Η Ελλάδα βιώνει μια άνευ προηγουμένου δημογραφική κρίση, με τους θανάτους να είναι σχεδόν διπλάσιοι από τις γεννήσεις. Τα νεότερα στοιχεία δείχνουν πως η πληθυσμιακή συρρίκνωση δεν ανακόπτεται – ακόμη και αν υπάρξει προσωρινή ανάκαμψη των γεννήσεων.
Σύμφωνα με τα δεδομένα που παρουσιάζει ο καθηγητής Δημογραφίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Βύρων Κοτζαμάνης, από τις αρχές της δεκαετίας του 2010 οι θάνατοι στη χώρα μας είναι σταθερά περισσότεροι από τις γεννήσεις: από +4.300 το 2011 έως και +58.500 το 2024. Και η τάση αυτή, όπως εκτιμά, θα συνεχιστεί και τις επόμενες δεκαετίες.
Γενιά Ζ και χαμηλή γεννητικότητα
Η Γενιά Ζ, δηλαδή όσοι γεννήθηκαν από το 1990 και μετά, φαίνεται πως ακολουθεί το παράδειγμα των προηγούμενων γενεών, διατηρώντας πολύ χαμηλούς ρυθμούς απόκτησης παιδιών, κάτω από το όριο αναπλήρωσης των 2,1 γεννήσεων ανά γυναίκα, που απαιτείται ώστε ο πληθυσμός να παραμένει σταθερός.
Η εξέλιξη αυτή έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό σε εθνικό επίπεδο, ωστόσο –όπως τονίζει ο καθηγητής– «ελάχιστα έχουμε εξετάσει τη διαφοροποιημένη εικόνα που παρουσιάζουν οι νομοί της χώρας».
Οι 7 νομοί με 45 χρόνια συνεχούς αρνητικού ισοζυγίου
Αναλύοντας την περίοδο 1980 – 2024 στους 51 νομούς της χώρας, προκύπτει ότι, ενώ σε εθνικό επίπεδο οι θάνατοι ξεπερνούν τις γεννήσεις στα 20 από τα 45 εξεταζόμενα έτη, υπάρχουν 16 νομοί στους οποίους το αρνητικό φυσικό ισοζύγιο διατηρείται για πάνω από 40 χρόνια.
Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι σε επτά νομούς της χώρας, οι θάνατοι υπερτερούν των γεννήσεων κάθε χρόνο, χωρίς καμία εξαίρεση, για 45 συνεχόμενα χρόνια. Πρόκειται για τους νομούς:
Αρκαδία, Λακωνία, Λέσβος, Λευκάδα, Μεσσηνία, Σάμος και Φωκίδα.
Η ερήμωση της υπαίθρου
Η εξήγηση του φαινομένου είναι πολύπλοκη, καθώς συνδέεται με τη μεταπολεμική εξέλιξη των περιοχών, τη γήρανση του πληθυσμού, τη μετανάστευση των νέων και τη μειωμένη γεννητικότητα.
Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Κοτζαμάνης, η πορεία αυτή έχει οδηγήσει σε δημογραφική κατάρρευση ενός μεγάλου μέρους της ελληνικής υπαίθρου, με τις συνέπειες να αποτυπώνονται πλέον ξεκάθαρα στην πληθυσμιακή σύνθεση των περιοχών αυτών – όπου οι ηλικιωμένοι υπερτερούν συντριπτικά των νέων.
Διαβάστε ακόμα: Εξαρθρώθηκε πολυμελές κύκλωμα απάτης με εταιρείες–μαϊμού σε βάρος του ΕΦΚΑ