Με τιμές αρχηγού κράτους –κανονιοβολισμοί και έφιππο άγημα– υποδέχθηκε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς στην Άγκυρα. Η πρώτη επίσημη επίσκεψη του Μερτς στην Τουρκία έρχεται τρεις ημέρες μετά τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ και «πατά» σε προεργασία που είχε κάνει η πρόσφατη επίσκεψη του Γερμανού ΥΠΕΞ. Η ατζέντα γέμισε από άμυνα, ευρωτουρκικά και, αναπόφευκτα, τη Γάζα—όπου οι δύο ηγέτες διαφώνησαν ανοιχτά.
«Η Γερμανία στο πλευρό του Ισραήλ» vs «γενοκτονία και λιμός στη Γάζα»
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου, ο Φρίντριχ Μερτς επανέλαβε ότι η Γερμανία «στέκεται στο πλευρό του Ισραήλ από την ίδρυσή του», υπογραμμίζοντας πως αυτό «δεν σημαίνει άκριτη αποδοχή κάθε κυβερνητικής απόφασης» αλλά στήριξη του δικαιώματος αυτοάμυνας. Κατά τον καγκελάριο, «ο πόλεμος θα τελείωνε άμεσα αν η Χαμάς απελευθέρωνε τους ομήρους και κατέθετε τα όπλα», ενώ τόνισε πως «τα παιδιά της Γάζας υπήρξαν όμηροι της Χαμάς» και εξέφρασε την ελπίδα να μπει τέλος στην αιματοχυσία.
Ο Ερντογάν αντέδρασε ευθέως: «Δεν μπορώ να συμφωνήσω. Στη Γάζα εξελίσσονται γενοκτονία και λιμός. Πάνω από 60.000 παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένοι σκοτώθηκαν. Η Χαμάς δεν έχει βόμβες ή πυρηνικά, τα όπλα είναι στα χέρια του Ισραήλ και χρησιμοποιούνται καθημερινά. Δεν τα βλέπετε αυτά στη Γερμανία;». Ο Τούρκος πρόεδρος υποστήριξε ότι Άγκυρα και εταίροι «κάνουν το καθήκον τους» για τερματισμό της «σφαγής», επιμένοντας πως η Τουρκία εργάζεται ενεργά στο μέτωπο της Χαμάς.
Αμυντική σύμπλευση και ο «σύνδεσμος» με τα Eurofighter
Παρά την κόντρα για τη Γάζα, οι δύο πλευρές έστειλαν σήμα σύγκλισης στην άμυνα. Με ορατό φόντο την αγορά Eurofighter Typhoon από την Τουρκία –μετά την άρση των γερμανικών αντιρρήσεων και τη συμφωνία που υπέγραψε ο Στάρμερ με την Άγκυρα– ο Μερτς μίλησε για «νέα γεωπολιτική περίοδο» και για την ανάγκη η Τουρκία, ως κρίσιμος ΝΑΤΟϊκός σύμμαχος, «να μην μένει εκτός» των ευρωπαϊκών αμυντικών αλυσίδων. «Συμφωνούμε: αυτά τα αεροσκάφη θα υπηρετήσουν τη συλλογική μας ασφάλεια», είπε χαρακτηριστικά.
Ο Ερντογάν, από την πλευρά του, ανέδειξε τις «εκτεταμένες δυνατότητες» βιομηχανικής συνεργασίας με τη Γερμανία και πρότεινε ενίσχυση της σχέσης σε βάση «win–win», αξιοποιώντας τη δυναμική της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας.
«Θέλουμε την Τουρκία στην ΕΕ» – «Έχουμε και τα… κριτήρια της Άγκυρας»
Στα ευρωτουρκικά, ο καγκελάριος δήλωσε ότι το Βερολίνο «θέλει να δει την Τουρκία στην ΕΕ», ξεκαθαρίζοντας ταυτόχρονα ότι «ο δρόμος περνά από τα κριτήρια της Κοπεγχάγης». Ο Ερντογάν απάντησε πως η Τουρκία «είναι άνετη» με τα ευρωπαϊκά κριτήρια, προσθέτοντας όμως με νόημα: «Αν μας προσεγγίζετε με τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, να ξέρετε ότι κι εμείς έχουμε τα κριτήρια της Άγκυρας». Περιέγραψε την Τουρκία ως «δημοκρατική χώρα που λειτουργεί καλύτερα από πολλές ευρωπαϊκές και ασιατικές», θέτοντας, ουσιαστικά, το πλαίσιο ενός πιο συμμετρικού διαλόγου.
Το πολιτικό μήνυμα της επίσκεψης
Η παρουσία του Μερτς στην Άγκυρα, τόσο σύντομα μετά τον Στάρμερ, επιβεβαιώνει ότι Λονδίνο και Βερολίνο «κουμπώνουν» την Τουρκία σε μια ανανεωμένη δυτική αρχιτεκτονική ασφάλειας, με αιχμή τα προγράμματα μαχητικών και την αντοχή του ΝΑΤΟ στη νοτιοανατολική πτέρυγα. Την ίδια στιγμή, η δημοσίως εκφρασμένη διαφωνία για τη Γάζα δείχνει τα όρια της σύγκλισης: συνεργασία όπου υπάρχει συμφέρον, αλλά χωρίς να αποσιωπούνται οι βαθιές διαφορές σε ευαισθησίες και αφηγήματα.
Η Άγκυρα και το Βερολίνο επιχειρούν να αναβαθμίσουν τη μεταξύ τους σχέση με πρακτικές γέφυρες στην άμυνα και καθαρούς όρους στα ευρωτουρκικά. Στο μεσανατολικό, όμως, οι δύο ηγέτες κινούνται σε παράλληλες—και συχνά συγκρουόμενες—τροχιές.
Διαβάστε ακόμα: Αιματοχυσία στη Γάζα εν μέσω εκεχειρίας – «Η συμφωνία δεν κινδυνεύει», διαβεβαιώνει ο Τραμπ