Η πνευματική διαύγεια, η μνήμη και η συγκέντρωση δεν είναι προνόμιο των λίγων. Είναι αποτέλεσμα τρόπου ζωής.
Στον σημερινό κόσμο της υπερπληροφόρησης, του στρες και της κακής διατροφής, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι παρατηρούν ότι ξεχνούν πιο εύκολα ή δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν. Κι όμως, αυτή η «θολούρα» στο μυαλό δεν είναι πάντα θέμα ηλικίας.
Νευροεπιστήμονες προειδοποιούν ότι πέντε καθημερινές συνήθειες μπορούν να επιταχύνουν τη γήρανση του εγκεφάλου — ειδικά μετά τα 50. Και οι περισσότερες περνούν απαρατήρητες, γιατί τις θεωρούμε “αθώες”.
1. Το συνεχές multitasking
Αν νομίζεις ότι «τα κάνεις όλα ταυτόχρονα» για να είσαι πιο παραγωγικός, ξανασκέψου το.
Ο εγκέφαλος δεν μπορεί πραγματικά να εκτελεί πολλές εργασίες ταυτόχρονα – απλώς εναλλάσσεται γρήγορα ανάμεσα σε αυτές, καταναλώνοντας τεράστια ενέργεια.
Κάθε φορά που διακόπτεις αυτό που κάνεις για να δεις ένα μήνυμα ή μια ειδοποίηση, χρειάζεσαι 20–30 δευτερόλεπτα για να επανέλθεις πλήρως. Το αποτέλεσμα; Μειωμένη συγκέντρωση, εξάντληση και αδύναμη μνήμη.
Δοκίμασε να κάνεις ένα πράγμα τη φορά. Ο εγκέφαλός σου θα σε ευχαριστήσει.
2. Οθόνες πριν τον ύπνο
Το κινητό, το tablet ή η τηλεόραση λίγο πριν κοιμηθείς μπλοκάρουν την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει τον ύπνο.
Η συνεχής έκθεση στο μπλε φως κρατά τον εγκέφαλο σε εγρήγορση, ενώ το περιεχόμενο (ειδήσεις, social media) αυξάνει την ένταση.
Κι επειδή ο ύπνος είναι η ώρα που ο εγκέφαλος ανανεώνεται και “καθαρίζει”, η στέρησή του σημαίνει μειωμένη μνήμη και χαμηλότερη νοητική απόδοση την επόμενη μέρα.
Κλείσε τις οθόνες τουλάχιστον 30 λεπτά πριν τον ύπνο και διάβασε κάτι χαλαρωτικό.
3. Το χρόνιο στρες
Το στρες σε μικρές δόσεις κινητοποιεί. Όταν, όμως, γίνεται χρόνιο, ο εγκέφαλος μένει κολλημένος στη λειτουργία «fight or flight».
Η παρατεταμένη παραγωγή κορτιζόλης και αδρεναλίνης φθείρει τον ιππόκαμπο, την περιοχή που ελέγχει τη μνήμη και τη μάθηση.
Με τον καιρό, αυτό μεταφράζεται σε δυσκολία συγκέντρωσης, διαλείψεις μνήμης, ευερεθιστότητα και πρόωρη γνωστική φθορά.
Η καθημερινή άσκηση, ο διαλογισμός ή το περπάτημα σε εξωτερικό χώρο μπορούν να επαναφέρουν την ισορροπία.
4. Η καθιστική ζωή
Η έλλειψη κίνησης περιορίζει την αιμάτωση και οξυγόνωση του εγκεφάλου. Παράλληλα, μειώνει την παραγωγή της πρωτεΐνης BDNF, που είναι απαραίτητη για τη δημιουργία νέων νευρικών κυττάρων.
Η καθιστική ρουτίνα οδηγεί επίσης σε αυξημένη φλεγμονή, η οποία σχετίζεται με νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
Κάθε 30 λεπτά σήκω, περπάτα, τεντώσου. Ακόμα και 10 λεπτά κίνησης κάνουν διαφορά.
5. Η κακή διατροφή
Ο εγκέφαλος καταναλώνει το 20% της ενέργειας του σώματος. Όταν τον «ταΐζεις» με επεξεργασμένα τρόφιμα, ζάχαρη και κακά λιπαρά, προκαλείς διακυμάνσεις γλυκόζης και φλεγμονή, που επιταχύνουν τη νοητική φθορά.
Η έλλειψη Ω-3 λιπαρών, μαγνησίου και βιταμινών Β συνδέεται με κόπωση, “brain fog” και ακόμα και κατάθλιψη.
Επίλεξε τροφές όπως ψάρια, καρύδια, πράσινα λαχανικά και μούρα — ο εγκέφαλός σου θα σε ανταμείψει.
Η ουσία
Η υγεία του εγκεφάλου δεν χάνεται απότομα. Φθείρεται λίγο λίγο, μέσα από μικρές καθημερινές επιλογές.
Η καλή είδηση; Με εξίσου μικρές αλλαγές μπορείς να την αναστρέψεις.
Μείωσε το στρες, κλείσε τις οθόνες, κινήσου περισσότερο, φάε καλύτερα — και δώσε στο μυαλό σου το «καύσιμο» που χρειάζεται για να μείνει νέο, καθαρό και δραστήριο.
Διαβάστε ακόμα: Εμβόλιο γρίπης: Τι να φάτε πριν και μετά για να αποφύγετε παρενέργειες – Οι συστάσεις των ειδικών