Η μυστική διαδικασία εκλογής του νέου Πάπα ξεκίνησε από τους Ρωμαιοκαθολικούς καρδινάλιους σήμερα, κλείνοντας πίσω τους τις πόρτες της Καπέλα Σιξτίνα. Το απόγευμα συγκαλείται το Κονκλάβιο. Η μέρα ξεκίνησε με προσευχή. Οι καρδινάλιοι εμφανίζονται αισιόδοξοι πως θα είναι σύντομη η διαδικασία και πως το αποτέλεσμα θα εκφράζει το σύνολο της Εκκλησίας.
Οι 133 εκλέκτορες καρδινάλιοι εισήλθαν στην Καπέλα Σιξτίνα, όπου πριν λίγο ξεκίνησε η διαδικασία του κονκλαβίου, μετά την “επίκληση προς τους αγίους της Δύσης και της Ανατολής”. Οι καρδινάλιοι, αφού ορκίστηκαν στο Συντάγμα του Βατικανού και στο Ευαγγέλιο, ζήτησαν από το Άγιο Πνεύμα να εμπνεύσει την δράση τους. Μόλις ακούστηκε η γνωστή φόρμουλα “extra omnes”, δηλαδή ” έξω όλοι”, οι πύλες έκλεισαν.
Οι καρδινάλιοι είναι εντελώς απομονωμένοι, χωρίς να μπορούν να κάνουν χρήση ηλεκτρονικών συσκευών για να επικοινωνήσουν με τον υπόλοιπο κόσμο, μέχρι να έχουμε τον άσπρο καπνό.
Πρόκειται για το κονκλάβιο με την μεγαλύτερη συμμετοχή εκλεκτόρων, στο οποίο, όπως παντα, η επίσημη γλώσσα ειναι τα λατινικά. Δικαίως, μπορεί να χαρακτηριστεί “το κονκλάβιο της παγκοσμιοποίησης”: 53 καρδινάλιοι προέρχονται απο την Ευρώπη, 37 απο την βόρεια και νότια Αμερική, 23 απο την Ασία, 18 απο την Αφρική και 4 απο την Ωκεανία. Δυο δεν μπόρεσαν να έρθουν στην Ρώμη, για λόγους υγείας. Έως τώρα, πάντως, δεν εξελέγη ποτέ νέος ποντίφικας στην πρώτη ψηφοφορία. Η εκλογή του διαδόχου του Φραγκίσκου θεωρείται πιθανότερη, από αύριο το μεσημέρι και πέρα, δηλαδή μετά την τρίτη ψηφοφορία. Σημειώνεται ότι από αύριο Πέμπτη, αναμένεται να γίνονται μέχρι και τέσσερις ψηφοφορίες.
Δείτε Live από το Βατικανό
Ήδη, στην πλατεία του Αγίου Πέτρου έχουν συγκεντρωθεί πιστοί που περιμένουν να δουν το χρώμα του καπνού από την καμινάδα της Καπέλα Σιξτίνα: Μαύρος που σημαίνει ότι η ψηφοφορία απέβη άκαρπη, λευκός, που σημαίνει ότι αναδείχθηκε νέος Ποντίφικας.
Οι καρδινάλιοι μπήκαν ψέλνοντας στην Καπέλα Σιξτίνα. Ο κάθε καρδινάλιος διάβασε τον όρκο του Κονκλαβίου, στον οποίο υποσχέθηκε να τηρήσει μυστικό οποιοδήποτε θέμα σχετίζεται με την εκλογή. Επίσης ορκίζονται πως όποιος από αυτούς εκλεγεί Πάπας θα εκτελέσει πιστά το ανώτερο αξίωμα του ποιμένα της Καθολικής Εκκλησίας.
Σύμφωνα με το τελετουργικό εκλέγονται οι καρδινάλιοι που θα είναι μέλη της “εφορευτικής επιτροπής”, βασικής σημασίας για την όλη διαδικασία. Μαζί με τα ψηφοδέλτια, τελος, στην σόμπα της Καπέλα Σιξτίνα θα καίγονται και όλες οι σημειώσεις που μπορεί να πάρουν οι διάφοροι εκλέκτορες, σύμφωνα με την αρχή της υποχρεωτικής, απόλυτης μυστικότητα.
Σήμερα το πρωί, συμμετείχαν όλοι τους στον Άγιο Πέτρο στη Λειτουργία «Pro eligendo romano pontifice» υπέρ της εκλογής του νέου Πάπα.
