Με την κατάλληλη εκπαίδευση, ο άνθρωπος μπορεί να κρατήσει την αναπνοή του πολύ περισσότερο απ’ όσο φαντάζεται — κάτι που επιτρέπει στους ελεύθερους δύτες να σπάνε φαινομενικά αδύνατα ρεκόρ.
Αν και οι περισσότεροι νιώθουμε την ανάγκη να αναπνεύσουμε στα 10–15 δευτερόλεπτα, η πραγματική αιτία είναι η συσσώρευση διοξειδίου του άνθρακα και όχι η έλλειψη οξυγόνου. Με εξάσκηση, η ικανότητα κράτησης αναπνοής βελτιώνεται, ανοίγοντας τον δρόμο για καταδύσεις σε βάθη που παλαιότερα θεωρούνταν θανατηφόρα.
Από την παράδοση στο ρεκόρ
Η ελεύθερη κατάδυση δεν είναι νέο φαινόμενο. Από τις Γιαπωνέζες «άμα» που βουτούν για θαλασσινά έως και 45 μέτρα, μέχρι τους σύγχρονους πρωταθλητές που φτάνουν τα 131 μέτρα με μία μόνο ανάσα, η ανθρώπινη αντοχή στο νερό εντυπωσιάζει.
Πώς εκπαιδεύεται το σώμα
Ο δρ. Peter Lindholm, ειδικός στη φυσιολογία της ελεύθερης κατάδυσης, εξηγεί ότι η εκπαίδευση περιλαμβάνει:
Προοδευτική εξάσκηση στην κράτηση αναπνοής (στεριά, πισίνα, θάλασσα)
Προσαρμογή του σώματος στα αυξημένα επίπεδα CO₂
Διατάσεις θωρακικών μυών για μεγαλύτερη χωρητικότητα πνευμόνων
Τεχνικές υπεραναπνοής και «γέμισμα πνευμόνων» (lung packing) για μέγιστη ποσότητα αέρα πριν την κατάδυση
Η αντίδραση των θηλαστικών
Κάτω από το νερό, ενεργοποιείται η λεγόμενη αντίδραση κατάδυσης:
Οι παλμοί μειώνονται
Το αίμα κατευθύνεται προς τον εγκέφαλο και την καρδιά
Ο σπλήνας απελευθερώνει επιπλέον οξυγόνο
Αυτός ο μηχανισμός προστατεύει τα ζωτικά όργανα και παρατηρείται και σε άλλα θηλαστικά — ακόμη και σε ορισμένα πτηνά.
Η αίσθηση της «ελεύθερης πτώσης»
Στα περίπου 13,7 μέτρα η άνωση γίνεται αρνητική, και ο δύτης αρχίζει να βυθίζεται χωρίς προσπάθεια. Στα 39,6 μέτρα, οι πνεύμονες έχουν συμπιεστεί στο 1/5 του όγκου τους στην επιφάνεια. Παράλληλα, η συσσώρευση αζώτου μπορεί να προκαλέσει ηρεμία ή ευφορία — κάτι που οι δύτες μαθαίνουν να αναγνωρίζουν και να ελέγχουν.
Η πρόκληση της πίεσης
Για κάθε 9,75 μέτρα βάθους, η πίεση αυξάνεται κατά μία ατμόσφαιρα. Αυτό απαιτεί εξίσωση πίεσης στα αυτιά, μια τεχνική που οι δύτες τελειοποιούν για να αποφεύγουν τραυματισμούς.
Η ελεύθερη κατάδυση είναι ένα μείγμα σωματικής αντοχής, ψυχραιμίας και τεχνικής. Για τους εκπαιδευμένους δύτες, κάθε βουτιά δεν είναι μόνο πρόκληση, αλλά και τρόπος να αγγίξουν τα όρια της ανθρώπινης φύσης.
Διαβάστε ακόμα: Περσείδες - Πεφταστέρια: Η μαγευτική βροχή αστεριών κορυφώνεται απόψε