Ένα βήμα προς εξατομικευμένη ψυχιατρική φροντίδα
Μια ομάδα ερευνητών στην Κοπεγχάγη φαίνεται πως έκανε ένα σημαντικό βήμα προς την εξατομίκευση της αντικαταθλιπτικής θεραπείας, αναπτύσσοντας ένα τεστ εγκεφαλικής δραστηριότητας που μπορεί να προβλέψει εάν ένας ασθενής θα εμφανίσει σεξουαλικές παρενέργειες από τη λήψη SSRIs (εκλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης).
Η ανακάλυψη παρουσιάστηκε στο συνέδριο του Ευρωπαϊκού Κολεγίου Νευροψυχοφαρμακολογίας (ECNP) στο Άμστερνταμ και θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο στοχευμένες θεραπείες κατά της κατάθλιψης, μειώνοντας τις ανεπιθύμητες επιπτώσεις που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Σεξουαλική δυσλειτουργία και αντικαταθλιπτικά
Η σεξουαλική δυσλειτουργία αποτελεί μία από τις συχνότερες παρενέργειες της θεραπείας με SSRIs, επηρεάζοντας έως και 7 στους 10 ασθενείς.
Οι επιδράσεις περιλαμβάνουν μείωση της επιθυμίας, στυτικές δυσκολίες και προβλήματα στην επίτευξη οργασμού — παράγοντες που συχνά οδηγούν σε διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής.
Μέχρι σήμερα, δεν υπήρχε αξιόπιστος τρόπος πρόβλεψης των ατόμων που είναι πιο επιρρεπή σε αυτές τις παρενέργειες.
Το τεστ LDAEP και ο ρόλος της σεροτονίνης
Η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Κοπεγχάγης, υπό τον Δρ Κρίστιαν Γιένσεν, εξέτασε 90 ασθενείς με διάγνωση κατάθλιψης, χρησιμοποιώντας ένα ειδικό ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG) γνωστό ως Loudness Dependence of Auditory Evoked Potentials (LDAEP).
Το τεστ μετρά την εγκεφαλική απόκριση σε ήχους διαφορετικής έντασης, η οποία αντικατοπτρίζει έμμεσα τη δραστηριότητα της σεροτονίνης — του νευροδιαβιβαστή που επηρεάζει τόσο τη διάθεση όσο και τη σεξουαλική λειτουργία.
Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν στο τεστ πριν ξεκινήσουν οκτάβδομη θεραπεία με SSRI, και στη συνέχεια παρακολουθήθηκαν για σεξουαλικές παρενέργειες.
«Ανακαλύψαμε ότι όσοι είχαν υψηλότερη δραστηριότητα σεροτονίνης πριν από τη θεραπεία, παρουσίασαν σημαντικά περισσότερα προβλήματα στην επίτευξη οργασμού», δήλωσε ο Δρ Γιένσεν.
Συνδυάζοντας τα δεδομένα του LDAEP με τις αυτοαναφορές των ασθενών, οι ερευνητές κατάφεραν να προβλέψουν με ακρίβεια 87% ποιοι θα αντιμετωπίσουν σεξουαλικές δυσκολίες κατά τη διάρκεια της αγωγής.
Μη επεμβατικό και εύχρηστο τεστ
Το τεστ LDAEP είναι απλό, μη επεμβατικό και διάρκειας περίπου 30 λεπτών.
Μικρά ηλεκτρόδια τοποθετούνται στο κεφάλι του ασθενούς, καταγράφοντας τα εγκεφαλικά κύματα που προκαλούνται από ήχους διαφορετικής έντασης.
«Το LDAEP είναι ένα κομψό εργαλείο που προσφέρει παράθυρο στη δραστηριότητα της σεροτονίνης χωρίς καμία ενόχληση για τον ασθενή», σημείωσε ο Γιένσεν.
Αν επιβεβαιωθεί η αξιοπιστία του, το τεστ θα μπορούσε να ενσωματωθεί στην καθημερινή κλινική πρακτική, βοηθώντας τους γιατρούς να επιλέγουν εξαρχής την πιο κατάλληλη αγωγή.
Αντίδραση της επιστημονικής κοινότητας
Ο ψυχίατρος Καθ. Έρικ Ρουχ από το Πανεπιστήμιο Radboud της Ολλανδίας, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, χαρακτήρισε την έρευνα «πολύ ενδιαφέρουσα και ελπιδοφόρα».
«Αν τα αποτελέσματα επιβεβαιωθούν, θα έχουμε στα χέρια μας ένα εύκολο εργαλείο για να εντοπίζουμε ποιοι ασθενείς είναι πιο ευάλωτοι στις σεξουαλικές παρενέργειες των SSRIs. Αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των ασθενών στη θεραπεία», εξήγησε.
Το μέλλον της εξατομικευμένης ψυχιατρικής
Η ερευνητική ομάδα ήδη προχωρά σε μεγαλύτερη μελέτη με 600 συμμετέχοντες, ώστε να επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα και να ενσωματώσει ορμονικούς και βιοχημικούς δείκτες.
Αν τα ευρήματα επιβεβαιωθούν, το τεστ αυτό θα αποτελέσει σημαντικό βήμα για την εξατομικευμένη φαρμακοθεραπεία, βοηθώντας τους ασθενείς να διατηρήσουν όχι μόνο την ψυχική τους ισορροπία, αλλά και την ποιότητα της προσωπικής τους ζωής.
Διαβάστε ακόμα: Δεν είναι θέμα τύχης: Νέα μελέτη αποκαλύπτει τι επηρεάζει το φύλο του μωρού σου