Ο «θρύλος» της heavy metal Όζι Όζμπορν, πέθανε σε ηλικία 76 ετών, λίγες μόλις εβδομάδες μετά την τελευταία συναυλία με τους Black Sabbath και την πραγματοποίηση μιας τεράστιας αποχαιρετιστήριας συναυλίας για τους θαυμαστές του.
Σε ανακοίνωσή της, η οικογένειά του ανέφερε ότι πέθανε «περιτριγυρισμένος από αγάπη».
«Με μεγαλύτερη θλίψη απ’ ό,τι μπορούν να αποδώσουν τα λόγια, είμαστε υποχρεωμένοι να αναφέρουμε ότι ο αγαπημένος μας Όζι Όζμπορν απεβίωσε σήμερα το πρωί. Ήταν με την οικογένειά του και περιτριγυρισμένος από αγάπη. Ζητάμε από όλους να σεβαστούν την ιδιωτική ζωή της οικογένειάς μας αυτή τη στιγμή», ανέφερε ανακοίνωση της οικογένειας.
Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, εισήχθη στο βρετανικό Music Hall of Fame και στο Rock And Roll Hall Of Fame των ΗΠΑ – δύο φορές και ως μέλος των Black Sabbath και ως σόλο καλλιτέχνης.
Έχει επίσης ένα αστέρι στο Walk Of Fame του Χόλιγουντ – καθώς και στην Broad Street του Μπέρμιγχαμ – ένα Ivor Novello και πέντε βραβεία Grammy από 12 υποψηφιότητες. Επιπλέον, έλαβε και άλλες τιμητικές διακρίσεις, όπως το βραβείο Godlike Genius του NME και το βραβείο Living Legend του Classic Rock, όλα αυτά τα χρόνια.
Τον Ιούλιο του 1982, ο Όζμπορν παντρεύτηκε τη σύζυγο και μάνατζερ του Σάρον, με την οποία έχει κάνει τρία παιδιά, την Έιμι στις 2 Σεπτεμβρίου 1983, την Κέλι στις 27 Οκτωβρίου 1984 και τον Τζακ στις 8 Νοεμβρίου 1985.
Εξαιρετικά συγκινητικό είναι το γεγονός πως ο Βρετανός καλλιτέχνης, η εμβληματική φωνή των «Black Sabbath» «έφυγε» σημειώνεται μόλις λίγες ημέρες μετά τη μεγάλη αποχαιρετιστήρια συναυλία του συγκροτήματός που έγινε στις 5 Ιουλίου στο Μπέρμιγχαμ και μεταδόθηκε ζωντανά σε όλον τον πλανήτη, η οποία μάλιστα θα κυκλοφορήσει σε ταινία.
«Δεν έχετε ιδέα πώς αισθάνομαι – σας ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου», είχε πει ο 76χρονος στο πλήθος, καθώς εμφανιζόταν από έναν θρόνο στη σκηνή του Villa Park – μια συναυλία που είχε οργανωθεί μαζί με μερικά από τα πιο αγαπημένα του συγκροτήματα και ονόματα της μουσικής, συμπεριλαμβανομένων των Metallica και των Guns’n’Roses, για την «τελική του υπόκλιση».
Ο Όσμπορν υπήρξε πρωτοπόρος του heavy metal σκηνής ως ιδρυτικό μέλος των Black Sabbath, ενώ στη συνέχεια κατέγραψε τεράστια επιτυχία και ως σόλο καλλιτέχνης.
Οι Black Sabbath άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους στη μουσική, σφυρηλατώντας τον ήχο που αργότερα ονομάστηκε heavy metal. Και ο Ozzy, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο, υπήρξε η ενσάρκωση του άγριου ροκ σταρ.
Στα χρόνια του ’70, του ’80 και του ’90, ο Όζι Όσμπορν όργωνε τον πλανήτη «γνωρίζοντας, σνιφάροντας και κάνοντας σεξ» σε μια κατάσταση διαρκούς ημι-αναίσθητης μέθης, εξασφαλίζοντας τη θέση του στο πάνθεον της rock’n’roll «ατιμίας» – δαγκώνοντας, μεταξύ άλλων, και τα κεφάλια κάποιων άτυχων πλασμάτων στη σκηνή.
Τη δεκαετία του 2000, η οικογένεια Osbourne βρέθηκε άθελά της στην πρωτοπορία των τηλεοπτικών ριάλιτι, καθώς οι κάμερες κατέγραφαν τη χαοτική, αλλά και στοργική, καθημερινότητά τους – μια «δυσλειτουργία» που γοήτευσε εκατομμύρια θεατές.
