας αφοπλίζει όταν εξηγεί για ποιούς λόγους δεν το έχει καταφέρει και μας δίνει τη συμβουλή της επιτυχίας.



Στην Ελλάδα συνήθως διαπιστώνουμε με καθυστέρηση ότι έχουμε αξιόλογα επιστημονικά μυαλά. Το αντιλαμβανόμαστε όταν αυτά πλέον διαπρέπουν στο εξωτερικό. Πρόκειται για μεμονωμένες περιπτώσεις και συμπτώσεις ή πράγματι έχουμε μια καλή επιστημονική «μαγιά», ένα σημαντικό ανθρώπινο δυναμικό στα χέρια μας και δεν το έχουμε αξιολογήσει σωστά;

Η Ελλάδα σύμφωνα με τα στοιχεία του world economic forum data, κατατάσσεται 5η στον κόσμο (!) στους μηχανικούς και τους επιστήμονες Αναλογικά μιλώντας έπρεπε η Ελλάδα να είναι η Silicon Valley (Σίλικον Βάλεϊ) της Ευρώπης. Έχετε νέους ανθρώπους με υψηλή μόρφωση, δεξιότητες και ικανότητες.

Συμμετέχω σε οργανισμούς όπως τον «Reload Greece» και «Greeks in the UK” που προωθούν ελληνικά ξεκινήματα, start ups. Τα προωθούν εκτός χώρας και τα ενθαρρύνουν να αξιοποιήσουν το διαδίκτυο. Όλες οι δυνατότητες υπάρχουν για να γίνει η Ελλάδα μια μεγάλη τεχνολογική εστία βασισμένη στην καινοτομία.

Τότε γιατί δε συμβαίνει κάτι τέτοιο. Πού κάνουμε λάθος;

Είναι πολύ δύσκολο να ξεκινήσεις μια δουλειά σ’ αυτή τη χώρα και είναι δύσκολο να βρεις χρηματοδότηση. Αν είσαι στη Silicon Valley στην Αμερική και λανσάρεις μια νέα ιδέα, κάνεις ένα επιχειρηματικό ξεκίνημα και αποτύχει, τότε λανσάρεις μια άλλη νέα ιδέα και αν και αυτή αποτύχει τότε λανσάρεις μια άλλη ιδέα και αν και αυτή αποτύχει βρίσκεις δουλειά σε μια μεγάλη εταιρεία.

Στην Ελλάδα όμως, όπως και σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης, αν αποτύχεις σε ένα επιχειρηματικό εγχείρημα, μπορεί ακόμα να καταλήξεις και στη φυλακή, δύσκολα σε αφήνουν να ορθοποδήσεις. Αυτό λοιπόν είναι το πρόβλημα. Γιατί αν είσαι διατεθειμένος να ρισκάρεις τα πάντα για να φτιάξεις μια καλύτερη ζωή για σένα και να δημιουργήσεις θέσεις εργασίας για άλλους ανθρώπους, και το εγχείρημά σου δεν πετύχει για κάποιο λόγο, θα λογοδοτήσεις και το πιθανότερο θα το πληρώσεις.

Η Κρήτη θα μπορούσε να αξιώσει μια μικρή θέση στον τομέα της τεχνολογίας και της καινοτομίας;

Και στην Κρήτη έχετε ικανό δυναμικό. Στο ΙΤΕ γίνεται έρευνα, η forthnet ξεκίνησε από εδώ. Όμως είναι δύσκολο να βγει αυτό προς τα έξω γιατί ο υπόλοιπος κόσμος ακούει αυτά που του λέμε. Όταν ασχολούμαστε με εσωτερικές αντιπαλότητες, χρέη, συνεχείς διαμαρτυρίες και αντιδράσεις, αυτά θα δει όλος ο κόσμος. Κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι δύσκολο αυτό το μικρό κομμάτι της Κρήτης να το δούνε όταν κάνει ενδιαφέροντα πράγματα.

Στα μέσα του 2013 ανατέθηκε σε μια ομάδα ειδικών μεταξύ των οποίων και εσείς, η δημιουργία ενός εθνικού brand (μιας εθνικής ταυτότητας) το οποίο θα χαρακτηρίζει κάθε δραστηριότητα της χώρας. Μάλιστα, από όσο γνωρίζω, εργαστήκατε πάνω σε αυτό για έξι μήνες και χωρίς να έχετε ζητήσει καμία πληρωμή. Από τη στιγμή που το project ολοκληρώθηκε, θα ήθελα να μου πείτε ποιά είναι η πρόταση στην οποία καταλήξατε.

Θα ήθελα και θα ήταν σωστό να μην αποκαλύψω κάτι μέχρι να γίνει η επίσημη ενημέρωση στον τύπο, κάτι που θα συμβεί σύντομα. Όμως ήταν μια πολύ καλή εμπειρία.

