Αποκάλυψη του Reuters αναδεικνύει τα ζωτικής σημασίας ζητήματα που προκύπτουν από την εξάρτηση των κρατών και των ενόπλων δυνάμεων από τεχνολογικούς κολοσσούς. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ ο Έλον Μασκ έδωσε προσωπικά εντολή να διακοπεί η κάλυψη του Starlink του δορυφορικού δικτύου του σε βασικές περιοχές του πολεμικού μετώπου στην Ουκρανία, κατά τη διάρκεια μιας κρίσιμης φάσης της ουκρανικής αντεπίθεσης ενάντια στις ρωσικές δυνάμεις, στα τέλη του Σεπτεμβρίου του 2022.
Η διακοπή είχε σοβαρές επιπτώσεις στις στρατιωτικές επιχειρήσεις, καθώς εκατοντάδες τερματικά απενεργοποιήθηκαν, οι επικοινωνίες στο εσωτερικό του ουκρανικού στρατού κατέρρευσαν και τα drones «τυφλώθηκαν» αδυνατώντας να πραγματοποιήσουν επιθέσεις σε στόχους, σε περιοχές όπως η Χερσώνα και το Ντονέντσκ.
Αποκάλυψη βόμβα μετά το νέο μπλακ άουτ του Starlink
Η αποκάλυψη έρχεται ένα 24ωρο μετά το μπλακ άουτ που σημειώθηκε στο δορυφορικό σύστημα Starlink της SpaceX του Έλον Μασκ, το οποίο χρησιμοποιείται από τον ουκρανικό στρατό για επικοινωνίες στο πεδίο των μαχών, αλλά και για επιχειρήσεις drones.
Συγκεκριμένα το δίκτυο κατέρρευσε για περίπου δυόμιση ώρες κατά τη διάρκεια της νύχτας της Πέμπτης, όπως ανακοίνωσε ανώτερος διοικητής του ουκρανικού στρατού. Το μπλα άουτ αποδόθηκε σε μια εσωτερική βλάβη λογισμικού, που σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η SpaceX προκάλεσε τη διακοπή του δορυφορικού δικτύου και σε άλλες περιοχές του κόσμου, αφήνοντας δεκάδες χιλιάδες χρήστες εκτός σύνδεσης.
Το Starlink, το οποίο έχει περισσότερους από 6 εκατομμύρια χρήστες σε περίπου 140 χώρες και εδάφη, παραδέχτηκε την παγκόσμια διακοπή, μέσω του επίσημου λογαριασμού στο X, δηλώνοντας ότι «εφαρμόζει άμεσα ενέργειες για λύση» του προβλήματος.
Το κρίσιμο ερώτημα για τις κυβερνήσεις παραμένει: Ποιος ελέγχει πραγματικά τα κρίσιμα δίκτυα; Αυτό επισήμανε και ο Ρόμπερτ Μπρόβντι, διοικητής των δυνάμεων μη επανδρωμένων αεροσκαφών της Ουκρανίας, αφότου γνωστοποιήθηκε πως το δίκτυο έχει επανέλθει. «Το περιστατικό», τόνισε, «αναδεικνύει τον κίνδυνο εξάρτησης από τα συστήματα» και ζήτησε «να διαφοροποιηθούν οι μέθοδοι επικοινωνίας και συνδεσιμότητας».
Ουκρανός διοικητής μη επανδρωμένων αεροσκαφών, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε στο Reuters ότι η μονάδα του ανέστειλε ορισμένες πολεμικές επιχειρήσεις λόγω της διακοπής.
Ο Ολεξάντρ Ντμίτριεφ, ο ιδρυτής του OCHI, ενός συστήματος που συγκεντρώνει τα κυκλώματα μετάδοσης από χιλιάδες πληρώματα των μη επανδρωμένων αεροσκαφών κατά μήκος της πρώτης γραμμής του μετώπου, τόνισε στο Reuters ότι η διακοπή έδειξε ότι η εξάρτηση από υπηρεσίες cloud για τη διοίκηση μονάδων και την αναμετάδοση της αναγνώρισης με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο πεδίο της μάχης αποτελεί «τεράστιο κίνδυνο».
«Εάν η επαφή με το διαδίκτυο χαθεί… η ικανότητα να πραγματοποιήσεις πολεμικές επιχειρήσεις χάνεται πρακτικά» είπε ο ίδιος, ζητώντας μια στροφή προς τοπικά συστήματα επικοινωνίας που δεν εξαρτώνται από το διαδίκτυο.
