Οι πρώτες συνομιλίες υψηλού επιπέδου μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας από το 2022 έδειξαν ότι οι δύο χώρες απέχουν πολύ από τη συμφωνία για τα βήματα που απαιτούνται για την κατάπαυση του πυρός, παρόλο που υποσχέθηκαν μια σημαντική ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου.
Ένα παράθυρο για περισσότερη διπλωματία παραμένει ανοιχτό, αφού οι δύο πλευρές συμφώνησαν επί της αρχής να διεξαγάγουν περαιτέρω συνομιλίες, το οποίο είναι ένα κρίσιμο σημείο για τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επιθυμεί μια “γρήγορη ειρήνη”.
Οι υποσχέσεις των διαπραγματευτών να απελευθερώσουν χίλιους αιχμαλώτους πολέμου, να συναντηθούν ξανά για συνομιλίες και να παρουσιάσουν το όραμά τους για κατάπαυση του πυρός ήταν «σημαντικά βήματα», δήλωσε ο ανώτερος συνεργάτης και διευθυντής του προγράμματος για τη Ρωσία στο Κέντρο Stimson, Peter Slezkine. «Νομίζω ότι αποτελούν ένα πολύ ελπιδοφόρο σημάδι, διότι η άμεση επαφή των δύο πλευρών είναι μια σημαντική εξέλιξη», είπε χαρακτηριστικά.
Η Ουκρανία, οι ΗΠΑ και άλλες δυτικές χώρες έχουν ζητήσει κατάπαυση του πυρός για 30 ημέρες χωρίς προϋποθέσεις, ώστε να επιτραπούν ειρηνευτικές συνομιλίες. Ωστόσο η Ρωσία, η οποία ελέγχει σχεδόν το ένα πέμπτο της Ουκρανίας, δεν έχει δείξει ότι είναι πρόθυμη για παραχωρήσεις, επαναλαμβάνοντας μαξιμαλιστικές απαιτήσεις, όπως η Ουκρανία να υποχωρήσει και να αναγνωρίσει τον ρωσικό έλεγχο σε τέσσερις ουκρανικές περιοχές που το Κρεμλίνο διεκδικεί πλέον μονομερώς ως δικές του, αλλά δεν ελέγχει πλήρως.
Οι μετρημένοι τόνοι των δηλώσεων και των δύο πλευρών που ακολούθησαν τις συνομιλίες δεν βοήθησαν πολύ στο να καλυφθεί το χάσμα μεταξύ τους.
Διπλωματική πηγή της Ουκρανίας δήλωσε στο Reuters ότι η Ρωσία υπέβαλε απαιτήσεις στις συνομιλίες που ήταν «αποκομμένες από την πραγματικότητα και υπερβαίνουν κατά πολύ οτιδήποτε είχε συζητηθεί προηγουμένως». Η πηγή, η οποία αρνήθηκε να κατονομαστεί λόγω της ευαισθησίας των συνομιλιών, τόνισε ότι περιλάμβαναν τελεσίγραφα για την αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων από μέρος του εδάφους της και «άλλους μη εκκινητικούς και μη εποικοδομητικούς όρους».
Ο επικεφαλής διαπραγματευτής του Κρεμλίνου, Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, πρότεινε μετά τις διαπραγματεύσεις ότι η Ρωσία θα μπορούσε να πολεμήσει για όσο χρονικό διάστημα χρειάζεται για να επιτύχει τους στόχους της. Επικαλούμενος τις στρατιωτικές νίκες των τσάρων σε έναν πόλεμο 21 ετών εναντίον της Σουηδίας τον 18ο αιώνα, είπε ότι το Κίεβο απλώς βαθαίνει τη δική του κατάντια αντιστεκόμενο στα ειρηνευτικά αιτήματα της Ρωσίας.
«Η αρχή του ταξιδιού»
Τα πιο κοντινά πράγματα σε ένα σχέδιο για μια ειρηνευτική συμφωνία είναι οι προτάσεις των ΗΠΑ και οι αντιπροτάσεις που προτάθηκαν από την Ευρώπη και την Ουκρανία στις συνομιλίες του περασμένου μήνα. Το Σάββατο, μια ανώτερη ουκρανική κυβερνητική πηγή δήλωσε ότι οι τελευταίες απαιτήσεις της Ρωσίας στην Κωνσταντινούπολη περιλάμβαναν το Κίεβο να παραιτηθεί από την επιθυμία του για αποζημιώσεις, τη διεθνή αναγνώριση πέντε τμημάτων της Ουκρανίας ως ρωσικών και ότι η Ουκρανία θα γίνει ουδέτερο κράτος.
