Νιώθετε χαμηλή ενέργεια, δύσπνοια, ζάλη ή κρύα άκρα πιο συχνά από το συνηθισμένο; Μπορεί να πρόκειται για έλλειψη σιδήρου (σιδηροπενική αναιμία), την πιο συχνή διατροφική ανεπάρκεια παγκοσμίως, που εκτιμάται ότι αφορά περίπου το 30% του πληθυσμού. Ο σίδηρος είναι κρίσιμος για την αιμοσφαιρίνη στα ερυθρά αιμοσφαίρια, άρα για τη μεταφορά οξυγόνου και τα σταθερά επίπεδα ενέργειας. Όταν η διατροφή δεν επαρκεί—π.χ. σε εγκυμοσύνη, έντονη έμμηνο ρύση, χορτοφαγία, γαστρεντερικά προβλήματα ή αυξημένες ανάγκες αθλητών—συχνά προτείνεται συμπληρωματική χορήγηση. Μαζί, όμως, μπορεί να εμφανιστούν ανεπιθύμητες ενέργειες.
Τι κάνει ο σίδηρος και πότε χρειάζονται εξετάσεις
Ο σίδηρος συμβάλλει στον σχηματισμό αιμοσφαιρίνης, στη φυσιολογική γνωσιακή λειτουργία και στην άμυνα του οργανισμού. Επειδή δεν τον συνθέτουμε, εξαρτόμαστε από τη διατροφή και—εφόσον απαιτείται—από συμπληρώματα. Αν έχετε συμπτώματα κόπωσης, ωχρότητα, εύκολη ταχυκαρδία ή δυσκολία συγκέντρωσης, ζητήστε αιματολογικό έλεγχο (αιμοσφαιρίνη, φερριτίνη, δείκτες σιδήρου) πριν ξεκινήσετε οτιδήποτε.
Οι πιο συχνές παρενέργειες των συμπληρωμάτων σιδήρου
Τα από του στόματος σκευάσματα μπορεί να ερεθίσουν το γαστρεντερικό, ιδίως όταν λαμβάνονται νηστικοί ή σε υψηλές δόσεις. Έως και 60% των ατόμων αναφέρουν κάποιο σύμπτωμα στην αρχή.
Πεπτικές διαταραχές
Στομαχική ενόχληση, ναυτία, κοιλιακός πόνος, δυσκοιλιότητα ή—πιο σπάνια—διάρροια. Η δυσκοιλιότητα σχετίζεται με «ελεύθερα» ιόντα σιδήρου που ερεθίζουν το έντερο και επηρεάζουν το μικροβίωμα.
Σκούρα κόπρανα
Συχνή και αβλαβής συνέπεια. Αν όμως δείτε κόκκινες ραβδώσεις/αίμα ή έχετε οξύ πόνο, ενημερώστε γιατρό.
Μεταλλική γεύση
Παροδική, λόγω διάλυσης αλάτων σιδήρου στο στόμα. Συνήθως υποχωρεί.
Χρώση δοντιών με υγρό σίδηρο
Περιορίζεται αν τον αραιώσετε σε νερό και τον πάρετε με καλαμάκι. Προσεκτικό βούρτσισμα βοηθά.
Αλληλεπιδράσεις και τι να αποφεύγετε ταυτόχρονα
Ο σίδηρος «ανταγωνίζεται» άλλα στοιχεία και φάρμακα. Αφήστε απόσταση 2–4 ωρών:
- Λεβοθυροξίνη και λεβοντόπα: μειώνεται η απορρόφησή τους.
- Αντιβιοτικά (τετρακυκλίνες, φθοροκινολόνες): μειωμένη αποτελεσματικότητα.
- Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (ομεπραζόλη, λανσοπραζόλη): λιγότερη απορρόφηση μη-αιμικού σιδήρου.
- Ασβέστιο: περιορίζει την απορρόφηση σιδήρου—πάρτε τα σε διαφορετικές ώρες.
- Βιταμίνη C: αυξάνει την απορρόφηση σιδήρου—χρήσιμη, αλλά μπορεί να εντείνει γαστρεντερικά ενοχλήματα σε ευαίσθητους.
Συνδυάστε τη συμπλήρωση με πλούσιες πηγές σιδήρου:
- Αιμικός σίδηρος (απορροφάται καλύτερα): κόκκινο κρέας, συκώτι, θαλασσινά.
- Μη-αιμικός σίδηρος: φακές, φασόλια, ρεβίθια, σπανάκι, αποξηραμένα φρούτα, εμπλουτισμένα δημητριακά—συνδυάστε τα με βιταμίνη C (π.χ. λεμόνι, πιπεριές) για μεγαλύτερη απορρόφηση και αποφύγετε ταυτόχρονα ασβέστιο/τσάι.
Διαβάστε ακόμα: Το συστατικό των fast food που μας «σκοτώνει» αθόρυβα – Τι δείχνουν οι μελέτες