Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια για τη βιταμίνη D, τη λεγόμενη «βιταμίνη του ήλιου», η οποία αν και υπάρχει φυσικά σε ορισμένα τρόφιμα (ο λόγος για την D2), ονομάζεται έτσι ακριβώς επειδή κατά βάση παράγεται στο δέρμα μας όταν αυτό εκτίθεται στο ηλιακό φως (ο λόγος για την D3). Ένας ακόμα τρόπος να τη λάβουμε είναι ορισμένα εμπλουτισμένα προϊόντα (π.χ. γάλατα και δημητριακά) ή συμπληρώματα διατροφής.
Η αιτία που ασχολούμαστε τόσο με αυτή τη βιταμίνη είναι καταρχάς επειδή είναι απόλυτα απαραίτητη στον οργανισμό μας, αφού έχει την ιδιότητα να θωρακίζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Συγκεκριμένα, έρευνες έχουν δείξει ότι τα υψηλά επίπεδά της στο αίμα (πάνω από 40 ng/ml) θωρακίζουν το ανοσοποιητικό από διάφορες λοιμώξεις, εμποδίζουν τη σύνδεση των ιών ή των μικροβίων με τα ανθρώπινα κύτταρα και προστατεύουν από αυτοάνοσα νοσήματα. Την ίδια ώρα, η βιταμίνη αυτή είναι σημαντική για να διατηρεί τα οστά υγιή και τους μυς δυνατούς, ενώ προστατεύει τα εγκεφαλικά κύτταρα.
Δευτερευόντως συζητάμε συχνά γι’ αυτήν επειδή ο ελληνικός πληθυσμός παρά τις ηλιόλουστες ημέρες κατά το μεγαλύτερο μέρος του έτους φαίνεται να παρουσιάζει έλλειψη. Έρευνα έδειξε ότι το 72,2% των κατοίκων της Ελλάδας δεν έχουν επαρκή ποσότητα βιταμίνης D στον οργανισμό τους, αφενός επειδή όλη μέρα είμαστε κλεισμένοι σε εσωτερικούς χώρους, αφετέρου επειδή η χώρα βρίσκεται σε μεγάλο γεωγραφικό πλάτος, με αποτέλεσμα τον χειμώνα η γωνία του ήλιου να είναι μικρότερη, άρα η ένταση της υπεριώδους ακτινοβολίας μειωμένη – έτσι, τουλάχιστον, το εξηγούν οι επιστήμονες.
Αναρωτιέσαι αν ανήκεις σε αυτό το πολύ μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων; Αν γενικά αποφεύγεις τον ήλιο ή τρόφιμα όπως τα μανιτάρια, ο σολομός, οι σαρδέλες, ο τόνος, τα αβγά, το γάλα και το συκώτι, είναι πολύ πιθανό. Υπάρχουν όμως κι άλλοι τρόποι να το καταλάβεις, όπως τουλάχιστον υποστηρίζουν διάφορες έρευνες και ο βρετανικός οργανισμός NHS.
Πώς θα καταλάβεις ότι σου λείπει βιταμίνη D
1. Νιώθεις ανεξήγητη κούραση
Προφανώς η κούρασή σου μπορεί να οφείλεται σε κακή διατροφή, έλλειψη ύπνου, στρες… Ωστόσο, η έλλειψη βιταμίνης D συνδέεται με τη χρόνια κόπωση, όπως γράφει η διατροφολόγος Nichola Ludlam-Raine στο βιβλίο της «How Not To Eat Ultra-Processed» και επιβεβαιώνουν διάφορες μελέτες. «Τα συμπληρώματα μπορούν να βελτιώσουν τα επίπεδα ενέργειας, υποστηρίζοντας τη λειτουργία του ανοσοποιητικού και μειώνοντας τη φλεγμονή», υποστηρίζει η ίδια. Ωστόσο, τονίζει ότι θα πρέπει κανείς πρώτα να υποβληθεί σε σχετικές εξετάσεις ώστε να επιβεβαιωθεί αν όντως υπάρχει ανάγκη λήψης συμπληρωμάτων.
2. Ένα σημάδι έλλειψης βιταμίνης D μπορεί να είναι ότι αρρωσταίνεις εύκολα
Η έρευνα δείχνει ότι υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στην έλλειψη βιταμίνης D και τη μειωμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο λοιμώξεων.
