Με το νέο του βιβλίο «Ιθάκη», που κυκλοφορεί σήμερα από τις εκδόσεις Gutenberg, ο Αλέξης Τσίπρας ανοίγει για πρώτη φορά τα χαρτιά του για όσα διαδραματίστηκαν εντός και εκτός ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια: από τις εσωκομματικές έριδες και την παραίτησή του το 2023, έως τις σχέσεις του με κορυφαία στελέχη, τους πολιτικούς του αντιπάλους και τα γεγονότα που –όπως λέει– καθόρισαν την πορεία της Αριστεράς.
Η περίοδος 2019–2023: Η «απότομη κάθοδος» και το εσωκομματικό ρήγμα
Ο πρώην πρωθυπουργός αφηγείται το πώς, από το 32% του 2019, ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε σταδιακά δυναμική λόγω συνεχών συγκρούσεων ομάδων και τάσεων. Ο ίδιος περιγράφει μάχη «ανάμεσα στον αριστερό ελιτισμό και τον τοξικό λαϊκισμό», προσωποποιώντας το δίπολο στις μορφές Τσακαλώτου και Πολάκη.
Αναγνωρίζει ότι ο ίδιος καθυστέρησε να λάβει δραστικές αποφάσεις, κάτι που –όπως σημειώνει– στοίχισε την προσπάθεια ανασυγκρότησης.
Η παραίτηση και οι ναυαγείσασες διαδοχές Αχτσιόγλου – Χαρίτση
Ο Τσίπρας περιγράφει την προσπάθειά του να διασφαλίσει ομαλή μετάβαση ηγεσίας μετά την ήττα του 2023. Πρώτα στράφηκε στην Έφη Αχτσιόγλου, η οποία –σύμφωνα με τον ίδιο– αρχικά ζήτησε χρόνο και στη συνέχεια αρνήθηκε, δηλώνοντας ότι «δεν αισθάνεται έτοιμη» λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων. Ο πρώην πρωθυπουργός σχολιάζει ότι η άρνηση αυτή είχε και πολιτικά κίνητρα, εκτιμώντας πως η ίδια πίστευε πως θα έπειθε τη βάση με μια ανεξάρτητη, φρέσκια υποψηφιότητα.
Κατόπιν απευθύνθηκε στον Αλέξη Χαρίτση, τον οποίο συνάντησε στο Σούνιο. Όπως γράφει, ο Χαρίτσης «σκοτείνιασε» στο άκουσμα της πρότασης και απέρριψε την ιδέα, λέγοντας ότι δεν νιώθει έτοιμος να αναλάβει τόσο μεγάλο βάρος.
Ο Κασσελάκης, η ουδετερότητα και ο «συλλογικός εξευτελισμός»
Ο Τσίπρας αφηγείται ότι κράτησε ουδέτερη στάση στις εσωκομματικές εκλογές του 2023. Αναφέρει πως πολλοί θεώρησαν ότι η ουδετερότητα αυτή ευνόησε τελικά τον Στέφανο Κασσελάκη. Στο βιβλίο εμφανίζεται ιδιαίτερα επικριτικός απέναντι στον νέο τότε πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίο χαρακτηρίζει πολιτικά άπειρο, άγνοια για την πραγματικότητα της χώρας και παράγοντα «κωμικοτραγικών εξελίξεων» που οδήγησαν ακόμη και σε «συλλογικό εξευτελισμό».
Αποκαλύπτει μάλιστα μια ιδιωτική στιχομυθία ανάμεσα στη Μπέτυ Μπαζιάνα και τον σύζυγο του Κασσελάκη, καταλήγοντας στο σχόλιο της συντρόφου του: «Αυτός θα τα φάει τα μούτρα του».
Σκληρές αναφορές σε Βαρουφάκη, Παππά, Πολάκη και Κωνσταντοπούλου
Το βιβλίο περιλαμβάνει σειρά προσωπικών και πολιτικών αιχμών:
Για τον Γιάνη Βαρουφάκη
Τον χαρακτηρίζει εμμονικό με θεωρητικά σχήματα, «περισσότερο σελέμπριτι και λιγότερο οικονομολόγο». Καταγράφει διαφωνίες για το παράλληλο νόμισμα και αποκαλύπτει πως βρήκε τα σχέδιά του «πρόχειρα και επικίνδυνα».
Για τον Νίκο Παππά
Αναφέρεται στον διαγωνισμό τηλεοπτικών αδειών, αναλαμβάνοντας την πολιτική ευθύνη αλλά σημειώνοντας ότι ο Παππάς δεν διευκόλυνε το κόμμα αποσύροντας την υποψηφιότητά του μετά την καταδικαστική απόφαση του Ειδικού Δικαστηρίου.
