Ανησυχία προκαλούν οι πρώτες ενδείξεις για τη δραστηριότητα της εποχικής γρίπης τον φετινό χειμώνα, καθώς τα επιδημιολογικά δεδομένα από το νότιο ημισφαίριο δείχνουν ένα κύμα με υψηλή μεταδοτικότητα και έναρξη νωρίτερα από το συνηθισμένο, «ξεπερνώντας το μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας».
Στη χώρα μας, με βάση τα μεταπανδημικά δεδομένα του Δικτύου Παρατηρητών Νοσηρότητας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, η έναρξη της εποχικής δραστηριότητας της γρίπης τοποθετείται συνήθως μεταξύ 10 Νοεμβρίου και 10 Δεκεμβρίου, με κορύφωση γύρω στις αρχές του έτους. Φέτος, όμως, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η περίοδος της γρίπης ενδέχεται να είναι μακρύτερη και βαρύτερη.
«Γρίπη μέχρι και τον Απρίλιο» – Τι λέει η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας
«Τη φετινή περίοδο στη χώρα μας αναμένεται η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης να έχει μακρύτερη διάρκεια και με βαρύτερη νόσηση», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, με βάση τα δεδομένα από το νότιο ημισφαίριο.
Λόγω της παρατεταμένης καλοκαιρίας, ήδη καταγράφονται κρούσματα γρίπης, ωστόσο ο αριθμός τους μέχρι στιγμής δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλος. Όπως εξηγεί η κ. Αγαπηδάκη, συνήθως η περίοδος της εποχικής γρίπης διαρκεί από τον Οκτώβριο έως τα τέλη Μαρτίου, όμως:
«Φέτος, υπάρχει η εκτίμηση ότι η εποχική γρίπη στη χώρα μας ενδεχομένως θα έχει διάρκεια ακόμα και μέχρι το τέλος Απριλίου».
Η προοπτική αυτή έχει θέσει σε εγρήγορση τους αρμόδιους φορείς και καθιστά επιτακτικό τον αντιγριπικό εμβολιασμό, ιδίως για άτομα με ευάλωτο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως:
- άτομα με χρόνια νοσήματα
- ηλικιωμένοι
- έγκυες
- βρέφη και μικρά παιδιά
Ποιο στέλεχος γρίπης κυριαρχεί διεθνώς
Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Χρήστος Χατζηχριστοδούλου επισημαίνει ότι τα δεδομένα του νότιου ημισφαιρίου –που χρονικά προηγείται του βόρειου ως προς τη δραστηριότητα της γρίπης– δίνουν μια εικόνα για το τι μπορεί να περιμένει η Ευρώπη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία:
- Στην Ιαπωνία και την Αυστραλία το εποχικό κύμα άρχισε νωρίτερα από το συνηθισμένο.
- Χαρακτηρίστηκε από υψηλή μετάδοση στην κοινότητα, ξεπερνώντας τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας.
- Το κύμα γρίπης οφειλόταν κυρίως στο στέλεχος A/H1N1pdm, με χαμηλότερα επίπεδα του ιού B/Victoria.
- Ο ιός A/H3N2 ανιχνεύθηκε σε χαμηλά επίπεδα κατά τη διάρκεια της περιόδου, με εξαίρεση τη Νότια Αφρική, όπου σημείωσε υψηλή κυκλοφορία στους χειμερινούς μήνες.
- Πρώιμα δεδομένα από το Ηνωμένο Βασίλειο δείχνουν επικράτηση του αντιγονικά μετατοπισμένου κλάδου Κ του υπότυπου Α(Η3Ν2) στις ανιχνεύσεις, κάτι που ενδέχεται να υποδεικνύει αυξημένη μεταδοτικότητα. Τα Εθνικά Κέντρα Αναφοράς Γρίπης Νότιας και Βόρειας Ελλάδας παρακολουθούν στενά την ενδεχόμενη κυκλοφορία του συγκεκριμένου κλάδου και στη χώρα μας.
Τι δείχνει η τελευταία εβδομαδιαία έκθεση του ΕΟΔΥ (3–9 Νοεμβρίου 2025)
Η εβδομαδιαία έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης αναπνευστικών λοιμώξεων του ΕΟΔΥ για την εβδομάδα 45/2025 (03–09 Νοεμβρίου 2025) καταγράφει:
- 6 νέους θανάτους από Covid-19
- 1 νέα διασωλήνωση λόγω Covid-19
- 1 νέο θάνατο από γρίπη
Ιός της γρίπης – Εικόνα έως τώρα
Σύμφωνα με τα στοιχεία επιτήρησης:
Η θετικότητα για γρίπη στην κοινότητα (δίκτυο Sentinel ΠΦΥ) βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα και μειώνεται σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα.
Στη δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας (δίκτυο SARI) τα ποσοστά είναι πολύ χαμηλά, με σποραδικά θετικά δείγματα.
Την εβδομάδα 45/2025:
Δεν καταγράφηκε νέο σοβαρό κρούσμα με νοσηλεία σε ΜΕΘ
Καταγράφηκε 1 νέος θάνατος από εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη
Δηλώθηκε αναδρομικά ένα σοβαρό κρούσμα με εισαγωγή σε ΜΕΘ κατά την εβδομάδα 44/2025
Από την εβδομάδα 01/2024 έως την εβδομάδα 45/2025, οι καταγεγραμμένοι θάνατοι σε σοβαρά περιστατικά με εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη ανέρχονται σε 149.
Για το διάστημα από την εβδομάδα 40/2025 έως και την 45/2025, μεταξύ 778 δειγμάτων (Sentinel κοινότητας, SARI και νοσοκομεία εκτός δικτύου), βρέθηκαν 19 θετικά δείγματα για ιούς γρίπης τύπου Α.