Το 1969 το ντεμπούτο των Black Sabbath με το ομώνυμο άλμπουμ έχει παρομοιαστεί με το Big Bang του heavy metal. Ήρθε στην κορύφωση του πολέμου του Βιετνάμ και το εξώφυλλο του δίσκου απεικόνιζε μια τρομακτική φιγούρα σε ένα σκληρό τοπίο. Η μουσική ήταν δυνατή, πυκνή και θυμωμένη και σηματοδότησε μια αλλαγή στο rock “n” roll.
Το δεύτερο άλμπουμ του συγκροτήματος, το «Paranoid», περιλάμβανε κλασικά μέταλ κομμάτια όπως τα «War Pigs», «Iron Man» και «Fairies Wear Boots». Το τραγούδι «Paranoid» έφτασε μόνο στο Νο. 61 του Billboard Hot 100, αλλά έγινε κατά πολλούς το χαρακτηριστικό τραγούδι του συγκροτήματος. Και τα δύο άλμπουμ ψηφίστηκαν μεταξύ των 10 καλύτερων heavy metal άλμπουμ όλων των εποχών από τους αναγνώστες του περιοδικού Rolling Stone.
«Οι Black Sabbath είναι οι Beatles του heavy metal. Όποιος ασχολείται σοβαρά με το μέταλ θα σας πει ότι όλα καταλήγουν στους Sabbath», έγραψε ο Ντέιβ Ναβάρο του συγκροτήματος Jane’s Addiction σε ένα αφιέρωμα στο Rolling Stone το 2010. «Υπάρχει μια άμεση γραμμή που μπορείς να τραβήξεις από το σημερινό metal, μέσω συγκροτημάτων της δεκαετίας του ’80 όπως οι Iron Maiden, πίσω στους Sabbath».
«Black Sabbath: θα ήμασταν όλοι διαφορετικοί άνθρωποι χωρίς αυτούς, αυτή είναι η αλήθεια», δήλωσε ο τραγουδιστής των Pantera, Φιλ Ανσέλμο. «Ξέρω ότι δεν θα ήμουν εδώ πάνω με ένα μικρόφωνο στο χέρι χωρίς τους Black Sabbath», είχε προσθέσει.
Οι Sabbath έδιωξαν τον Osbourne το 1979 για τις θρυλικές υπερβολές του, όπως το να αργεί στις πρόβες και να χάνει συναυλίες. «Ξέραμε ότι δεν είχαμε πραγματικά άλλη επιλογή από το να τον διώξουμε γιατί ήταν τόσο εκτός ελέγχου. Αλλά ήμασταν όλοι πολύ στεναχωρημένοι για την κατάσταση«, έγραψε ο μπασίστας Terry «Geezer» Butler στα απομνημονεύματά του, «Into the Void».
Ο Όζι Όζμπορν επανεμφανίστηκε την επόμενη χρονιά ως σόλο καλλιτέχνης με το «Blizzard of Ozz» και εν συνεχεία με το «Diary of a Madman», δύο κλασικά hard rock κομμάτια που έγιναν πολυπλατινένια και γέννησαν διαχρονικά αγαπημένα τραγούδια όπως τα «Crazy Train», «Goodbye to Romance», «Flying High Again» και «You Can’t Kill Rock and Roll».
Πίσω εκεί όπου όλα ξεκίνησαν
Με τίτλο «Back to the Beginning», η συναυλία πραγματοποιήθηκε μόλις λίγα τετράγωνα μακριά από το σπίτι των παιδικών του χρόνων, στο προάστιο Άστον. Τις ημέρες των αγώνων, ο μικρός Όζι και οι φίλοι του χρέωναν μισό σελίνι στους φιλάθλους για να «προσέχουν» τα αυτοκίνητά τους.
Ο ίδιος έχει αστειευτεί ότι η πρώτη του δουλειά στη μουσική βιομηχανία ήταν ως συντονιστής κόρνας αυτοκινήτων σε εργοστάσιο της περιοχής. Αργότερα εργάστηκε σε σφαγείο, πράγμα που του έδινε την ευκαιρία να κάνει κακόγουστες φάρσες στις παμπ, «βάζοντας μάτια αγελάδων στις μπύρες των ανθρώπων».
