Δύο είδη αραχνών που ζουν σε τροπικά οικοσυστήματα φαίνεται ότι κατέχουν μια απρόσμενα εξελιγμένη τεχνική άμυνας: δημιουργούν «ομοιώματα» του ίδιου τους του σώματος μέσα στον ιστό τους, ώστε να αποπροσανατολίζουν τους θηρευτές και να αυξάνουν τις πιθανότητες επιβίωσής τους. Η ανακάλυψη, που προήλθε από διεθνή ερευνητική ομάδα βιολόγων, ανοίγει νέο κεφάλαιο στη μελέτη της συμπεριφοράς των αρθροπόδων και της εξελικτικής προσαρμογής τους.
Πώς λειτουργεί η στρατηγική των ομοιωμάτων
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα δύο είδη –ένα από τη Νότια Αμερική και ένα από τη Νοτιοανατολική Ασία– αξιοποιούν υλικά από τον ιστό, καθώς και υπολείμματα εντόμων, για να δημιουργήσουν μια κατασκευή που μοιάζει με το σώμα τους σε μέγεθος και στο περίπου στο σχήμα. Τα ομοιώματα αυτά τοποθετούνται σε στρατηγικό σημείο, συνήθως στο κέντρο του ιστού, εκεί όπου θα στεκόταν κανονικά η αράχνη.
Η τεχνική δεν είναι απλή. Τα ευρήματα δείχνουν ότι τα ομοιώματα έχουν διαστάσεις που προσεγγίζουν με ακρίβεια το πραγματικό σώμα της αράχνης, ενώ συχνά περιλαμβάνουν και απομιμήσεις των άκρων, δημιουργώντας μια εικόνα που μπορεί εύκολα να ξεγελάσει πουλιά ή σφήκες που κυνηγούν αράχνες.
Ένα αποτελεσματικό κόλπο επιβίωσης
Όπως εξηγούν οι ερευνητές, όταν ένας θηρευτής επιτεθεί, στοχεύει κατά κύριο λόγο το ομοίωμα. Η πραγματική αράχνη, που έχει τοποθετηθεί σε διακριτικό σημείο του ιστού, έχει χρόνο να διαφύγει. Σε ορισμένες περιπτώσεις καταγράφηκε ότι οι θηρευτές κατέστρεφαν το ομοίωμα, ενώ η αράχνη έμενε ανέγγιχτη.
Η συμπεριφορά αυτή θεωρείται σπάνια στον κόσμο των αρθροπόδων. Αντίστοιχες περιπτώσεις «απομιμήσεων» έχουν παρατηρηθεί μόνο σε ελάχιστα είδη, όμως η νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η στρατηγική αυτή μπορεί να είναι πιο διαδεδομένη από όσο πιστεύαμε.
Σημασία για την επιστήμη
Η ανακάλυψη δίνει νέα διάσταση στην κατανόηση της νοημοσύνης και της προσαρμοστικότητας των αραχνών. Μέχρι σήμερα, τέτοιες κατασκευαστικές τεχνικές θεωρούνταν πρωτοφανείς για είδη που δεν διαθέτουν μεγάλο νευρικό σύστημα. Το γεγονός ότι δύο εξελικτικά διαφορετικές οικογένειες ανέπτυξαν την ίδια αμυντική μέθοδο υποδηλώνει ότι πρόκειται για ιδιαίτερα επιτυχημένη στρατηγική.
Οι επιστήμονες σκοπεύουν να επεκτείνουν την έρευνα εξετάζοντας περισσότερα τροπικά είδη, με στόχο να εντοπίσουν αν τα ομοιώματα διαφοροποιούνται ανάλογα με το είδος του θηρευτή και τις περιβαλλοντικές συνθήκες.