Το ταξίδι προς την υγεία του μαστού ξεκινά πάντα με τη γνώση. Ο καρκίνος του μαστού παραμένει ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες παγκοσμίως, όμως η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή ενημέρωση μπορούν να σώσουν ζωές. Όλοι έχουμε έναν διαφορετικό βαθμό κινδύνου — και η κατανόηση αυτού του κινδύνου είναι το πρώτο βήμα για να προλάβουμε την ασθένεια.
Οι επιστήμονες γνωρίζουν πλέον ότι ο καρκίνος του μαστού οφείλεται σε ένα σύνολο παραγόντων. Το φύλο και η ηλικία παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο, καθώς η πλειονότητα των περιστατικών καταγράφεται σε γυναίκες άνω των 50 ετών. Η παχυσαρκία μετά την εμμηνόπαυση, η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο. Από την άλλη πλευρά, η φυσική δραστηριότητα, ο θηλασμός και μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά φαίνεται να έχουν προστατευτική δράση.
Ορισμένοι παράγοντες βρίσκονται ακόμη υπό μελέτη — όπως τα φάρμακα γονιμότητας, οι βαφές μαλλιών και το στρες — χωρίς όμως επαρκή στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο. Παράλληλα, πολλοί διαδεδομένοι φόβοι δεν επιβεβαιώνονται από την επιστήμη: δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ καρκίνου του μαστού και της καφεΐνης, των σουτιέν, των αντιιδρωτικών ή των γαλακτοκομικών προϊόντων.
Ο γιατρός μπορεί να εκτιμήσει τον προσωπικό σας κίνδυνο με ειδικά εργαλεία, όπως το Gail Model ή το IBIS (Tyrer–Cuzick). Αν έχετε οικογενειακό ιστορικό ή γνωστή γονιδιακή μετάλλαξη, μπορεί να χρειαστεί να ξεκινήσετε προληπτικό έλεγχο νωρίτερα ή να υποβάλλεστε σε πιο συχνές εξετάσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η γενετική συμβουλευτική είναι εξαιρετικά χρήσιμη.
Η επαναστατική έρευνα που υπόσχεται να σταματήσει την υποτροπή
Μια εντυπωσιακή ανακάλυψη από το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια αλλάζει τα δεδομένα στη μάχη κατά του καρκίνου του μαστού. Οι ερευνητές εντόπισαν τρόπο να ανιχνεύουν και να εξαλείφουν τα λεγόμενα «αδρανή καρκινικά κύτταρα» — κύτταρα που παραμένουν κρυμμένα στον οργανισμό μετά τη θεραπεία και μπορούν να προκαλέσουν υποτροπή, ακόμη και χρόνια αργότερα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, γυναίκες που είχαν ολοκληρώσει τη θεραπεία τους και συμμετείχαν στη δοκιμή CLEVER υποβλήθηκαν σε φαρμακευτική αγωγή που καθάρισε αυτά τα κύτταρα σε διάστημα έξι έως δώδεκα μηνών. Μετά από τρία χρόνια, η επιβίωση χωρίς υποτροπή έφτασε πάνω από 90% στις γυναίκες που έλαβαν ένα φάρμακο και άγγιξε το 100% σε όσες έλαβαν συνδυασμό δύο φαρμάκων.
Οι επιστήμονες θεωρούν ότι η παρακολούθηση και η στόχευση των αδρανών κυττάρων μπορεί να αποτελέσει στο μέλλον μια νέα μορφή πρόληψης της υποτροπής. Όπως εξηγεί η επικεφαλής ερευνήτρια, δρ. Angela DeMichele, η στρατηγική αυτή δίνει πραγματική ελπίδα, αφού βασίζεται σε ήδη διαθέσιμα φάρμακα και δεν απαιτεί νέες επεμβατικές θεραπείες.
Τι σημαίνει αυτό για κάθε γυναίκα
Η έρευνα αυτή δεν αλλάζει ακόμη την καθιερωμένη ιατρική πρακτική, αλλά δείχνει ότι η επιστήμη προχωρά προς μια εποχή όπου ο καρκίνος του μαστού δεν θα φοβίζει — θα προβλέπεται, θα προλαμβάνεται και θα ελέγχεται.
Η ενημέρωση, ο τακτικός έλεγχος και η έγκαιρη διάγνωση παραμένουν τα πιο ισχυρά μας όπλα. Αν έχετε αυξημένο κίνδυνο, συζητήστε με τον γιατρό σας το σωστό πλάνο πρόληψης. Αν έχετε ολοκληρώσει θεραπεία, ενημερωθείτε για νέες μελέτες και μεθόδους παρακολούθησης.
Η γνώση σώζει ζωές — και σήμερα περισσότερο από ποτέ, η επιστήμη προσφέρει νέες ελπίδες για να κρατήσουμε την υγεία του μαστού και το μέλλον μας στα δικά μας χέρια.
Διαβάστε ακόμα: Συναγερμός για την εξάπλωση του ιού Mpox στην Ευρώπη – Πώς μεταδίδεται και ποιοι κινδυνεύουν