Τα αιτήματα προχώρησαν περισσότερο από τις προτάσεις των ΗΠΑ ή της Ουκρανίας και της Ευρώπης.
Ένας από τους ανώτερους Ουκρανούς αξιωματούχους που συμμετείχαν στη σειρά αποτυχημένων συνομιλιών του 2022 με τη Ρωσία, οι οποίες απέτυχαν να σταματήσουν τον ολοκληρωτικό πόλεμο, δήλωσε στο Reuters ότι το αποτέλεσμα της ανανεωμένης δέσμευσης στην Κωνσταντινούπολη εξελίχθηκε απολύτως όπως αναμενόταν.
«Κάθε ταξίδι αρχίζει με ένα μόνο βήμα. Αυτή είναι η αρχή του ταξιδιού. Οι απαιτήσεις είναι πάντα υπερβολικές στην αρχή οποιασδήποτε διαπραγμάτευσης. Αυτό είναι κλασικό», δήλωσε η πηγή.
Οπισθοδρόμηση για την ευρωπαϊκή προσπάθεια επιβολής κυρώσετων
Η εύθραυστη έκβαση των συνομιλιών θέτει και πάλι το μπαλάκι στο γήπεδο του Τραμπ. Άλλαξε απότομα ρότα την Πέμπτη, μια ημέρα πριν από τις διαπραγματεύσεις, λέγοντας ότι πρέπει να συναντηθεί με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν για να υπάρξει μια σημαντική ανακάλυψη. Η παρατήρησή του κατέστρεψε -προς το παρόν- τις ελπίδες της Ευρώπης να πιέσει την Ουάσινγκτον να επιβάλει νέο κύμα κυρώσεων στη Ρωσία.
Αν αυτό συμβεί, θα ήταν μια στιγμή ορόσημο στη νεοσύστατη προεδρία του Τραμπ, κατά τη διάρκεια της οποίας έχει δείξει μέχρι στιγμής συμπάθεια προς τη Ρωσία και έχει διαλύσει τις φιλοουκρανικές πολιτικές του προκατόχου του, Τζο Μπάιντεν.
Μόλις το περασμένο Σαββατοκύριακο, οι ηγέτες τεσσάρων μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων ταξίδεψαν στο Κίεβο, απειλώντας τη Ρωσία με περισσότερες κυρώσεις εάν δεν συμφωνήσει σε μια εκεχειρία 30 ημερών από τις 12 Μαΐου, μια θέση που, όπως είπαν, υποστηρίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Όταν ο Πούτιν πρότεινε στη συνέχεια συνομιλίες αντί για κατάπαυση του πυρός, ο Τραμπ είπε στον Ζελένσκι σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να συμφωνήσει αμέσως και δεν έκανε καμία αναφορά στις επικείμενες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, παρά το γεγονός ότι εδώ και εβδομάδες δείχνει ότι είναι απογοητευμένος με αυτό που έχει πει ότι μπορεί να είναι κωλυσιεργία του Πούτιν.
Ο Ζελένσκι, που αγωνιούσε να μην αποξενώσει τον Τραμπ, πρότεινε απευθείας συνομιλίες με τον Πούτιν. Ο ηγέτης του Κρεμλίνου δεν ανταποκρίθηκε παρά μόνο την τελευταία στιγμή, όταν όρισε μια αντιπροσωπεία που δεν περιλάμβανε μόνο τον ίδιο, αλλά ούτε κανέναν από τους υψηλόβαθμους υπουργούς του.
«Δεν στέλνεις νεκροθάφτες σε έναν γάμο», δήλωσε ο Ρώσος πολιτικός αναλυτής, Βλαντίμιρ Παστούχοφ, για τον ορισμό του Μεντίνσκι ως επικεφαλής της αντιπροσωπείας, υπονοώντας τον ρόλο του στη ρωσική αντιπροσωπεία στις αποτυχημένες συνομιλίες του 2022.
Μετά τις ανανεωμένες διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη, οι ηγέτες των τεσσάρων ευρωπαϊκών δυνάμεων και ο Ζελένσκι ήταν και πάλι στο τηλέφωνο με τον Τραμπ για να συζητήσουν πώς πήγαν οι ειρηνευτικές συνομιλίες.
Και δημοσίως η ουκρανική ομάδα ζήτησε και πάλι απευθείας συνομιλίες μεταξύ του Ζελένσκι και του Πούτιν, υποστηρίζοντας ότι μόνο ο Ρώσος ηγέτης έχει την εντολή να λάβει αποφάσεις για πολλά από τα τρέχοντα ζητήματα. Μιλώντας στο Fox News, ο Τραμπ δήλωσε ότι πιστεύει ότι μπορεί να κάνει «μια συμφωνία» με τον Πούτιν, αλλά ότι θα επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία εάν «δεν πρόκειται να κάνουμε μια συμφωνία».
