Η έκδοση πράξης συγκρότησης της εθνικής χωρικής στρατηγικής για τον θαλάσσιο χώρο, με την οποία εξειδικεύεται ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός της Ελλάδος και αποτυπώνεται σε χάρτη η ελληνική υφαλοκρηπίδα στα απώτατα δυνητικά της όρια, συνιστά μία πολύ σημαντική εξέλιξη.
Η κυβέρνηση με αυτή την ενέργεια θέτει τους κανόνες για την οργάνωση του θαλάσσιου χώρου. Εκπληρώνεται έτσι η ευρωπαϊκή υποχρέωση που απορρέει από την οδηγία 2014/89 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία δεν είχε υλοποιηθεί και γι’ αυτό η Ελλάδα είχε καταδικαστεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης την 27η Φεβρουαρίου 2025.
Καθηγητής Υφαντής: Πρόκειται για τα δυνητικά όρια της υφαλοκρηπίδας
Ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Κώστας Υφαντής, μιλώντας στο Newsbomb, επισημαίνει ότι «μέσω του χωροταξικού σχεδιασμού, ορίζονται οι δυνητικές χρήσεις στις θαλάσσιες περιοχές γύρω από την Ελλάδα, όπου η χώρα μας ασκεί αρμοδιότητες και κυριαρχικά δικαιώματα».
Ο καθηγητής Υφαντής, ένας από τους πλέον έμπειρους σε θέματα θαλασσίων ζωνών, τονίζει ότι «με αυτήν την ενέργεια, κλείνει μία εκκρεμότητα που είχαμε ως προς τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, που είναι μέρος του ευρωπαϊκού κι έπρεπε να το έχουμε κάνει εδώ και πολύ καιρό».
Και συνεχίζει ο καθηγητής Υφαντής: «Για πρώτη φορά, αποτυπώνονται τα δυνητικά όρια της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και υφαλοκρηπίδας, τουλάχιστον μέχρι να υπάρξει μία συμφωνία οριοθέτησης με τις όμορες χώρες, κυρίως την Τουρκία· επαναλαμβάνω ότι πρόκειται για τα δυνητικά όρια, δεν έχουμε ούτε οριοθέτηση ΑΟΖ, ούτε υφαλοκρηπίδας, διότι αυτά δεν πραγματοποιούνται μονομερώς».
«Οδηγούμαστε είτε σε μεγάλη ελληνοτουρκική κρίση, είτε στη Χάγη»
Όμως, ο κ. Υφαντής αποσαφηνίζει στη συνέχεια πως «αυτό το σχέδιο υποδεικνύει πού –με βάση τη μέση γραμμή που υποστηρίζουμε–θα μπορούσαν να είναι αυτά τα όρια. Εις ό,τι αφορά τη σημασία της συγκεκριμένης ενέργειας, αυτό εξαρτάται από την αντίδραση της Τουρκίας· εάν είναι ανάλογη με τη δική μας, δημοσιεύσει δηλαδή επισήμως αυτόν τον χάρτη –όπως έχει ήδη διαρρεύσει στη Milliyet– σημαίνει ότι για πρώτη φορά θα έχουμε δύο επίσημα κρατικά έγγραφα / χάρτες που θα αποτυπώνουν τις διαφορετικές θέσεις των δύο πλευρών.
Αυτή η εξέλιξη θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την αρχή είτε μίας μεγάλης ελληνοτουρκικής κρίσης, αν η Τουρκία επιχειρήσει –εκτός από τον χάρτη– να αμφισβητήσει στο πεδίο τις ελληνικές θέσεις, αναπτύσσοντας δηλαδή μονάδες του στόλου, όπως έκανε στο Καστελόριζο, είτε –στο λιγότερο κακό σενάριο– να είναι η αρχή της αναγνώρισης ότι υπάρχει μία νομική διαφορά και πρέπει να επιλυθεί με προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης» καταλήγει ο Κώστας Υφαντής αναλύοντας τη σημερινή κίνηση της κυβέρνησης την οποία προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν φίλιες -και όχι μόνο- δυνάμεις.
Το τουρκολυβικό μνημόνιο και οι έρευνες της Chevron στα νότια της Κρήτης
Επιπλέον, ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο υπογραμμίζει ότι «ουσιαστικά, έχουμε εξουδετερώσει το τουρκολυβικό μνημόνιο –που ούτως ή άλλως δεν αναγνωρίζουμε– χάρη στη συμφωνία με την Αίγυπτο, την οποία προφανώς η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποδεχθεί.
Όσον αφορά τις έρευνες για υδρογονάνθρακες στη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης, δεν αλλάζει κάτι. Η Ελλάδα έχει ορίσει τεμάχια στη θάλασσα, έχουν προκηρυχθεί σε διαγωνισμό και η Chevron θα κινηθεί υπό αυτό το πλαίσιο».
Συρίγος: Αποδίδεται πλήρης επήρρεια σε Καστελλόριζο και Στρογγύλη
Ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και πρώην υφυπουργός Παιδείας, Άγγελος Συρίγος, σημείωσε παράλληλα ότι «πρακτικώς έχουμε πλέον οριοθέτηση με την Κύπρο».
«Για πρώτη φορά, αποτυπώνονται οι ελληνικές θέσεις για 480.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλασσίων ζωνών, περίπου τέσσερις φορές το μέγεθος της χώρας. Δεύτερον, αποδίδεται πλήρης επήρεια σε όλες τις ηπειρωτικές και νησιωτικές ακτές της χώρας. Τρίτον, αποδίδεται πλήρης επήρεια στο Καστελλόριζο και τη Στρογγύλη, με αποτέλεσμα τα ανατολικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας να ακουμπούν πάνω στα δυτικά όρια της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης», υποστήριξε.
Ο νόμος Μανιάτη του 2011
Τόσο ο χώρος όσο και οι συντεταγμένες της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, όπως αποτυπώνονται στον χάρτη, ακολουθούν τα οριζόμενα από τον αποκαλούμενο νόμο Μανιάτη του 2011, στον οποίο αναφέρεται ότι ελλείψει συμφωνίας με τα παράκτια γειτονικά κράτη, ισχύει ο κανόνας της μέσης γραμμής τόσο για τα ηπειρωτικά όσο και τα νησιωτικά εδάφη. Ο νόμος Μανιάτη του 2011 κατατέθηκε και στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.
Ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Γιάννης Μανιάτης, καταλόγισε καθυστέρηση στην κυβέρνηση για την κατάθεση του σχεδίου, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι «έπρεπε να ανακοινώσει σήμερα η Τουρκία τον δικό της Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό για το μισό Αιγαίο της “Γαλάζιας Πατρίδας” της, να περάσουν τέσσερα ολόκληρα χρόνια από την ημερομηνία της υποχρεωτικής κατάθεσης (το αργότερο στις 21 Μαρτίου 2021) του ελληνικού Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού με βάση την Οδηγία 2014/89 και να καταδικαστεί η χώρα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (27 Φεβρουαρίου 2025) για μη συμμόρφωση με την Οδηγία, για να ανακοινώσει επιτέλους η κυβέρνηση τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό της χώρας.
Ο χάρτης που δημοσιεύεται, αλλά και ολόκληρη η ανακοίνωση των συναρμόδιων υπουργείων, Εξωτερικών και Ενέργειας, αποκαλύπτει ότι δεν υπήρχε απολύτως κανένας λόγος για αυτήν την τεράστια καθυστέρηση, που οδήγησε τελικά σε καταδίκη της χώρας».
Πηγή: newsbomb.gr