Μια συμφωνία με έντονη στρατηγική, βιομηχανική και γεωπολιτική σημασία υπέγραψαν τη Δευτέρα στην Άγκυρα ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, και ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για την προμήθεια 20 μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter Typhoon.
Η αξία της συμφωνίας ανέρχεται σε περίπου 8 δισεκατομμύρια λίρες (9+ δισ. ευρώ) και θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες εξαγωγές μαχητικών στην ευρωπαϊκή ιστορία.
«Μια νίκη για τη Βρετανία και το ΝΑΤΟ»
Ο Κιρ Στάρμερ, κατά την υπογραφή της συμφωνίας, χαρακτήρισε τη συμφωνία «νίκη για τους Βρετανούς εργαζόμενους, για τη βιομηχανία και για την ασφάλεια του ΝΑΤΟ», επισημαίνοντας ότι το πρόγραμμα θα διασφαλίσει 20.000 θέσεις εργασίας σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Τζον Χίλι, που συνόδευσε τον πρωθυπουργό στην Άγκυρα, τόνισε ότι πρόκειται για «τη μεγαλύτερη εξαγωγή μαχητικών σε μια γενιά», προσθέτοντας πως «η συμφωνία θα κρατήσει ενεργές τις γραμμές παραγωγής του Typhoon για χρόνια και θα ενισχύσει την αποτρεπτική ισχύ του ΝΑΤΟ σε μια κρίσιμη περιοχή».
Περίπου το 37% της κατασκευής κάθε αεροσκάφους θα πραγματοποιείται στη Βρετανία, ενώ το υπόλοιπο θα προέρχεται από τις χώρες-εταίρους της κοινοπραξίας Eurofighter (Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία). Οι πρώτες παραδόσεις προς την Τουρκία αναμένονται το 2030.
Η στρατηγική σημασία για την Τουρκία
Για την Άγκυρα, η συμφωνία αποτελεί κρίσιμη κίνηση ανασύνταξης της Πολεμικής της Αεροπορίας, μετά τον αποκλεισμό της από το πρόγραμμα των αμερικανικών F-35 λόγω της αγοράς των ρωσικών S-400.
Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ αποκάλυψε ότι Κατάρ και Ομάν αναμένεται να πωλήσουν στην Τουρκία 12 μεταχειρισμένα Eurofighter, ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αύξησης του αριθμού των νέων αεροσκαφών.
Η Άγκυρα επιδιώκει να καλύψει το επιχειρησιακό κενό με ένα ευρωπαϊκό μαχητικό 4,5ης γενιάς, αποκτώντας ταυτόχρονα τεχνογνωσία και πρόσβαση σε κοινή παραγωγή, που θα υποστηρίξει την ανάπτυξη του εγχώριου μαχητικού πέμπτης γενιάς “KAAN”.
Το μήνυμα προς τη Δύση
Η συμφωνία θεωρείται και πολιτική επαναπροσέγγιση της Τουρκίας με τη Δύση. Το Λονδίνο, αναλαμβάνοντας ρόλο διαμεσολαβητή, βοήθησε να ξεπεραστούν οι γερμανικές αντιρρήσεις για την εξαγωγή, αποδεικνύοντας τη σημασία της Τουρκίας στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με αναλυτές, η κίνηση «ξεπαγώνει» τις σχέσεις Άγκυρας–Ευρώπης και δίνει στον Ερντογάν τη δυνατότητα να ενισχύσει την αεροπορική ισχύ του χωρίς να εξαρτάται από τις ΗΠΑ. Παράλληλα, η Βρετανία εδραιώνει την παρουσία της στη Μεσόγειο, αποκτώντας ρόλο-κλειδί σε μια περιοχή όπου ΗΠΑ, ΕΕ και Ρωσία ασκούν ανταγωνιστική επιρροή.
Οι στρατιωτικές συνέπειες
Τα Eurofighter Typhoon Tranche 3/4 διαθέτουν ραντάρ AESA, προηγμένα ηλεκτρονικά και δυνατότητα μεταφοράς βλημάτων Meteor μεγάλης εμβέλειας.
Για την Τουρκία, αυτά τα αεροσκάφη θα λειτουργήσουν ως τεχνολογική «γέφυρα» μέχρι να καταστεί πλήρως επιχειρησιακό το μαχητικό KAAN, ενώ παράλληλα ενισχύουν την ικανότητα προβολής ισχύος σε πολλαπλά μέτωπα — από το Αιγαίο και τη Συρία έως τη Λιβύη και την Ανατολική Μεσόγειο.
Αντίβαρο στην ελληνική αεροπορική αναβάθμιση
Η Άγκυρα επιδιώκει μέσω της συμφωνίας να ισορροπήσει το πλεονέκτημα που έχει αποκτήσει η Ελλάδα με την ένταξη των Rafale F3R και F-16 Viper, καθώς και με τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα F-35.
Με τα Typhoon, η Τουρκία αποκτά πρόσβαση σε αντίστοιχες δυνατότητες αεροπορικής υπεροχής και σε σύγχρονα οπλικά συστήματα, κάτι που αναμένεται να επηρεάσει το ισοζύγιο ισχύος στην περιοχή.
Το πολιτικό μήνυμα του Ερντογάν
Η τουρκική κυβέρνηση παρουσιάζει τη συμφωνία ως σύμβολο διεθνούς εμπιστοσύνης και τεχνολογικής προόδου, ενισχύοντας το αφήγημα περί «ανεξάρτητης αλλά απαραίτητης» Τουρκίας στη συμμαχία του ΝΑΤΟ.
«Η χώρα μας παραμένει πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή, με ισχυρή εγχώρια αμυντική βιομηχανία», δήλωσε ο Ερντογάν, κάνοντας λόγο για «μια νέα εποχή συνεργασίας με τη Βρετανία».
Διαβάστε ακόμα: Υπόθεση Μαντλίν ΜακΚαν: Ο βασικός ύποπτος ζει ως άστεγος