Από τα 17 στελέχη τύπου Α που υποτυποποιήθηκαν:
12 ανήκαν στον υπότυπο Α(Η1)pdm09
5 στον υπότυπο Α(Η3)
Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός – RSV
Δεν ανευρέθηκαν θετικά δείγματα στην κοινότητα (Sentinel ΠΦΥ).
Στα νοσοκομεία του δικτύου SARI η θετικότητα παραμένει χαμηλή, με μεμονωμένα περιστατικά.
Ο εμβολιασμός ως «ασπίδα προστασίας» – Πού βρισκόμαστε
Ο εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο χαρακτηρίζεται ως ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης:
- Προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού της γρίπης.
- Μειώνει τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών και νοσηλείας.
- Απαιτούνται περίπου δύο εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης, γι’ αυτό και πρέπει να γίνεται έγκαιρα, πριν από την έξαρση.
Πέρυσι είχαν εμβολιαστεί κατά της γρίπης 2,4 εκατομμύρια πολίτες, ενώ φέτος έως τις 11 Νοεμβρίου περίπου 1 εκατομμύριο άτομα έχουν ήδη εμβολιαστεί.
Η κ. Αγαπηδάκη υπογραμμίζει ότι:
- Το συμβατικό αντιγριπικό εμβόλιο μπορεί να γίνει εύκολα και δωρεάν.
- Δεν απαιτείται συνταγογράφηση από γιατρό.
- Μπορεί να χορηγηθεί σε όλους τους πολίτες, ασφαλισμένους και ανασφάλιστους, τόσο σε δημόσιες δομές υγείας όσο και στα φαρμακεία.
- Κάθε εμβολιασμός καταχωρίζεται υποχρεωτικά στο Εθνικό Μητρώο Εμβολιασμών, εξασφαλίζοντας σωστή παρακολούθηση και ενημέρωση των αρμόδιων φορέων.
- Η ίδια τονίζει ότι κάθε χρόνο το αντιγριπικό εμβόλιο είναι επικαιροποιημένο με βάση το στέλεχος που αναμένεται να επικρατήσει και το χαρακτηρίζει ως την πιο αποτελεσματική ασπίδα προστασίας, συμβάλλοντας τόσο στη μείωση των σοβαρών περιστατικών και των θανάτων, όσο και στην αποσυμφόρηση των υπηρεσιών υγείας.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στον ρόλο των γιατρών και επαγγελματιών υγείας στην ενημέρωση του πληθυσμού για τα οφέλη του εμβολιασμού.
Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν κατά προτεραιότητα
Σύμφωνα με τις συστάσεις, προτεραιότητα στον εμβολιασμό έχουν:
Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω
Βρέφη και παιδιά 6 μηνών έως 5 ετών
Παιδιά άνω των 5 ετών και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:
- Χρόνια νοσήματα αναπνευστικού (π.χ. άσθμα, ΧΑΠ)
- Καρδιακή νόσος με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή
- Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη)
- Μεταμόσχευση οργάνων ή μυελού των οστών
- Δρεπανοκυτταρική αναιμία και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες
- Σακχαρώδης διαβήτης ή άλλα χρόνια μεταβολικά νοσήματα
- Χρόνια νεφροπάθεια
- Χρόνιες παθήσεις ήπατος
- Νευρολογικά–νευρομυϊκά νοσήματα
- Σύνδρομο Down
Επίσης:
- Έγκυες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωΐδες και θηλάζουσες
- Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία (ΔΜΣ >40 kg/m²) και παιδιά με ΔΜΣ >95η ΕΘ
- Παιδιά που λαμβάνουν ασπιρίνη μακροχρόνια
- Άτομα σε στενή επαφή με βρέφη <6 μηνών ή με άτομα υψηλού κινδύνου
- Κλειστοί πληθυσμοί, όπως εσωτερικοί σπουδαστές, νεοσύλλεκτοι, προσωπικό ιδρυμάτων χρονίως πασχόντων, μονάδων φιλοξενίας ηλικιωμένων, καταστημάτων κράτησης
- Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας και σε κέντρα διαμονής προσφύγων–μεταναστών
- Άστεγοι
- Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς (συμπεριλαμβανομένων μινκ), σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους
Παράλληλη κυκλοφορία γρίπης και Covid-19
Για τη φετινή χειμερινή περίοδο, ο ιός της γρίπης αναμένεται να κυκλοφορήσει παράλληλα με τον ιό SARS-CoV-2, που προκαλεί τη νόσο Covid-19.
Ο ΕΟΔΥ υπενθυμίζει ότι:
Τόσο η γρίπη όσο και η Covid-19 μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές και θανάτους, με την Covid-19 να εμφανίζει υψηλότερη θνησιμότητα.
Ο εμβολιασμός κατά των δύο ιών παραμένει το σημαντικότερο διαθέσιμο μέτρο πρόληψης, ιδιαίτερα για ηλικιωμένους και άτομα με υποκείμενα νοσήματα.
Η τήρηση βασικών μέτρων πρόληψης λοιμώξεων του αναπνευστικού (συχνό πλύσιμο χεριών, αποφυγή συγχρωτισμού, αερισμός χώρων) αποτελεί κρίσιμη συμπληρωματική γραμμή άμυνας.
Συνιστάται η έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής φροντίδας με την εμφάνιση συμπτωμάτων.
Διαβάστε ακόμα: «Έξυπνη» χημειοθεραπεία: Νανοσκοπικό φάρμακο 20.000 φορές ισχυρότερο σε δοκιμές