Τα συμπληρώματα διατροφής έχουν γίνει για εκατομμύρια ανθρώπους αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους και συνδέονται με την πρόληψη και την καλή υγεία. Ωστόσο, ολοένα και περισσότεροι ειδικοί προειδοποιούν ότι η ανεξέλεγκτη λήψη βιταμινών, χωρίς ιατρική καθοδήγηση, μπορεί να έχει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: να επηρεάσει αρνητικά τη λειτουργία του εγκεφάλου, προκαλώντας σύγχυση, κόπωση και προβλήματα μνήμης.
Το φαινόμενο αυτό δεν αφορά μόνο την υπερβολική κατανάλωση συμπληρωμάτων, αλλά και την ανεπαρκή πρόσληψη βασικών θρεπτικών συστατικών. Τanto η υπερδοσολογία όσο και οι ελλείψεις μπορούν να οδηγήσουν σε αυτό που συχνά περιγράφεται ως «θόλωση του εγκεφάλου».
Τι είναι η «θόλωση του εγκεφάλου»
Η «θόλωση του εγκεφάλου» (brain fog) δεν αποτελεί επίσημη ιατρική διάγνωση, αλλά έναν όρο που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την αίσθηση πνευματικής ασάφειας και μειωμένης νοητικής απόδοσης. Σύμφωνα με τον Δρ. Stephen J. Ferrando, καθηγητή Ψυχιατρικής στο Ιατρικό Κολλέγιο της Νέας Υόρκης, τα βασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν δυσκολία στη συγκέντρωση, επιβράδυνση της σκέψης, προβλήματα μνήμης και μειωμένη ικανότητα επίλυσης σύνθετων προβλημάτων.
Η κατάσταση αυτή συχνά συνοδεύεται από κόπωση, άγχος ή χαμηλή διάθεση. Αν και δεν ταυτίζεται απαραίτητα με νευρολογική νόσο, όταν τα συμπτώματα επιμένουν απαιτείται ιατρική αξιολόγηση.
Όταν οι βιταμίνες γίνονται πρόβλημα
Πολλοί άνθρωποι, όταν νιώθουν πνευματική εξάντληση, κατηγορούν το άγχος ή την έλλειψη ύπνου. Σπανιότερα υποψιάζονται ότι η αιτία μπορεί να είναι η ίδια τους η «υγιεινή» συνήθεια: η λήψη συμπληρωμάτων. Ειδικοί επισημαίνουν ότι μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού λαμβάνει βιταμίνες χωρίς να γνωρίζει αν τις χρειάζεται ή σε ποια δοσολογία.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν οι λιποδιαλυτές βιταμίνες A, D, E και K. Σε αντίθεση με τις υδατοδιαλυτές βιταμίνες, οι οποίες αποβάλλονται ευκολότερα από τον οργανισμό, οι λιποδιαλυτές αποθηκεύονται στο ήπαρ και στον λιπώδη ιστό. Όταν συσσωρευτούν σε υψηλά επίπεδα, μπορεί να γίνουν τοξικές και να επηρεάσουν τη λειτουργία του εγκεφάλου.
Η υπερδοσολογία βιταμίνης Α έχει συσχετιστεί με πονοκεφάλους, αύξηση της ενδοκρανιακής πίεσης και σύγχυση, ενώ η υπερβολική λήψη βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει αποπροσανατολισμό και νοητική ασάφεια.
Μελατονίνη και μαγνήσιο: οι «παγίδες»
Προβλήματα μπορεί να προκαλέσουν και συμπληρώματα που θεωρούνται αθώα. Η μελατονίνη, όταν λαμβάνεται σε υψηλές δόσεις, μπορεί να αφήσει έντονη υπνηλία, ζάλη και σύγχυση την επόμενη ημέρα. Αντίστοιχα, μεγάλες ποσότητες μαγνησίου ενδέχεται να οδηγήσουν σε λήθαργο και μειωμένη εγρήγορση.
Όχι πάντα η υπερβολή – μερικές φορές η έλλειψη
Η εγκεφαλική ομίχλη δεν οφείλεται πάντα σε υπερδοσολογία. Συχνά προκαλείται από ελλείψεις βασικών θρεπτικών συστατικών. Η βιταμίνη Β12 είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα, καθώς είναι απαραίτητη για την υγεία του νευρικού συστήματος. Η ανεπάρκειά της μπορεί να προκαλέσει απώλεια μνήμης, αργή σκέψη και έντονη κόπωση, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους, vegans και χορτοφάγους.
Η έλλειψη σιδήρου, επίσης, μειώνει την οξυγόνωση του εγκεφάλου και συνδέεται με κακή συγκέντρωση και ψυχική εξάντληση. Παράλληλα, χαμηλά επίπεδα φολικού οξέος, θειαμίνης, βιταμίνης D και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων μπορούν να επηρεάσουν τη νοητική διαύγεια.
Το μήνυμα των ειδικών
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι τα συμπληρώματα δεν είναι εχθρός, αλλά δεν είναι και ακίνδυνα. Η ισορροπημένη διατροφή καλύπτει τις περισσότερες ανάγκες του οργανισμού, ενώ τα συμπληρώματα πρέπει να λαμβάνονται μόνο όταν υπάρχει πραγματική ανάγκη και πάντα με σωστή καθοδήγηση.
Η επιμονή της «θόλωσης του εγκεφάλου» δεν πρέπει να αγνοείται. Οι προληπτικοί έλεγχοι και οι αιματολογικές εξετάσεις μπορούν να αποκαλύψουν τόσο ελλείψεις όσο και επικίνδυνες υπερβολές, βοηθώντας να προστατευθεί όχι μόνο το σώμα, αλλά και η πνευματική διαύγεια.
Διαβάστε ακόμα: Έπινε ενεργειακά ποτά καθημερινά. Το σύμπτωμα που αποκάλυψε σοβαρό κίνδυνο για εγκέφαλο και καρδιά