Έχει ο Τραμπ τη δύναμη να φέρει την ειρήνη στην Ευρώπη;
Ο πόλεμος της Ρωσίας δεν αφορούσε ποτέ την προστασία των ρωσόφωνων ή την υποτιθέμενη εισβολή του ΝΑΤΟ. Η πραγματική απειλή για τον Πούτιν ήταν πάντα η ανεξαρτησία της Ουκρανίας: ένα ελεύθερο, δημοκρατικό σλαβικό έθνος στο κατώφλι της Ρωσίας που επιλέγει το δικό του δρόμο. Αυτό, για το Κρεμλίνο, είναι ένας ιός ικανός να εξαπλωθεί στα σύνορά του.
Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον οποίο ο Πούτιν αρνείται να αναγνωρίσει την αντιπροσωπεία της Ουκρανίας, προτιμώντας αντ’ αυτού να διαπραγματευτεί απευθείας με τον Τραμπ. Πιστεύει ότι μπορεί να αποσπάσει περισσότερες παραχωρήσεις από την Ουάσινγκτον παρά από το Κίεβο.
Ο Τραμπ το Σάββατο αποκάλυψε ότι την Δευτέρα (19/5) θα συνομιλήσει με τον Πούτιν για να σταματήσει το «λουτρό αίματος» στην Ουκρανία. Τις επικείμενες συνομιλίες ανάμεσα στον πρόεδρο των ΗΠΑ και του Ρώσου ομολόγου του επιβεβαίωσε λίγο αργότερα και το Κρεμλίνο. Υπενθυμίζεται ότι την Παρασκευή ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, είχε τονίσει ότι «μια τέτοια συνάντηση Τραμπ-Πούτιν είναι σίγουρα απαραίτητη. Οι επαφές μεταξύ των δύο προέδρων είναι εξαιρετικά σημαντικές στο πλαίσιο της διευθέτησης της ουκρανικής κρίσης.
Ίσως την Δευτέρα, κατά την διάρκεια των συνομιλιών τους, ο Τραμπ και ο Πούτιν, να αποφασίσουν πότε θα γίνει αυτή η διμερής συνάντηση, που αναμένεται να διαμορφώσει όχι μόνο την έκβαση των τωρινών συνομιλιών, αλλά και το μέλλον της Ουκρανίας.
Όπως επισημαίνει η Telegraph, ο Τραμπ πρέπει να απαιτήσει από τον Πούτιν να συναντήσει τον Ζελένσκι πρόσωπο με πρόσωπο. Ο τερματισμός αυτού του πολέμου στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όχι στο πεδίο της μάχης, είναι ένας ευγενής στόχος. Αλλά οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να ξεκινήσει με μια βασική αλήθεια: η Ουκρανία είναι ένα κυρίαρχο, ανεξάρτητο ευρωπαϊκό κράτος με πλήρη δυτική υποστήριξη. Δεν θα επιστρέψει ποτέ στη σφαίρα επιρροής της Μόσχας.
Εάν αυτό το μήνυμα δεν παραδοθεί -και δεν γίνει αποδεκτό από το Κρεμλίνο- οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός θα είναι προσωρινή και ο πόλεμος θα συνεχιστεί αναπόφευκτα. Μόνο ένας διακανονισμός που διασφαλίζει την κυριαρχία της Ουκρανίας μπορεί να φέρει μόνιμη ειρήνη.
Ο Τραμπ διαθέτει πραγματική επιρροή. Το Κογκρέσο εξετάζει επί του παρόντος την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία, που εισήγαγε ο γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ με ευρεία διακομματική υποστήριξη. Το νομοσχέδιο επιβάλλει αυστηρές κυρώσεις εάν η Ρωσία αρνηθεί να διαπραγματευτεί με καλή πίστη, συμπεριλαμβανομένων δευτερογενών κυρώσεων και δασμών έως και 500 τοις εκατό στις χώρες που συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Αυτό θα έπληττε την καρδιά των οικονομικών συνεργασιών της Ρωσίας.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει όλα τα χαρτιά: πάνω από τη Ρωσία και πάνω από τα έθνη που θα μπορούσαν να την πιέσουν για μια πραγματική ειρήνη. Πρέπει να τα παίξει με σύνεση. Το μέλλον της Ουκρανίας – και η παγκόσμια ασφάλεια – εξαρτάται από αυτό, τονίζει η Telegraph
πηγή: enikos.gr