Τρεις ημέρες μετά, η ατμόσφαιρα παραμένει αποπνικτική, με τον καπνό να πλανάται πάνω από τα χωριά της Χίου. Πίσω από τους αριθμούς όμως, υπάρχουν και άνθρωποι. Αγρότες που βλέπουν τον κόπο μίας ζωής να χάνεται, οικογένειες που εγκαταλείπουν τα σπίτια τους για να σωθούν ενώ άλλες παλεύουν με τις φλόγες με γυμνά χέρια αρνούμενες να φύγουν, και εθελοντές και πυροσβέστες που μάχονται νύχτα και μέρα.
Μάχη με τις φλόγες για τρίτη ημέρα
Στο νησί πλέον επιχειρούν 444 πυροσβέστες, δηλαδή όλη η δύναμη της Χίου με ενισχύσεις από Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα και Λέσβο, 21 ομάδες δασοκομάντο, 85 οχήματα καθώς και 30 εθελοντές σε πεζοπόρα τμήματα, με 4 εθελοντικά οχήματα. Μαζί τους 8 εναέρια μέσα, 2 αεροσκάφη και 6 ελικόπτερα ενώ στο έργο της κατάσβεσης συνδράμουν υδροφόρες και μηχανήματα έργου του Ελληνικού Στρατού και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες όλων η κατάσταση της πυρκαγιάς χαρακτηρίζεται εύθραυστη. Σε εξέλιξη βρίσκεται ένα μέτωπο από τον Άγιο Γεώργιο Συκούση προς τα Αρμόλια, το οποίο πέρασε λίγο πριν τη θέση Καμπί, μέσα από καλλιέργειες μαστιχόδεντρων καίγοντας δασική και χορτολιβαδική έκταση. Η φωτιά κατευθύνεται και προς το κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου και οι πυροσβεστικές δυνάμεις επιχειρούν για να μην περάσουν οι φλόγες στο δάσος της Σκλαβιάς. Σε ύφεση φαίνεται να είναι, από τις 12:30, το μέτωπο μεταξύ Ζυφιά και Δαφνώνα, που αναζωπυρώθηκε νωρίτερα, ενώ μικρά και πολυδιασπασμένα μέτωπα παραμένουν ενεργά μεταξύ των χωριών Λιθί και Βέσσα.
Το δάσος της Κλειδούς
Η φωτιά έφτασε μέχρι την καρδιά του δάσους Κλειδούς, γύρω από το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης – έναν τόπο που για δεκαετίες αποτελούσε ζωντανό παράδειγμα ελπίδας και αναγέννησης. Το σημείο αυτό είχε καεί πριν από 30 χρόνια, και από τότε οι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές και οι επισκέπτες του το έβλεπαν σαν έναν «κήπο της ελπίδας» – μια απόδειξη πως η φύση, με φροντίδα και χρόνο, μπορεί να γιατρεύει τις πληγές της.
Το 1997 ήταν ευχής έργον να βλέπεις τα σημάδια της αναδάσωσης, να δείχνεις στα παιδιά τι σημαίνει ανθεκτικότητα. Τώρα, όμως, μεγάλο μέρος αυτού που με κόπο ξαναγεννήθηκε, έχει ξανακαεί. Πλέον, η παιδαγωγική στόχευση αλλάζει με πόνο: Από την αναγέννηση, στην καταστροφή. Από το μάθημα της ελπίδας, στο μάθημα της απώλειας. Ένα δάσος χρειάζεται 25-30 χρόνια για να ξαναγίνει όπως ήταν – και κάθε φορά που καίγεται, χάνεται κάτι περισσότερο από δέντρα. Χάνεται μνήμη, παρελθόν, και πίστη στο μέλλον.
Ένα δάσος συνήθως χρειάζεται 25-30 χρόνια για να γίνει ξανά όπως ήταν. Η καρδιά του πυρήνα που είναι γύρω από το Κέντρο δυστυχώς έχει καταστραφεί, γεγονός το οποίο είχε γίνει και πριν από 30 χρόνια, το 1997. Ευτυχώς δεν είχαμε μαθητές και δεν αντίκρισαν άμεσα αυτή την αποκαρδιωτική εικόνα, την οποία ωστόσο θα δουν τον Σεπτέμβριο που θα έχουμε τα πρώτα προγράμματα. Όλα είναι μαύρα, αλλά ευτυχώς τα δύο κτίριά μας είναι ανέπαφα, έπειτα από τιτάνια μάχη που έδωσαν οι πυροσβέστες και εθελοντές. Η φωτιά πέρασε πολύ γρήγορα και ήταν έρπουσα, έκαψε κλαδιά, χωρίς να μπορέσει να πιάσει τα δέντρα στο σύνολό τους, και αυτό είναι κάπως ελπιδοφόρο γιατί με τις επόμενες βροχές, θα πάρουν ξανά γρήγορα ζωή λέει στο enikos.gr ο υπεύθυνος του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, κ. Σταύρος Σπυράκης.