Θα μπορούσατε ωστόσο να μας δώσετε έστω το γενικό πλαίσιο του σχεδιασμού του εθνικού brand;

Η ιδέα βασίζεται λιγότερο σε διαφημιστική καμπάνια και περισσότερο σε μια δράση και κίνηση που θα φέρει ένα σλόγκαν για νέους ανθρώπους, ένα σύνθημα που θα κάνει όλους να θέλουν να αναλάβουν δράση και που ελπίζω να μετατρέψει τη χαμένη γενιά στην επόμενη γενιά. Και μόνο αυτό μπορώ να σας πω προς το παρόν.

Το σκεπτικό έχει σχέση με τους νέους ανθρώπους, την τεχνολογία και πώς μπορούμε να μετατρέψουμε έναν από τους πιο αρχαίους πολιτισμούς σε έναν από τους πιο σύγχρονους χρησιμοποιώντας καινοτομία και τεχνολογία, που πιστεύω ότι μπορούμε να κάνουμε.

Θα απαιτηθούν πολλά χρήματα για την υλοποίηση του σχεδιασμού του εθνικού brand;

Ο τρόπος που έχουμε προτείνει δεν είναι κάτι που στηρίζεται στα χρήματα αλλά στη θέληση και την επιθυμία να γίνει κάτι. Για 20 χρόνια έχω κάνει διαφημιστικές καμπάνιες. Λάνσαρα το iphone και το amαzon στη Μεγάλη Βρετανία, λάνσαρα την coca cola zero, οπότε ξέρω πώς πρέπει να πεις μια ιστορία για ένα brand.

Για να το κάνεις αυτό πρέπει να καταλάβεις το brand. Σαν Έλληνας που έχει φίλους οι οποίοι είναι άνεργοι και απελπισμένοι, καταλαβαίνω ότι η ιστορία που πρέπει να πω γι’ αυτούς στην καμπάνια, δεν βασίζεται σε μια επιφανειακή διαφήμιση αλλά στηρίζεται στην επαφή των ανθρώπων που χρειάζονται ένα χέρι βοηθείας και έχουν κάθε όρεξη να βελτιώσουν τα πράγματα.

Γι’ αυτό μια διαφημιστική καμπάνια θα ήταν λάθος, θα ήταν επιπόλαιη και θα διαρκούσε για 15 λεπτά. Ενώ τώρα θα σου δώσουμε κάτι και θα σε αφήσουμε να κάνεις κάτι με αυτό. Και είτε θα κάνουμε κάτι όλοι μαζί είτε δεν θα κάνουμε τίποτα.

Επικαλούμαι την προηγούμενη ιδιότητά σας. Έχοντας αναλάβει διαφημιστικές εκστρατείες εταιρειών μεγαθηρίων, έχετε εικόνα του τρόπου με τον οποίο κινούνται στις αγορές. Αντί να βλέπουμε μεγάλες εταιρείες, κολοσσούς να εκμεταλλεύονται την κρίση και να επεκτείνουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια στην Ελλάδα, παρατηρούμε το αντίθετο. Δεν μπαίνουν στη διαδικασία να επενδύσουν στη χώρα και αν το έχουν κάνει, φεύγουν.

Διάβασα ότι στην Ελλάδα, χρειάζεται περίπου 15 διαφορετικά βήματα για να πάρεις άδεια για την επιχείρησή σου. Έτσι όταν λες σε κάποιον ότι πρέπει να περάσεις από 15 διαφορετικές διαδικασίες για να πάρεις μια άδεια εδώ ενώ στη "διπλανή πόρτα" το μοναδικό που χρειάζεσαι είναι να δείξεις μια ταυτότητα λόγου χάρη, πού θα πάς; Η Ελλάδα πρέπει να γίνει ανταγωνιστική.

Είστε παιδί μεταναστών. Δυστυχώς, η Ελλάδα βιώνει αυτή την εποχή ένα ακόμα κύμα μετανάστευσης, παιδιών που αναζητούν το μέλλον τους μακριά από τη χώρα.

Υπάρχει μια διαφορά. Οι γονείς μου έφυγαν χωρίς χρήματα και ήταν αγράμματοι. Τα τελευταία 3 χρόνια, οι χιλιάδες Έλληνες που έφυγαν έχουν πάρα πολλές δεξιότητες και μόρφωση. Επομένως πρέπει να τους πείσουμε να μείνουν και να επιστρέψουν. Εγώ θα ερχόμουν ξανά εδώ στο λεπτό.

