Σε πραγματικό ναρκοπέδιο έχει μετατραπεί η καθημερινότητα για χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, καθώς πλησιάζουν τα χρονικά όρια για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων, την ολοκλήρωση των δηλώσεων στο Κτηματολόγιο και την υποχρεωτική Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου.
Αν δεν υπάρξει νέα παράταση, πολλοί κινδυνεύουν να δουν την περιουσία τους «παγωμένη» ή ακόμη και αδυναμία μεταβίβασης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για πώληση, γονική παροχή ή δωρεά.
Προθεσμία για τα αυθαίρετα – Η τελευταία ευκαιρία
Η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει.
Η προθεσμία για τη ρύθμιση των αυθαιρέτων (κατηγορίες 1 έως 4) λήγει στις 31 Μαρτίου 2026, χωρίς να υπάρχει καμία διαβεβαίωση για παράταση.
Αν δεν τακτοποιηθούν, χιλιάδες ακίνητα – ακόμη και με μικρές παραβάσεις, όπως κλεισμένα μπαλκόνια ή διαφορές λίγων τετραγωνικών – θα παραμείνουν εγκλωβισμένα νομικά.
Το αποτέλεσμα θα είναι μπλοκάρισμα μεταβιβάσεων, αναστολή οικοδομικών εργασιών και υποβάθμιση αξιών.
Παράδειγμα: ένα διαμέρισμα με καθιστικό που έχει επεκταθεί κατά 30 εκατοστά εις βάρος του μπαλκονιού δεν μπορεί να πουληθεί αν δεν τακτοποιηθεί.
Μια μονοκατοικία της δεκαετίας του ’70 με κλειστό γκαράζ χωρίς άδεια παραμένει αυθαίρετη κατασκευή.
Μικρές παραβάσεις που μπλοκάρουν μεγάλες πράξεις
Πολλοί ιδιοκτήτες δεν γνωρίζουν καν ότι το ακίνητό τους έχει πολεοδομικές αποκλίσεις από την οικοδομική άδεια. Το μαθαίνουν όταν ο μηχανικός ελέγξει τα στοιχεία για την έκδοση της Ταυτότητας Κτιρίου, κατά τη σύνταξη συμβολαίου.
Η διαδικασία τότε μετατρέπεται σε μαραθώνιο: τακτοποίηση αυθαιρέτου, καταβολή προστίμων, διορθώσεις στο Ε9, ενημέρωση του Δήμου και του νέου Μητρώου Ακινήτων που τίθεται σε εφαρμογή.
Το Κτηματολόγιο στην τελική ευθεία
Το Εθνικό Κτηματολόγιο αναμένεται να ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2025, οπότε θα έχουν αναρτηθεί οι τελικοί χάρτες για όλη τη χώρα.
Οι πολίτες μπορούν να ελέγξουν τα ακίνητά τους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Κτηματολογίου, κάνοντας αναζήτηση με διεύθυνση ή ΚΑΕΚ.
Είναι σημαντικό να ελέγξετε αν τα όρια του γεωτεμαχίου στους χάρτες συμφωνούν με το συμβόλαιο και το τοπογραφικό σας.
Τυχόν λάθη πρέπει να διορθωθούν άμεσα, καθώς μετά την κύρωση, οι διορθώσεις θα είναι πιο δύσκολες και κοστοβόρες.
ΠΟΜΙΔΑ: Ζητά παράταση και ρεαλιστικές λύσεις
Η ΠΟΜΙΔΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων) έχει ζητήσει άμεση συνάντηση με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, καταθέτοντας σειρά προτάσεων:
- Παράταση ισχύος όλων των οικοδομικών αδειών έως 31.12.2026
- Μόνιμη διαδικασία τακτοποίησης αυθαιρέτων μετά την 31.3.2026, με αυστηρότερους κανόνες
- Επιτάχυνση εκδίκασης ενστάσεων δασικών χαρτών
- Ενεργοποίηση της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης
- Παράταση για την Ταυτότητα Κτιρίων μέχρι το 2026
- Δυνατότητα άμεσης μεταβίβασης ακινήτου, με υποχρέωση ολοκλήρωσης της ταυτότητας από τον αγοραστή μέσα σε 9 μήνες
Η πρόταση της Ομοσπονδίας περιλαμβάνει και εγγυητική επιστολή 10% της αξίας του ακινήτου από τον αγοραστή, ως διασφάλιση ότι θα τηρηθεί η υποχρέωση.
Τι ισχύει οριστικά
Ο νομοθέτης έχει θέσει κόκκινη γραμμή:
Καμία τακτοποίηση για κατασκευές μετά τον Ιούλιο του 2011.
Έτσι, η προθεσμία της 31ης Μαρτίου 2026 αποτελεί την τελευταία ευκαιρία για νομιμοποίηση αυθαιρέτων προηγούμενων δεκαετιών.
Όσοι δεν προχωρήσουν, κινδυνεύουν να δουν τα ακίνητά τους αδρανή και μη αξιοποιήσιμα, παγιδευμένα σε πολεοδομικό αδιέξοδο.
Διαβάστε ακόμα: Πάνω από 100 καταγγελίες φοροδιαφυγής την ημέρα δέχεται η ΑΑΔΕ