Μου ήρθε να βάλω τα κλάματα
Όπως λέει ο κ. Σπυράκης, όταν επισκέφθηκε το σημείο λίγες ώρες μετά το καταστροφικό πέρασμα της φωτιάς, μου ήρθε να βάλω τα κλάματα, χαρακτηρίζοντας την εικόνα σοκαριστική, ενώ την παρομοίασε σαν να έγινε πόλεμος. Στο δεύτερο κτίριο, που βρισκόταν όταν ήρθαμε σε επικοινωνία, ακόμα μυρίζει η πυρκαγιά, το κάρβουνο και η καπνίλα. Χθες η κατάσταση εδώ ήταν αποπνικτική από τους καπνούς, από μικρές εστίες, ενώ όσο βρισκόμουν εδώ υπήρξε και αναζωπύρωση στην βόρεια πλευρά όπου οι δυνάμεις επενέβησαν άμεσα.
Από το δεύτερο κτίριο και προς το εσωτερικό του δάσους, ένα μεγάλο κομμάτι της περιοχής όπου υλοποιούνται τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα έχει καταστραφεί. Εκεί όπου άλλοτε ακούγονταν φωνές παιδιών, εισηγήσεις, τραγούδια και θεατρικά παιχνίδια, σήμερα υπάρχει σιωπή και στάχτη.
Το λεγόμενο «Πλατανάκι» όμως, στάθηκε όρθιο. Ένας μικρός χώρος εκδηλώσεων αλλά και ομιλιών το καλοκαίρι, που γίνονται οι πρώτες δράσεις με θεατρικά παιχνίδια, κατάφερε να σωθεί. Λόγω και της περιοχής έχουμε ιδιαίτερη ευαισθησία και το υπογραμμίσαμε ως ένα σύμβολο ζωής και αναγέννησης. Εκεί, ξεκινούν οι πρώτες επαφές των παιδιών με τη φύση. Οι δράσεις μας βασίζονται σε 4 θεματικούς άξονες: Τα εσπεριδοειδή, τη μαστίχα, τη θάλασσα και το δάσος, ενώ η έννοια του τοπίου στην περιβαλλοντική συντάσσεται σε 3 παραμέτρους: Του φυσικού περιβάλλοντος, του ανθρώπου και του πολιτισμού. Άρα στο Κέντρο, σκοπός μας είναι να διαδώσουμε όλη αυτή την ιστορία. Το δάσος της Κλειδούς έχει μία πλούσια πανίδα και χλωρίδα, κυρίως με αρωματικά φυτά, πεύκα και ελιές, που συνθέτουν ένα ιδιαίτερο τοπίο.
Έσωσα το σπίτι μου και το θερμοκήπιό μου με την σύζυγό μου
Δόξα τω Θεώ, είμαστε καλά αναφέρει στο enikos.gr ο 74χρονος Νίκος Κορωναίος, κάτοικος της περιοχής Χαλκειούς, που καταστράφηκε ένα μέρος του θερμοκηπίου του, το οποίο κατάφερε να σώσει μόνος του μαζί με την σύζυγό του, χρησιμοποιώντας λάστιχα, κουβάδες με νερό και κλαδιά.
Το κτήμα μου είναι 40 στρέμματα, ήταν καθαρισμένο, δεν υπήρχε ούτε χορταράκι. Παρ’ όλα αυτά, η φωτιά ήρθε από το διπλανό χωράφι – καήκαν οι ελιές, έπεσαν πάνω στο θερμοκήπιο. Ένα μέρος του μικρού θερμοκηπίου κάηκε, το μεγάλο – ευτυχώς – σώθηκε, αλλά υπέστη μικρές ζημιές. Είναι το ένα δίπλα στο άλλο αν άρπαζε και το δεύτερο, θα είχε τελειώσει το θέμα.