Με στόχο να ξεφύγει από τη ρουτίνα της καθημερινότητας, κόλλησε μια αγγελία σε δισκοπωλείο αναζητώντας μουσικούς. Έτσι γεννήθηκαν οι Black Sabbath, μαζί με τον συμμαθητή του και κιθαρίστα Τόνι Άιομι, τον μπασίστα και στιχουργό Γκίζερ Μπάτλερ και τον ντράμερ Μπιλ Γουόρντ.
Παρότι κι άλλα συγκροτήματα τότε πειραματίζονταν με αντίστοιχους ήχους, οι Sabbath είναι εκείνοι που όρισαν το ύφος του heavy metal, συνδυάζοντας βαριά riff, σκοτεινή θεματολογία και επιβλητικούς ρυθμούς.
«Ξεκίνησαν από το τίποτα για να γίνουν παγκόσμιοι σούπερ σταρ», λέει ο 47χρονος Τζο Πόρτερ από το Μπέρμιγχαμ, κοιτώντας τις τοιχογραφίες του συγκροτήματος που έχουν ζωγραφιστεί στους δρόμους της πόλης.
«Αν παρακολουθήσετε τις πρώτες συναυλίες τους, θα διαπιστώσετε ότι έχουν βασικό εξοπλισμό – ένα ηχείο PA, ένα μικρό σετ ντραμς, ένα μπάσο και μια κιθάρα, και αυτό είναι όλο. Ο ήχος που μπορούσαν να βγάλουν από αυτά τα τέσσερα όργανα ήταν σαν να υπήρχαν 20 άτομα στη σκηνή.
«Και ο Ozzy Osbourne ήταν σαν τρελός στη σκηνή, αλλά στην πραγματικότητα ήταν απλώς ένας κανονικός τύπος».
Θρύλος που περνά από γενιά σε γενιά
Η απήχηση του Ozzy εκτείνεται σε διαφορετικές γενιές, όπως δείχνει και η προσέλευση στην έκθεση Ozzy Osbourne: Working Class Hero, που φιλοξενείται στο Μουσείο και Πινακοθήκη του Μπέρμιγχαμ.
«Ξεκίνησαν τη χρονιά που γεννήθηκε η μητέρα μου, το ’68», λέει ο 21χρονος Byron Howard-Maarij. «Είμαι μεγάλος θαυμαστής της metal, οπότε το γεγονός ότι οι δημιουργοί επιστρέφουν εκεί που ξεκίνησαν όλα, είναι πραγματικά συναρπαστικό».
Ο 25χρονος Riley Beresford από το Νότιγχαμ κληρονόμησε το single Paranoid του 1970 από τη γιαγιά του: «Πήρε το Paranoid σε επτά ίντσες και το πέρασε στους δικούς μου, στη μαμά, και τώρα μου το έχει δώσει. Περνάει σε όλη την οικογένεια». «Έκαναν heavy metal, έτσι δεν είναι; Προφανώς η μουσική είναι υπέροχη, αλλά το ότι είναι άγριος, απλώς προσθέτει ακόμα περισσότερο. Δεν υπάρχει κανένας άλλος σαν αυτόν, πραγματικά, έτσι δεν είναι;», συμπληρώνει.
Σύμβολο αλήθειας και αυθεντικότητας
«Νομίζω ότι ο λόγος που ο κόσμος αγαπά τον Ozzy Osbourne είναι ότι είναι ακόμα πολύ γνήσιος», έλεγε ο Toby Watley, διευθυντής συλλογών στα Μουσεία του Μπέρμιγχαμ.
«Βλέπει τον εαυτό του ως ένα παλικάρι της εργατικής τάξης από το Άστον. Δεν έχει αλλάξει πραγματικά. Αυτό που βλέπεις είναι αυτό που παίρνεις. Δεν περνάει από το πρίσμα του Χόλιγουντ και δεν ωραιοποιείται με κανέναν τρόπο. Οι άνθρωποι το αγαπούν πραγματικά και το σέβονται. Και είναι κάτι για το οποίο το Μπέρμιγχαμ μπορεί να είναι πραγματικά περήφανο».
«Ποτέ δεν ξέρεις ακριβώς τι θα συμβεί στη συνέχεια, και νομίζω ότι αρέσει στον κόσμο αυτό», προσθέτει ο Γουάτλεϊ. «Δεν είναι κάποιος που προσπαθεί να τηρήσει τους κανόνες. Θα το κάνει με τον δικό του τρόπο, με το δικό του στυλ. Νομίζω ότι αυτό είναι ένα μεγάλο μέρος της γοητείας του».