Όμως εγώ είμαι συνέχεια εν κινήσει και το κάνω από τότε που ήμουν 18. Στα 19 ζούσα στην Κίνα και στα 20 ζούσα στο Χονγκ Κόνγκ για 2 χρόνια. Μεγάλωσα σε μια εργατική οικογένεια, με οικονομική δυσκολία, ο πατέρας μου ήταν από τον Καλλικράτη και μετανάστευσε στον Καναδά και όλη του τη ζωή μόχθησε. Καθώς περνούσαν τα χρόνια ξεκίνησα μια εταιρεία, μετά μια άλλη και κατέληξα να εργάζομαι στη Google.

Εργάζομαι το λιγότερο 12 ώρες την ημέρα, ταξιδεύω και βρίσκομαι το 50% του χρόνου μου, μέσα σε ένα αεροπλάνο. Εγώ μεγάλωσα διαφορετικά, οι γονείς μας έκαναν ό,τι μπορούσαν αλλά τελικά εμείς έπρεπε να τα κάνουμε όλα για τους εαυτούς μας.

Γεννηθήκατε λοιπόν Καναδά, μένετε Μεγάλη Βρετανία και έχετε γυρίσει τον κόσμο. Άραγε πόσο Σφακιανός αισθάνεστε ακόμα;

Πάρα πολύ. Ο πατέρας μου, μου ξεκαθάριζε: «Ναι, είσαι Έλληνας, αλλά κατάγεσαι από ένα πολύ ξεχωριστό μέρος της Ελλάδας, την Κρήτη». Έναν πολύ περήφανο και σκληρό τόπο όχι εξαιτίας των βεντετών και των μαχαιριών και των πυροβολισμών στις πινακίδες. Αλλά γιατί οι άνθρωποι σέβονταν ο ένας τον άλλο, σέβονταν τη γη που τους τάιζε και τα ζώα και ήταν αλληλέγγυοι. Δεν θα το βρεις αυτό σε πολλές περιοχές του κόσμου.

Τελικά η επιτυχία είναι θέμα γνώσης ή ταλέντου;

Νομίζω ότι είναι λίγο από τα δυο αλλά και κανένα από τα δυο. Πιστεύω ότι έχει να κάνει με την αυτοπεποίθηση και βλέπω ότι αυτή η χώρα έχει υποστεί τεράστιο πλήγμα στην αυτοπεποίθησή της. Νομίζω πρέπει να μιλήσουμε στους νέους και να τους «ξυπνήσουμε» γιατί είναι οι ίδιοι άνθρωποι που δεν επιθυμούν διακαώς να εργαστούν στο δημόσιο, αλλά θέλουν να εργαστούν και να στήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις, θέλουν να ταξιδέψουν, θέλουν να εμπορευτούν, θέλουν να κάνουν όλα αυτά τα ενδιαφέροντα πράγματα που μόνο η τεχνολογία τους επιτρέπει να κάνουν.

Σε κάποιες περιπτώσεις, η τεχνολογία έκανε εύκολη τη ζωή, σε κάποιες άλλες, εξυπηρέτησε μόνο μια ακόρεστη πλεονεξία παρέχοντας υπηρεσίες στην πραγματικότητα περιττές. Πού οδηγεί κατά τη γνώμη σας η τάση των εξελίξεων αλλά και των απαιτήσεων του κοινού. Εν ολίγοις, τι θα δούμε στο μέλλον;

Θα σας πω την προσωπική μου εκτίμηση δίνοντας δυο παραδείγματα που με εμπνέουν. Ο Elon Mask (ιδιοκτήτης της Tesla Motors, της SpaceX και ιδρυτής του PayPal), πρότεινε να λανσάρει το Hyperloop, ένα σύστημα μεταφοράς υψηλής ταχύτητας με σωλήνες στις οποίες κάψουλες θα κινούνται με πίεση του αέρα, το οποίο θα εκμηδενίσει αποστάσεις.

Ο Έλληνας Peter Diamandis (ιδρυτής της Space Adventures), στην Αμερική προσπαθεί να βρει ένα τρόπο εξόρυξης ορυκτού πλούτου από αστεροειδείς. Και θα δημιουργήσουμε μια μηχανή που όχι μόνο θα «συλλαμβάνει» αστεροειδείς αλλά μετά θα κάνει εξορύξεις πολύτιμων ορυκτών με αποτέλεσμα να σταματήσει η αλόγιστη εκμετάλλευση του πλανήτη μας.

Είναι απίστευτα πράγματα αυτά. Η Google, λάνσαρε διαστημικά μπαλόνια στον ουρανό που θα παρέχουν ίντερνετ σε όλες τις περιοχές του πλανήτη. Δεν πρόκειται να μιλήσω για ταμπλέτες, κινητά και ρομπότ και τέτοιου είδους τεχνητή νοημοσύνη. Επομένως, τι θα δούμε στο μέλλον και πού πηγαίνουμε; Νομίζω ότι μπορούμε να φτάσουμε και θα φτάσουμε όπου μας οδηγήσει το πιο φιλόδοξο μυαλό.

Τώνια Λιοδάκη liodaki@flashnews.gr