Αν σου συμβαίνει κάτι τέτοιο, πρέπει να ξεκινήσεις τα συμπληρώματα; Οι ειδικοί υποστηρίζουν πως καταρχάς θα πρέπει να επικοινωνήσεις με τον θεράποντα ιατρό σου, γιατί μπορεί να μην είναι μόνο η βιταμίνη D το πρόβλημα, αλλά μια σειρά βιταμινών τις οποίες θα πρέπει για ένα διάστημα να αναπληρώσεις. Ακόμα πιο σημαντικό είναι να ελέγξεις τις βιταμίνες σου είναι αν είσαι έγκυος ή άνω των 75.
3. Πονάνε τα κόκαλά σου
Η βιταμίνη D παίζει καθοριστικό ρόλο στην απορρόφηση του ασβεστίου και τον μεταβολισμό των οστών. Η έλλειψή της έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για ασθένειες των οστών, όπως η οστεοπόρωση. Συχνά η οστεοπόρωση δεν διαγιγνώσκεται μέχρι κάποιος να πέσει και να υποστεί κάποιο κάταγμα, ενώ ο πόνος στα οστά δεν αποτελεί σίγουρα σύμπτωμά της – είναι όμως σύμπτωμα οστεομαλακίας, μιας διαταραχής που κάνει τα οστά πιο «μαλακά», συνήθως στο πλαίσιο σοβαρής ανεπάρκειας βιταμίνης D.
4. Νιώθεις καταπονημένους τους μυς σου
Ίσως το τελευταίο που σκέφτεσαι όταν πονάνε οι μύες σου είναι η έλλειψη βιταμίνης D, ωστόσο είναι μια πιθανότητα, γιατί ανάμεσα στους ρόλους της είναι και η μυϊκή λειτουργία. Συνεπώς, η έλλειψή της μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκή αδυναμία και πόνο. Μελέτη του 2014 έδειξε ότι το 71% των ατόμων με χρόνιο μυϊκό πόνο έχουν ταυτόχρονα έλλειψη σε αυτή τη βιταμίνη.
5. Αργούν να επουλωθούν οι πληγές σου
Όπως έδειξε μελέτη του 2014 σε 221 άτομα, όσα από αυτά είχαν σοβαρή έλλειψη σε βιταμίνη D είχαν και υψηλότερα επίπεδα δεικτών φλεγμονής, που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την επούλωση. Αυτό, λένε οι ειδικοί, συμβαίνει γιατί η βιταμίνη D παίζει σημαντικό ρόλο:
- Στον έλεγχο της φλεγμονής,
- Στην καταπολέμηση των λοιμώξεων.
- Στην επανόρθωση της επιδερμίδας.
Στον αντίποδα, τα αυξημένα επίπεδά της μπορεί να επιταχύνουν τη διαδικασία επούλωσης.
6. Αν χάνεις παραπάνω μαλλιά από το σύνηθες, ίσως σου λείπει βιταμίνη D
Φαίνεται πως υπάρχει κάποια σύνδεση ανάμεσα στην έλλειψη βιταμίνης D και στην απώλεια μαλλιών, ειδικά σε καταστάσεις όπως η αλωπεκία, μια νόσο του ανοσοποιητικού που χαρακτηρίζεται από σοβαρή τριχόπτωση.
Μελέτη σε άτομα με αλωπεκία έδειξε ότι η εφαρμογή μιας συνθετικής μορφής βιταμίνης D τοπικά για 12 εβδομάδες οδήγησε σε σημαντική αύξηση της ανάπτυξης τριχών στη συγκεκριμένη περιοχή.
7. Παίρνεις βάρος ανεξήγητα
Ο πιθανότερος λόγος που παίρνεις βάρος είναι ότι καταναλώνεις περισσότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται το σώμα σου, όχι ότι σου λείπει βιταμίνη D. Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν πως υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι ασθενείς με προδιαβήτη όταν λαμβάνουν συμπλήρωμα βιταμίνης D αρχίζουν να παρουσιάζουν επιβράδυνση στην εξέλιξή του.
Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι άτομα με παχυσαρκία συνήθως έχουν και χαμηλά επίπεδα της συγκεκριμένης βιταμίνης.
πηγή: ow.gr