Αν ξυπνάς συχνά στις 3 τα ξημερώματα και δυσκολεύεσαι να ξανακοιμηθείς, δεν είσαι ο μόνος. Οι ειδικοί το ονομάζουν νυχτερινές αφυπνίσεις, και σύμφωνα με έρευνες, ένας στους τρεις ανθρώπους ξυπνά μέσα στη νύχτα τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα.
Τα καλά νέα; Συνήθως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Είναι απολύτως φυσιολογικό να συμβαίνει, αρκεί να μπορείς να ξανακοιμηθείς γρήγορα. Όμως, αν αυτό επαναλαμβάνεται και επηρεάζει την ξεκούρασή σου, τότε ίσως υπάρχει μια πιο συγκεκριμένη εξήγηση — και το «κλειδί» βρίσκεται στην ορμόνη του στρες, την κορτιζόλη.
Γιατί ξυπνάμε στις 3 το πρωί
Η κορτιζόλη είναι η βασική ορμόνη του στρες στο σώμα. Φυσιολογικά, αυξάνεται σταδιακά όσο πλησιάζει το πρωί, ώστε να μας προετοιμάσει για το ξύπνημα.
Ωστόσο, για όσους έχουν έντονο άγχος ή στρες, τα επίπεδά της είναι ήδη υψηλά. Έτσι, όταν αυξάνονται φυσιολογικά γύρω στις 2 με 3 π.μ., το σώμα “παίρνει σήμα” σαν να πρέπει να ξυπνήσει.
Αυτό ενεργοποιεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, ανεβάζοντας τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση, κάνοντάς σε να νιώθεις ξαφνικά σε εγρήγορση — ακριβώς την ώρα που θα έπρεπε να κοιμάσαι βαθιά.
Δεν φταις εσύ — φταίει το στρες (και η βιολογία σου)
Οι ειδικοί εξηγούν πως το σώμα μας δεν είναι «προγραμματισμένο» να μένει σταθερά κοιμισμένο για 8 ώρες χωρίς μικρές αφυπνίσεις.
Απλώς, οι περισσότεροι δεν τις θυμόμαστε. Όταν όμως υπάρχει ψυχολογική πίεση ή στρες, αυτές οι αφυπνίσεις γίνονται πιο έντονες — και πιο… θυμημένες.
Τι μπορείς να κάνεις για να μην ξυπνάς στις 3
Οι παρακάτω απλές συνήθειες μπορούν να βοηθήσουν να ρυθμίσεις την κορτιζόλη και να βελτιώσεις τον ύπνο σου:
1. Κάνε τακτική άσκηση – μειώνει τα επίπεδα στρες και βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου.
2. Απόφυγε να κοιμάσαι με γεμάτο ή άδειο στομάχι. Αν πεινάς, φάε κάτι μικρό (έως 250 θερμίδες), όπως ένα μήλο με βούτυρο ξηρών καρπών.
3. Πες “όχι” στην καφεΐνη μετά το απόγευμα. Ο καφές ή τα ενεργειακά ποτά αργά τη μέρα διαταράσσουν τον κύκλο ύπνου.
4. Έλεγξε τα φάρμακά σου. Κάποια σκευάσματα επηρεάζουν την ποιότητα του ύπνου — ρώτησε τον γιατρό σου.
5. Έκθεση στο φυσικό φως το πρωί ή στη διάρκεια της ημέρας βοηθά στη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού.
6. Αν η αϋπνία επιμένει, ένας ψυχοθεραπευτής με εξειδίκευση σε CBT-i (γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία για αϋπνία) ή υπνοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά.
Το σώμα σου προσπαθεί να σου πει κάτι
Αν ξυπνάς κάθε βράδυ περίπου την ίδια ώρα, μπορεί να είναι σήμα ότι έχεις ανάγκη για ξεκούραση — όχι μόνο σωματική, αλλά και ψυχική.
Άκου το σώμα σου, φρόντισε να αποφορτίζεσαι μέσα στη μέρα και δώσε στον εαυτό σου την ηρεμία που χρειάζεται. Ο ύπνος δεν είναι πολυτέλεια — είναι θεραπεία.
Διαβάστε ακόμα: ΕΦΕΤ: Ανάκληση τσουρεκιού. Περιέχει ουσία επιβλαβή για την υγεία