Όλα συνέβησαν την πρώτη ημέρα, την πρώτη ώρα που ξέσπασε το πύρινο μέτωπο. Μόνος μου κράτησα τη φωτιά μακριά – και από το θερμοκήπιο και από το σπίτι. Ήρθαν πέντε πυροσβέστες, αλλά δυστυχώς δεν έκαναν τίποτα. Το σπίτι είναι μέσα στο κτήμα, δεν το εγκατέλειψα. Η γυναίκα μου, 70 χρονών άνθρωπος, κουβαλούσε κουβάδες με νερό. Με ένα λάστιχο και κλαδιά πολεμούσαμε τη φωτιά. Είχα πάρει και τα αυτοκίνητα, τα βάλαμε στο κέντρο του χωραφιού για ασφάλεια. Η καπνίλα μας πείραξε πολύ. Το σπίτι – αξίας 200.000 ευρώ – το έσωσα στο παραπέντε. Εκείνη την ώρα θόλωσα, σκεφτείτε πως είχα ξεχάσει ότι έχω αυτόματα ποτιστικά, και μου το θύμισε ο γιος μου όταν ήρθε. Πανικός. Σήμερα είμαστε καλά, αλλά πιο πάνω, στα 500 μέτρα από εμάς, η κατάσταση ήταν δραματική. Χθες και σήμερα το πρωί, στην περιοχή του Ζυφιά, περίπου ένα χιλιόμετρο από εμάς, έγινε κόλαση – δεν έμεινε τίποτα όρθιο.
Γύρισα όλο το χωριό, πόρτα πόρτα
Από την πλευρά της, η πρόεδρος της κοινότητας Αγίου Γεωργίου Συκούσης, κα Μαρία Βαρουκτσή, μιλώντας στο enikos.gr επισημαίνει πως έως αργά το βράδυ χθες, και ξανά σήμερα τα ξημερώματα, η φωτιά έκαιγε επικίνδυνα με κατεύθυνση στα σπίτια του χωριού.
Αυτή τη στιγμή είναι υπό έλεγχο, και στην περιοχή παραμένουν μόνο μικρές αναζωπυρώσεις. Ευτυχώς έχει πέσει πολύ η ένταση – αυτό είναι ένα καλό νέο, επιτέλους. Το χωριό, όμως, είναι μαυρισμένο. Έχουν καεί εκτός από τα πεύκα, πολλές ελιές και μαστιχόδεντρα – σοβαρή ζημιά. Μέσα σε όλο αυτό το κακό, κρατάμε ως ευλογία το ότι δεν κάηκαν κατοικίες και – το σημαντικότερο – δεν είχαμε ανθρώπινες απώλειες.
Πολλοί κάτοικοι, σύμφωνα με την ίδια όταν βεβαιώθηκαν ότι τα σπίτια τους δεν είχαν καεί, γύρισαν πίσω. Δεν έχουν επιστρέψει όλοι, αλλά είναι αρκετοί αυτοί που δεν θέλουν να αφήσουν τα σπίτια τους. Το καταλαβαίνω απόλυτα, αλλά δεν θέλω να κινδυνεύσει κανείς. Προσωπικά γύρισα το χωριό σπίτι-σπίτι, πόρτα-πόρτα. Προσπάθησα να βοηθήσω όσο μπορούσα. Μετέφερα και μία παραπληγική στο νοσοκομείο. Σε τέτοιες στιγμές, όλοι πρέπει να είμαστε δίπλα ο ένας στον άλλον.
Έχουν καεί μαστιχόδεντρα
Σύμφωνα με τον πρόεδρο των μαστιχοπαραγωγών Χίου, Γιώργο Τούμπο, η γενική κατάσταση του πύρινου μετώπου είναι αρκετά καλύτερη σε σχέση με τις προηγούμενες ημέρες, καθώς οι άνεμοι έχουν κοπάσει. Προσπαθούμε εδώ και 3 ημέρες, δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά εμείς. Η πυρκαγιά τώρα είναι σε ύφεση, αν συνεχίσει έτσι ο αέρας, θεωρητικά μέχρι το απόγευμα ίσως να έχει ελεγχθεί.
Όπως λέει στο enikos.gr, το μέτωπο Βέσσα – Λιθί έχει εξασθενήσει γιατί συνάντησε τα καμένα του 2016 και αυτό ανέκοψε την πορεία της πυρκαγιάς. Εκεί τώρα υπάρχουν μόνο μικρές εστίες. Έχουμε ελπίδες.
Δυστυχώς όμως, έχουν καεί μαστιχόδεντρα στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου, δίχως να γνωρίζει ο κ. Τούμπος πόσα ακριβώς. Παράλληλα, έχουν καεί αγροικίες και αποθήκες, τα οποία όλα θα καταμετρηθούν μόλις υπάρξει έστω και λίγη ηρεμία.
enikos