Παρόντες ήταν όλοι οι καρδινάλιοι, 133 εκ των οποίων θα ψηφίσουν στο Κονκλάβιο. Συλλειτούργησαν όλοι τους και χοροστάτησε ο γηραιότερος εξ αυτών, ο Τζοβάνι Μπατίστα Ρε.
«Είμαστε εδώ για να επικαλεστούμε τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος, να παρακαλέσουμε το φως και τη δύναμή του, ώστε ο εκλεγμένος Πάπας να είναι αυτός που χρειάζεται η Εκκλησία και η ανθρωπότητα σε αυτή τη δύσκολη και περίπλοκη καμπή της ιστορίας» είπε.
Σημειώνεται πως 1,4 δισεκατομμύρια Καθολικοί περιμένουν τον άσπρο καπνό που θα ανακοινώνει ότι επέλεξαν τον νέο Ποντίφικα, το άνθρωπο που ελπίζουν ότι θα μπορέσει να ενώσει μία διχασμένη εκκλησία.
Πάντως εδώ και αιώνες ο Πάπας δεν έχει εκλεγεί την πρώτη μέρα του κονκλάβιου και οι ψηφοφορίες μπορεί να συνεχιστούν για πολλές ημέρες πριν ακουστεί το “Habemus Papam”.
Αν και θεωρείται πως θα είναι αρκετά δύσκολη μια ανάδειξη νέου ποντίφικα ήδη από την πρώτη ψηφοφορία, υπενθυμίζεται πως το αποτέλεσμα του κονκλάβιου είναι απρόβλεπτο, και η ιστορία μας έχει διδάξει πως υπήρξαν και ταχύτατες διαδικασίες, όπως αυτή του Πιο ΧΙΙ το 1939 με μόλις 3 ψηφοφορίες, αλλά και τις 4 του Βενέδικτου ΧVΙ (2005) και αυτή που επέλεξε τον Φραγκίσκο με 5 ψηφοφορίες (2013).
Επικρατέστερα ονόματα για τη διαδοχή
Σύμφωνα με τα όσα διέρρευσαν τις περασμένες ημέρες, «φαβορί» παραμένει ο Ιταλός καρδινάλιος και επί δώδεκα χρόνια πρωθυπουργός του Βατικανού Πιέτρο Παρολίν. Ήταν στενός συνεργάτης του Φραγκίσκου, αλλά θεωρείται σε θέση να συμπεριλάβει στη διοίκηση της Καθολικής Εκκλησίας και κληρικούς, οι οποίοι δεν είναι αμιγώς προοδευτικής κατεύθυνσης.
Παράλληλα, όπως μεταδίδει η DW, μεγάλες πιθανότητες εκλογής, μεταξύ των άλλων, θεωρείται ότι συγκεντρώνουν ο Λατίνος Πατριάρχης Ιεροσολύμων Πιερμπατίστα Πιτσαμπάλα και ο Φιλιππινέζος καρδινάλιος Λουίς Τάγκλε. Μετριοπαθέστερος, με μεγάλη πείρα στον διαθρησκειακό διάλογο ο πρώτος, πιο πιστός στη γραμμή του Αργεντινού εκλιπόντα Ποντίφικα ο δεύτερος.
Όλα αυτά όμως θα μπορούσαν να ανατραπούν κατά τη διάρκεια του κονκλαβίου, αφού μάλιστα γνωστό ιταλικό ρητό μας υπενθυμίζει ότι «όποιος εισέρχεται στη Σιξτίνα ως φαβορί να εκλεγεί Πάπας, τελικά βγαίνει από την αίθουσα ως απλός καρδινάλιος».
Πολλοί διερωτώνται πόσο θα διαρκέσει η διαδικασία εκλογής του επόμενου Αγίου Πατέρα των Καθολικών. Μια λογική πρόβλεψη, δεδομένων των προηγούμενων κονκλαβίων, θα ήταν δύο με τρεις ημέρες. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση, όλα θα εξαρτηθούν από το πόσο γρήγορα θα επιτευχθούν οι αναγκαίες συγκλίσεις.
Οι Ευρωπαίοι καρδινάλιοι είναι περισσότεροι, δηλαδή 53, αλλά φέρονται να είναι αρκετά διχασμένοι. Οι Ασιάτες είναι συμπαγέστεροι, αλλά δεν ξεπερνούν τους 23. Οι δε συντηρητικοί, περίπου 20, δεν είναι σε θέση να εκλέξουν Ποντίφικα, αλλά μπορεί να προσφέρουν την υποστήριξή τους σε κάποιο από τα «φαβορί».