Για τον Παύλο Πολάκη
Γράφει πως «έφτασε δύο φορές κοντά» στην απομάκρυνσή του: στην περίοδο της πανδημίας και μετά τις στοχευτικές αναρτήσεις κατά δικαστών και δημοσιογράφων το 2023.
Για τη Ζωή Κωνσταντοπούλου
Ο Τσίπρας δεν κρύβει την έντονη ενόχληση για τη στάση της το 2015. Κάνει λόγο για «εξουσιαστική μανία» και χειρισμούς που «προσέβαλαν κάθε έννοια σοβαρότητας». Η φράση που ξεχωρίζει:
«Η πολιτική και η Αριστερά μαγνητίζουν τους νάρκισσους όπως το φως τα έντομα».
Ο Λαφαζάνης και το «εθνικό νόμισμα»
Για τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, ο Τσίπρας τονίζει ότι συχνά αναρωτιόταν εάν «αντιλαμβανόταν στοιχειωδώς την κατάσταση». Περιγράφει σκηνές στη Μόσχα αλλά και την πρότασή του για έλεγχο των «βασικών κρίκων του κράτους» και μετάβαση σε εθνικό νόμισμα ως εντελώς εκτός πραγματικότητας.
Ο Τσακαλώτος και το «ρήγμα» της Ομπρέλας
Παρά την αποτελεσματική συνεργασία τους στις διαπραγματεύσεις, ο Τσίπρας περιγράφει ψυχρές εσωκομματικές σχέσεις, με «χαμένη εμπιστοσύνη». Θεωρεί ότι η δημιουργία της Ομπρέλας και οι συνεχείς δημοσίως εκφραζόμενες διαφωνίες έπληξαν σοβαρά την εικόνα του κόμματος.
«Αυτός θα φάει τα μούτρα του»
Ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρεται και σε έναν διάλογο που είχε η Μπέτυ Μπαζιάνα με τον σύζυγο του Στέφανου Κασσελάκη, Τάιλερ Μακμπεθ, όταν ο Κασσελάκης πήγε να ενημερώσει τον πρώην Πρωθυπουργό για την πρόθεση του να είναι υποψήφιος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. «Προς τα τέλη Αυγούστου, όταν επέστρεψα από τις ΗΠΑ, ο Καλογήρου μου είπε ότι ήθελε επειγόντως να με συναντήσει ο Κασελλάκης», γράφει ο Αλέξης Τσίπρας. «Παρά το τζετ λαγκ τον δέχτηκα στο σπίτι μου μαζί με τον σύζυγό του, Τάιλερ. Προς έκπληξή μου γρήγορα συνειδητοποίησα ότι είχε έρθει για να μου ανακοινώσει την απόφαση του να είναι υποψήφιος για την προεδρία του κόμματος. Προσπάθησα να τον αποθαρρύνω. Μου φάνηκε υπερφίαλος. Είχε τη βεβαιότητα όχι μόνο ότι θα εκλεγεί Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ότι σύντομα θα εκλεγεί και Πρωθυπουργός. Όταν έφυγαν, η Μπέτυ γυρίζει και μου λέει:
«Αυτός θα τα φάει τα μούτρα του!».
«Γιατί το λες;»
«Δεν άκουσες τι με ρώτησε; Σκοπεύουν να αποκτήσουν παιδιά και η αγωνία του είναι πώς θα τα μεγαλώσουν στο Μαξίμου».
«Και τι του απάντησες;»
«Αγάπη να υπάρχει και όλα γίνονται. Τι να του απαντήσω;»
Η αυτοκριτική του Τσίπρα
Ο πρώην πρωθυπουργός παραδέχεται ότι ανέχτηκε συμπεριφορές που δεν έπρεπε, ότι άργησε να λάβει αποφασιστικές αποφάσεις και ότι υπήρξε «έλλειμμα πολιτικής εγρήγορσης». Θεωρεί πως αυτό κλόνισε την εμπιστοσύνη του κόσμου στον ΣΥΡΙΖΑ.
Το κλείσιμο και το «υπόσχεση για την επόμενη μέρα»
Το βιβλίο καταλήγει με απολογισμό της διακυβέρνησης από το 2015 έως το 2019 και μια συμβολική αναφορά στη «νέα εθνική πυξίδα», αφήνοντας διακριτικά ανοιχτό το ενδεχόμενο μελλοντικής επιστροφής:
«Κι όταν η πατρίδα φτάνει στην Ιθάκη, αρματώνει ξανά το καράβι της για νέους ορίζοντες. Κι εμείς, όσοι παίρνουμε θέση στο πλήρωμα, πιο σοφοί πια, συνεχίζουμε».
Διαβάστε ακόμα: Νέα ένταση Άγκυρας – Αθήνας για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό της ΕΕ