Η σκοτεινή πλευρά του θρύλου
Πολλά από τα κατορθώματα του Ozzy έχουν γίνει θρύλοι – και όχι πάντα για τους σωστούς λόγους. Η πιο διαβόητη στιγμή του ήταν το δάγκωμα στο κεφάλι μιας ζωντανής νυχτερίδας το 1982 στην Αϊόβα, υποθέτοντας -όπως ισχυρίζεται- ότι ήταν ψεύτικη.
Λίγο νωρίτερα είχε δαγκώσει τα κεφάλια δύο περιστεριών μπροστά σε στελέχη δισκογραφικής εταιρείας. Σε άλλες περιπτώσεις συνελήφθη γιατί ούρησε στο Άλαμο φορώντας φόρεμα της Σάρον, εκδιώχθηκε από το Νταχάου γιατί ήταν μεθυσμένος και διατάρασσε την τάξη, τράβηξε όπλο στον ντράμερ των Sabbath, ξύπνησε λιπόθυμος και σκότωσε όλες τις κότες του κοτετσιού του με σπαθί, όπλο και βενζίνη – φορώντας μόνο ρόμπα και γαλότσες.
Το 1989 ξύπνησε στη φυλακή, κατηγορούμενος για απόπειρα στραγγαλισμού της Σάρον. Δεν θυμόταν τίποτα· εκείνη απέσυρε τις κατηγορίες.
Το 2003, ενώ υποτίθεται ότι είχε κόψει το ποτό, έπεσε από ένα ATV και έσπασε τον αυχένα του. Την ίδια χρονιά διαγνώστηκε με Πάρκινσον. Το 2019 o Ozzy Osbourne τραυματίστηκε σοβαρά στη σπονδυλική στήλη.
Το τέλος μιας εποχής
Η αρχική σύνθεση των Sabbath επανενώθηκε για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια τον Ιούλιο του 2025 στο Ηνωμένο Βασίλειο για την τελευταία συναυλία του, όπως είπε ο Όζι Όζμπορν «Ας αρχίσει η τρέλα!».
Οι Metallica, Guns N Roses, Slayer, Tool, Pantera, Gojira, Alice in Chains, Lamb of God, Halestorm, Anthrax, Rival Sons και Mastodon συμμετείχαν στο σετ.
Έπασχε από τη νόσο του Πάρκινσον και τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε και άλλα προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων επιπλοκών από τραυματισμούς που υπέστη σε πτώση το 2019.
Αφού αναγκάστηκε να ακυρώσει συναυλίες περιοδείας, έκανε μια μοναδική εμφάνιση-έκπληξη στη σκηνή του Μπέρμιγχαμ για να κλείσει τους Κοινοπολιτειακούς Αγώνες του 2022. Η συναυλία στο Villa Park ανακοινώθηκε νωρίτερα φέτος από τη σύζυγό του Σάρον, η οποία δήλωσε ότι ήταν αποφασισμένος να δώσει στους θαυμαστές του τον «τέλειο αποχαιρετισμό».
Όταν εισήχθη στο Rock ’n’ Roll Hall of Fame ως σόλο καλλιτέχνης πέρυσι, κάθισε σ’ έναν μεγάλο μαύρο θρόνο – στολισμένο με κρανία και μια γιγάντια νυχτερίδα. Ο ίδιος θρόνος εμφανίστηκε και στη συναυλία της 5ης Ιουλίου.
Το σώμα του είχε αντέξει περισσότερα απ’ όσα θα άντεχε οποιοσδήποτε. Αλλά η ηλικία και η φθορά δεν μπορούσαν πλέον να αγνοηθούν. Η Σάρον είχε δηλώσει ότι αυτή θα ήταν σίγουρα η τελευταία του εμφάνιση.
Ο «Πρίγκιπας του Σκότους» είχε απειλήσει ξανά στο παρελθόν ότι θα αποσυρθεί. Αυτήν τη φορά, όμως, τα προβλήματα υγείας έκαναν την αποχαιρετιστήρια συναυλία του Σαββάτου στο Μπέρμιγχαμ το κύκνειο άσμα του.
Οι θαυμαστές του Ozzy Osbourne τον αποχαιρέτησαν, ίσως, αυτή τη φορά, και ο ίδιος να το αποδεχτηκε- παρότι πάντα δυσκολευόταν.
«Ξέρετε πότε θα αποσυρθώ;» είχε πει σε ντοκιμαντέρ του 2020. «Όταν θα τους ακούσω να βάζουν καπάκι στο κουτί μου. Και μετά θα κάνω ένα encore».