Χρειάζεται λίγη υπομονή και πίστη στο ότι, όπως λέει η Εκκλησία της Ρώμης, το Άγιο Πνεύμα θα φωτίσει τους εκλέκτορες, ώστε να κάνουν τη σοφότερη και χρησιμότερη επιλογή.
Η διαδικασία για την εκλογή νέου Πάπα
Κατά την είσοδο στο κονκλάβιο, όλοι είναι υποχρεωμένοι να παραδώσουν κινητά, τάμπλετ και smartwatches. Αν κάποιος παραβεί τους κανόνες, «τότε διατρέχει τον κίνδυνο αφορισμού».
Από αύριο Πέμπτη (08.05.2025), κάθε ημέρα θα διεξάγονται τέσσερις ψηφοφορίες.
Θα μπορεί να διακρίνει κανείς τον καπνό από την πλατεία του Αγίου Πέτρου στις 10.30 τοπική ώρα (μόνον σε περίπτωση εκλογής του νέου πάπα) και στις 12 το μεσημέρι.
Το απόγευμα, σε περίπτωση αίσιας ψηφοφορίας, ο άσπρος καπνός θα βγει γύρω στις 5.30, διαφορετικά η καπνοδόχος και η σόμπα της Καπέλα Σιξτίνα θα χρησιμοποιούνται στο τέλος της ημέρας και μετά το πέρας της τέταρτης ψηφοφορίας, περίπου στις 7.30 το απόγευμα ώρα Ιταλίας.
Αυτό σημαίνει δηλαδή ότι σε περίπτωση που δεν έχει προκύψει νωρίτερα το επιθυμητό αποτέλεσμα, τα ψηφοδέλτια των καρδιναλίων θα καίγονται στη σόμπα της Καπέλα Σιξτίνα στο τέλος της πρωινής και της απογευματινής τους συνεδρίασης.
Η διαδικασία της ψηφοφορίας
Πριν από κάθε ψηφοφορία, οι καρδινάλιοι ορκίζονται σιωπή. Ο όρκος αυτός δεσμεύει τους πάντες – από εκλέκτορες έως ιατρικό προσωπικό και φροντιστές – να μην αποκαλύψουν τίποτα από όσα είδαν ή άκουσαν. Η παραβίαση του όρκου οδηγεί αυτομάτως σε αφορισμό, χωρίς δικαίωμα εφέσεως.
Η ίδια η ψηφοφορία είναι αυστηρά τελετουργική. Κάθε καρδινάλιος γράφει το όνομα του υποψηφίου σε ειδικό ψηφοδέλτιο, περπατά μέχρι το βωμό, ορκίζεται για την τιμιότητα της ψήφου του και την τοποθετεί σε ειδική χάλκινη λεκάνη. Μετά την καταμέτρηση, τα ψηφοδέλτια καίγονται, μαζί με οποιοδήποτε σχετικό υλικό. Ο καπνός που βγαίνει από την καμινάδα της Καπέλα Σιστίνα είναι το μόνο μήνυμα προς τον κόσμο: μαύρος για αποτυχία εκλογής, λευκός για επιτυχία.
Για τις ψηφοφορίες που πραγματοποιούνται το πρωί και το απόγευμα, σε δύο διαφορετικές συνεδρίες, επιλέγονται τυχαία εννέα καρδινάλιοι, που αναλαμβάνουν συγκεκριμένους ρόλους σε κάθε συνεδρία: τρεις ελεγκτές επιβλέπουν την ψηφοφορία, τρεις infirmarii, όπως ονομάζονται, μαζεύουν τις ψήφους των ασθενών και τρεις αναθεωρητές που επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματα.
Κάθε καρδινάλιος γράφει την επιλογή του σε ένα χαρτί με τις λατινικές λέξεις «εκλέγω ως ανώτατο ποντίφικα». Πλησιάζουν στην Αγία Τράπεζα ένας προς έναν και λένε: «Καλώ ως μάρτυρά μου, τον Χριστό τον Κύριο που θα είναι ο κριτής μου, ότι η ψήφος μου δίνεται σε εκείνον που, ενώπιον του Θεού, πιστεύω ότι πρέπει να εκλεγεί».
Το διπλωμένο ψηφοδέλτιο τοποθετείται σε ένα στρογγυλό δοχείο. Στη συνέχεια, τα ψηφοδέλτια ανοίγονται ένα προς ένα από τρεις ψηφολέκτες, οι οποίοι σημειώνουν τα ονόματα και τα διαβάζουν δυνατά.
Οι καρδινάλιοι μπορούν να κρατήσουν τη δική τους καταμέτρηση σε ένα χαρτί που τους παρέχεται, αλλά πρέπει να παραδώσουν τις σημειώσεις τους για να καούν στο τέλος της ψηφοφορίας.