Πτώση του Starlink με εντολή Μασκ
Αυτό που προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία στους Ουκρανούς είναι η νέα αποκάλυψη του Reuters, ο Έλον Μασκ είχε δώσει εντολή τον Σεπτέμβρη του 2022 να διακοπεί η κάλυψη του Starlinκ σε ορισμένες κρίσιμες περιοχές της Ουκρανίας, κατά τη διάρκεια της ουκρανικής αντεπίθεσης που είχε ως στόχο την ανακατάληψη κατεχόμενων εδαφών από τη Ρωσία.
Η εντολή του Μασκ, που δόθηκε σε ανώτερο μηχανικό της SpaceX, προκάλεσε μπλακ άουτ επικοινωνιών, επηρεάζοντας τις επιχειρήσεις ουκρανικών drones, τον εντοπισμό στόχων για το πυροβολικό και τον συντονισμό στα μέτωπα. Ουκρανοί στρατιωτικοί και σύμβουλοι δήλωσαν στο Reuters ότι εκείνο το μπλακ άουτ είχε ματαιώσει τις προσπάθειες περικύκλωσης των ρωσικών δυνάμεων στην πόλη Μπερισλάβ. «Η περικύκλωση σταμάτησε εντελώς. Απέτυχε», τόνισε ένας από τους αξιωματούχος.
Τα drones έχασαν το σήμα, οι μονάδες πυροβολικού δεν είχαν δεδομένα στόχευσης και τα στρατεύματα στην πρώτη γραμμή δεν μπορούσαν να επικοινωνήσουν. Τελικά, η Ουκρανία κατάφερε να ανακτήσει τον έλεγχο του Μπερισλάβ και της πόλης της Χερσώνας λίγο καιρό αργότερα.
«Ο Μασκ φοβήθηκε πυρηνικό πλήγμα από τους Ρώσους»
Τρεις πηγές που δήλωσαν στο Reuters ότι έχουν γνώση για την εντολή που έδωσε ο Μασκ, σημειώνουν πως αυτό συνέβη γιατί ο ιδιοκτήτης της SpaceX φοβόταν πως μια ουκρανική προέλαση θα μπορούσε να προκαλέσει πυρηνικό πλήγμα από τη Μόσχα.
Η ακριβής χρονική στιγμή της εντολής δεν είναι ξεκάθαρη, όμως η διακοπή ξεκίνησε περίπου στις 30 Σεπτεμβρίου 2022, λίγες ημέρες μετά την απειλή του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν ότι θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα αν απειληθεί η εδαφική ακεραιότητα της Ρωσίας. Το μπλακ άουτ είχε προκαλέσει έντονη ανησυχία σε Κίεβο και Ουάσινγκτον που είχαν εργαστεί για να διασφαλίσουν την πρόσβαση του ουκρανικού στρατού στο Starlink μετά την εισβολή του 2022. Ωστόσο κανείς τότε δεν γνώριζε πως πίσω το μπλακ άουτ ήταν μια προσωπική εντολή του Μασκ, όπως αποκαλύπτει το Reuters.
Το Starlink «ραχοκοκαλιά» του ουκρανικού στρατού
Το Starlink έχει καταστεί κρίσιμο για τις ουκρανικές επιχειρήσεις, από την πλοήγηση drones μέχρι την ασφαλή επικοινωνία. Με πάνω από 50.000 τερματικά στην Ουκρανία – τα μισά εκ των οποίων παρείχε η Πολωνία – το σύστημα επιτρέπει τη διατήρηση της συνδεσιμότητας σε τεράστιες περιοχές.
Πλέον, το Starlink είναι το μεγαλύτερο δορυφορικό δίκτυο στον κόσμο, με περισσότερους από 7.900 δορυφόρους, και αναμένεται να αποφέρει σχεδόν 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα φέτος, δηλαδή το 60% του εισοδήματος της SpaceX. Ωστόσο, ολόκληρο το σύστημα παραμένει υπό τον απόλυτο ιδιωτικό έλεγχο του Έλον Μασκ, χωρίς διεθνή μηχανισμό εποπτείας για χρήση σε πολεμικές συγκρούσεις.
Ο ίδιος ο Μασκ έχει παραδεχθεί την καθοριστική σημασία του Starlink στην άμυνα της Ουκρανίας. «Το Starlink μου είναι η ραχοκοκαλιά του ουκρανικού στρατού. Αν το απενεργοποιούσα, όλη η πρώτη γραμμή τους θα κατέρρεε», είχε δηλώσει στο παρελθόν, διαβεβαιώνοντας ωστόσο πως δεν πρόκειται να το κάνει.
Πηγή: ieidiseis.gr