Μια νέα, εξαιρετικά καθαρή εικόνα του διαστρικού αντικειμένου 3I/ATLAS που κατέγραψε ο Γάλλος αστρονόμος Φρανσουά Κουγκέλ στις 17 Νοεμβρίου 2025, φέρνει στο φως στοιχεία που περιπλέκουν ακόμη περισσότερο το ήδη αινιγματικό προφίλ του. Με συνδυασμό 22 εκθέσεων των 30 δευτερολέπτων, η λήψη αυτή αποκαλύπτει έναν «επισκέπτη» που μοιάζει να μην ακολουθεί τους κανόνες της κλασικής κομητικής φυσικής.
Φωτεινότητα που δεν εξηγείται εύκολα
Το πρώτο στοιχείο που κάνει εντύπωση είναι ο εξαιρετικά λαμπρός πυρήνας του αντικειμένου. Στην απόσταση που βρίσκεται σήμερα από τον Ήλιο, η φωτεινότητα αυτή θεωρείται ασυνήθιστη. Ο πυρήνας εμφανίζεται ως ένα καθαρό, σχεδόν αστρικό σημείο φωτός, γεγονός που υποδηλώνει είτε μια επιφάνεια με ασυνήθιστη ανακλαστικότητα είτε διαδικασίες εξάχνωσης πτητικών ουσιών που δεν συναντώνται στους κοινούς κομήτες.
Πίδακες που θυμίζουν μηχανική ακρίβεια – αλλά ουρά… σχεδόν ανύπαρκτη
Οι πίδακες που εμφανίζονται στη νέα εικόνα είναι πολλαπλοί, στενοί και κατευθύνονται τόσο προς όσο και μακριά από τον Ήλιο. Το πιο περίεργο είναι ότι παρουσιάζουν σταθερή γεωμετρία, σαν να προέρχονται από ανεξάρτητα αλλά σταθερά σημεία του αντικειμένου.
Παράλληλα, η χαρακτηριστική ουρά σκόνης που οι αστρονόμοι περιμένουν από έναν κομήτη εμφανίζεται εντυπωσιακά αχνή ή και απουσιάζει στις περισσότερες πρόσφατες λήψεις. Παρότι η ουρά είχε εντοπιστεί στις 8 Νοεμβρίου από τον Μίχαελ Γιέγκερ, αργότερα φαίνεται να χάνεται, σε αντίθεση με τους ασυνήθιστα έντονους και «κατευθυνόμενους» πίδακες.
Το φαινόμενο της αντι-ουράς
Ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί και η παρουσία αντι-ουρών —πιδάκων δηλαδή που δείχνουν προς τον Ήλιο. Αν και τέτοια φαινόμενα μπορεί να προκύψουν από οπτικές γωνίες, στην περίπτωση του 3I/ATLAS η επιμονή τους σε διαφορετικές παρατηρήσεις και από διαφορετικές γωνίες οδηγεί τους ειδικούς στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για πραγματική φυσική εκπομπή και όχι οπτική ψευδαίσθηση.
Κάποιοι από αυτούς τους πίδακες εκτείνονται έως και ένα εκατομμύριο χιλιόμετρα, ενώ ο μακρύτερος πίδακας προς την αντίθετη κατεύθυνση ξεπερνά τα τρία εκατομμύρια χιλιόμετρα.
Ραγδαία απώλεια μάζας – χωρίς να διαλύεται
Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι το αντικείμενο χάνει μάζα με ρυθμό περίπου 50 δισεκατομμύρια τόνους τον μήνα, ποσότητα που αντιστοιχεί σχεδόν σε ολόκληρη την εκτιμώμενη μάζα του. Παρ’ όλα αυτά, οι εικόνες δείχνουν ένα ενιαίο σώμα, χωρίς ίχνη θραυσμάτων ή διάλυσης. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα παράδοξα που έχουν προβληματίσει τους ειδικούς.
Εντυπωσιακή σταθερότητα στη μορφολογία
Οι εικόνες από τις 16 και 17 Νοεμβρίου παρουσιάζουν σχεδόν πανομοιότυπο μοτίβο πιδάκων. Αυτή η σταθερότητα δεν ταιριάζει με την κοινή συμπεριφορά των κομητών, οι οποίοι μεταβάλλουν γρήγορα τους πίδακές τους λόγω περιστροφής και μεταβολών στην επιφάνεια.
Το γεγονός αυτό αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο είτε ενός πολύ αργά περιστρεφόμενου αντικειμένου είτε μιας ασυνήθιστα σταθερής εσωτερικής δομής.
Τι λείπει από τις φυσικές εξηγήσεις;
Οι αστρονόμοι έχουν προτείνει διάφορα σενάρια: ιδιαίτερη χημική σύσταση, διαφορετικές ιδιότητες σκόνης, ακραίες θερμοδυναμικές αντιδράσεις. Ωστόσο, κανένα σενάριο δεν εξηγεί πλήρως το σύνολο των φαινομένων:
– την υπερβολική φωτεινότητα,
– τους πολλαπλούς κατευθυντικούς πίδακες,
– την υποτονική ή απούσα ουρά,
– τη διατήρηση της δομής παρά την τεράστια απώλεια μάζας.
Η ταξινόμηση Loeb τοποθετεί προς το παρόν τον 3I/ATLAS στο Επίπεδο 4: «ανωμαλία με χαρακτηριστικά που ενδέχεται να παραπέμπουν σε τεχνολογία». Για να ανέβει στο Επίπεδο 5, θα έπρεπε να παρουσιάζει επιπλέον στοιχεία, όπως ασυνήθιστη ταχύτητα ή πλήρη απουσία κομητικής δραστηριότητας με ταυτόχρονη μη-βαρυτική επιτάχυνση —κάτι που σήμερα δεν φαίνεται να ισχύει.
27 ημέρες μέχρι την κοντινότερη διέλευση
Σε μόλις λίγες εβδομάδες, στις 19 Δεκεμβρίου, το αντικείμενο θα πραγματοποιήσει τη πλησιέστερη προσέγγισή του στη Γη, προσφέροντας ένα κρίσιμο παράθυρο παρατηρήσεων. Οι αστρονόμοι έχουν στη διάθεσή τους περιορισμένο χρόνο για να συγκεντρώσουν δεδομένα που ίσως αποκαλύψουν αν πρόκειται για έναν ασυνήθιστο κομήτη με εξωτικές ιδιότητες ή για κάτι εντελώς νέο.
Οι επόμενες ημέρες θα είναι καθοριστικές για την αποκωδικοποίηση του πιο αινιγματικού διαστρικού αντικειμένου που έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα.
Διαβάστε ακόμα: Αυτός είναι ο 22χρονος Κρητικός που πήρε 1 εκατ. ευρώ για να σώσει τη Γη