Στη συνέχεια, οι ελεγκτές αθροίζουν τις ψήφους και γράφουν τα αποτελέσματα σε ξεχωριστό χαρτί, το οποίο φυλάσσεται στα παπικά αρχεία.
Καθώς ο ελεγκτής διαβάζει κάθε όνομα, τρυπά κάθε ψηφοδέλτιο με μια βελόνα μέσα από τη λέξη «eligo» (λατινικά για το “επιλέγω”), δένει τα ψηφοδέλτια με κλωστή και δένει έναν κόμπο.
Στη συνέχεια, τα ψηφοδέλτια παραμερίζονται και καίγονται στη σόμπα του παρεκκλησιού μαζί με ένα χημικό για να παραχθεί λευκός ή μαύρος καπνός- λευκός όταν εκλέγεται νέος Πάπας και μαύρος όταν δεν εκλέγεται.
Γιατί είναι σημαντική η πρώτη ψηφοφορία
Αν και δεν απαγορεύεται να εκλεγεί πάπας στην πρώτη ψηφοφορία, κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί εδώ και αιώνες. «Ωστόσο, η πρώτη αυτή ψηφοφορία είναι πολύ σημαντική», λέει ο καθολικός συγγραφέας και σχολιαστής, Όστεν Άιβερεϊ.
«Οι καρδινάλιοι που συγκεντρώνουν πάνω από 20 ψήφους θα αρχίσουν να εξετάζονται σοβαρά. Στην πρώτη ψηφοφορία οι ψήφοι θα είναι πολύ κατακερματισμένοι και οι εκλέκτορες γνωρίζουν ότι πρέπει να συγκεντρωθούν γύρω από αυτούς που έχουν αριθμούς», λέει ο Άιβερεϊ.
Προσθέτει ότι κάθε επόμενη ψηφοφορία δείχνει ποιοι από τους καρδινάλιους αποκτούν δυναμική. «Είναι σχεδόν σαν πολιτική εκστρατεία… αλλά δεν είναι πραγματικά διαγωνισμός· είναι μια προσπάθεια του σώματος να βρει συναίνεση».
Αν η ψηφοφορία δεν αποφέρει την απαραίτητη πλειοψηφία των δύο τρίτων, οι καρδινάλιοι επιστρέφουν στον ξενώνα Σάντα Μάρτα για δείπνο. Εκεί, στο περιθώριο της διαδικασίας, γίνονται σημαντικές συζητήσεις και αρχίζει να διαμορφώνεται συναίνεση γύρω από ορισμένα ονόματα.
Σύμφωνα με τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης, το μενού αποτελείται από ελαφριά γεύματα που συνήθως προσφέρονται στους φιλοξενούμενους της κατοικίας, και περιλαμβάνει κρασί – αλλά όχι ποτά υψηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλ. Οι σερβιτόροι και το προσωπικό της κουζίνας επίσης δεσμεύονται με όρκο μυστικότητας και δεν επιτρέπεται να αποχωρήσουν από τον χώρο όσο διαρκεί το κονκλάβιο.
Από το πρωί της Πέμπτης, οι καρδινάλιοι θα παίρνουν πρωινό μεταξύ 06:30 και 07:30 πριν από τη λειτουργία στις 08:15. Ακολουθούν δύο ψηφοφορίες το πρωί, γεύμα και ανάπαυση. Στα απομνημονεύματά του, ο πάπας Φραγκίσκος ανέφερε ότι τότε άρχισε να λαμβάνει σήματα από άλλους καρδινάλιους ότι σχηματιζόταν σοβαρή συναίνεση γύρω από το όνομά του· εξελέγη κατά την πρώτη απογευματινή ψηφοφορία. Τα δύο τελευταία κονκλάβια ολοκληρώθηκαν όλα μέχρι το τέλος της δεύτερης ημέρας.
Δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζει κανείς από τώρα αν αυτό το κονκλάβιο θα είναι σύντομο ή όχι – αλλά οι καρδινάλιοι γνωρίζουν ότι μια μακροχρόνια διαδικασία μπορεί να εκληφθεί ως ένδειξη σοβαρών διαφωνιών.
Καθώς συζητούν, προσεύχονται και ψηφίζουν, έξω από τα καλυμμένα παράθυρα της Καπέλα Σιστίνα, χιλιάδες πιστοί θα κοιτούν προς την καμινάδα στα δεξιά της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου, περιμένοντας τον λευκό καπνό που θα σηματοδοτήσει την εκλογή του νέου πάπα.
Πηγή: topontiki.gr