Σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιοποιήθηκε εν μέσω αυξανόμενης ανησυχίας για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ο μύκητας Aspergillus, ένας παθογόνος οργανισμός που σκοτώνει εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές, ενδέχεται σύντομα να εξαπλωθεί στην Ευρώπη.
Ο Aspergillus fumigatus και άλλα είδη όπως A. flavus και A. niger, είναι γνωστοί σαπρόφυτοι μύκητες που εντοπίζονται στην σκόνη, το χώμα και την αποσυντεθειμένη οργανική ύλη, ακόμη και σε τρόφιμα, άχυρο και δημητριακά.
Η εισπνοή των σπορίων τους είναι καθημερινό φαινόμενο, αλλά για ανθρώπους με ευπαθές ανοσοποιητικό σύστημα, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις, όπως η επεμβατική ασπεργίλλωση, που προσβάλλει πνεύμονες, εγκέφαλο, ήπαρ, δέρμα και άλλα όργανα.
Οι επιστημονικές προειδοποιήσεις
Ο δρ. Norman van Rhijn, από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, δήλωσε στο Sky News:
«Οι περισσότεροι μύκητες ζουν στο περιβάλλον. Όμως, επειδή το περιβάλλον αλλάζει ραγδαία λόγω της κλιματικής αλλαγής, είναι βέβαιο ότι θα δούμε νέες μορφές ασθενειών και λοιμώξεων μέσα στις επόμενες δεκαετίες.»
Ο ίδιος τόνισε ότι η επεμβατική ασπεργίλλωση προκαλεί παγκοσμίως περίπου 1,8 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, ενώ υπογράμμισε πως η πιθανότητα εξάπλωσης του μύκητα στη βόρεια Ευρώπη είναι πραγματική.
Κλιματική αλλαγή και εξάπλωση
Η μελέτη, που χρηματοδοτήθηκε από τον οργανισμό Wellcome Trust, καταλήγει ότι τα είδη Aspergillus επεκτείνονται βόρεια από την Αφρική και τη Νότια Αμερική, φτάνοντας ως την κεντρική και βόρεια Ευρώπη, ακόμη και μέχρι τις σκανδιναβικές χώρες.
Ακόμη και να ισχύσει το πιο αισιόδοξο σενάριο αύξησης της θερμοκρασίας, δηλαδή αύξηση κατά μόλις 2°C, η εξάπλωση παραμένει σημαντική. Μάλιστα, η νότια Ευρώπη θα μπορούσε να γίνει υπερβολικά θερμή ακόμη και για αυτούς τους θερμόφιλους μικροοργανισμούς.
Η σύγκριση με το «The Last of Us»
Δεν άργησαν, βέβαια, να γίνουν και οι πρώτες συγκρίσεις με το«The Last of Us», τη δημοφιλή σειρά της HBO όπου ένας μεταλλαγμένος μύκητας μετατρέπει τους ανθρώπους σε «ζόμπι» και εξαπλώνεται ραγδαία. Στο σενάριο του The Last of Us, ο μύκητας Cordyceps μεταλλάσσεται και αποκτά την ικανότητα να ελέγχει τον ανθρώπινο εγκέφαλο, οδηγώντας στην κατάρρευση της κοινωνίας.
Σχόλια ειδικών επιστημόνων
Η καθηγήτρια Katie Field, από το Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ, εξηγεί:
«Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για την εξάπλωση των μυκήτων σε περιοχές όπου στο παρελθόν δεν μπορούσαν να επιβιώσουν. Πολλοί από αυτούς είναι ανθεκτικοί στα υπάρχοντα αντιμυκητιασικά φάρμακα και δύσκολοι στη διάγνωση.»
Επιπλέον, προειδοποιεί ότι:
«Εκτός από την πρόκληση ασθενειών, οι μύκητες αυτοί μπορούν να μολύνουν καλλιέργειες με τοξίνες, απειλώντας έτσι την ασφάλεια και την επάρκεια της τροφής.»
Ο καθηγητής Dann Mitchell από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ τονίζει τη σημασία της μελέτης:
«Οι περισσότεροι υπολογισμοί για τις μελλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής εστιάζουν σε ιούς και βακτήρια. Οι μύκητες αγνοούνται συστηματικά, παρόλο που παίζουν κρίσιμο ρόλο στη δημόσια υγεία.»
Σύμφωνα με τον ίδιο:
«Η μυκητιασική λοίμωξη σε νέες γεωγραφικές περιοχές θα μπορούσε να οδηγήσει σε εσφαλμένες διαγνώσεις και να επιβαρύνει τα ήδη πιεσμένα συστήματα υγείας.»
Απειλή για υγεία και τρόφιμα
Η Viv Goosens από τον οργανισμό Wellcome Trust, αναφέρει:
«Οι παθογόνοι μύκητες είναι σοβαρή απειλή όχι μόνο για την ανθρώπινη υγεία, αλλά και για την επισιτιστική ασφάλεια. Η αντιμετώπιση αυτής της απειλής απαιτεί επενδύσεις στην έρευνα και ενίσχυση της επιστημονικής γνώσης.»
Παρότι οι μύκητες όπως ο Aspergillus αποτελούν μέρος των φυσικών οικοσυστημάτων, συμβάλλοντας στην αποδόμηση οργανικής ύλης και την απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα —, οι πιθανές μεταλλάξεις, η ανθεκτικότητα σε θεραπείες και οι κλιματικές συνθήκες τους μετατρέπουν σε ύπουλους εχθρούς για την υγεία.
Συμπεράσματα
Καθώς οι μύκητες παραμένουν ένας ελάχιστα κατανοητός και υποτιμημένος κίνδυνος, οι επιστήμονες καλούν για:
Αναβάθμιση των συστημάτων υγείας ώστε να αναγνωρίζουν εγκαίρως νέες μυκητιάσεις.
Έρευνα για νέα αντιμυκητιασικά φάρμακα.
Παρακολούθηση των περιβαλλοντικών αλλαγών που επηρεάζουν την εξάπλωση των παθογόνων.
Ο πραγματικός κίνδυνος δεν είναι φαντασία, όπως στη σειρά The Last of Us, αλλά επιστημονικό γεγονός που εξελίσσεται ήδη.
Πηγή: real.gr