Στην τελική φάση περνά η ενδιάμεση αναθεώρηση του ΕΣΠΑ 2021-2027, μια διαδικασία που θα επιτρέψει την ανακατεύθυνση κονδυλίων σε νέα έργα και δράσεις που ανταποκρίνονται στις σημερινές προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης — με έμφαση στην προσιτή στέγαση, τη διαχείριση υδάτων και την άμυνα.
Τα προσχέδια της αναθεώρησης αναμένεται να αποσταλούν στις Βρυξέλλες μέσα στις επόμενες ημέρες, ώστε να ξεκινήσει η ανταλλαγή απόψεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η τελική πρόταση θα υποβληθεί μέχρι το τέλος του έτους, ενώ η Επιτροπή έχει περιθώριο δύο μηνών για να εκδώσει τη γνώμη της.
Εφόσον όλα κυλήσουν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, οι προκηρύξεις των νέων προγραμμάτων θα μπορούσαν να ξεκινήσουν από τα τέλη Φεβρουαρίου ή τις αρχές Μαρτίου.
Ανακατεύθυνση κονδυλίων ύψους 2,5 δισ. ευρώ
Η Ελλάδα, όπως και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ, καλείται να ανακατευθύνει το 10% των πόρων των προγραμμάτων της — συνολικά περίπου 2,5 δισ. ευρώ — προς τις νέες ευρωπαϊκές προτεραιότητες που προέκυψαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση.
Οι νέοι άξονες χρηματοδότησης περιλαμβάνουν:
- Προσιτή στέγαση και ανακαίνιση κατοικιών,
- Διαχείριση υδάτων και αντιμετώπιση της λειψυδρίας,
- Άμυνα και υποδομές “διπλής χρήσης”, όπως δρόμοι και γέφυρες,
- Νέες τεχνολογίες που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Αυξημένα μπόνους και ευνοϊκοί όροι
Η ανακατεύθυνση πόρων συνοδεύεται από ενισχυμένα κίνητρα, όπως:
- Αυξημένη προχρηματοδότηση, ώστε οι δράσεις να ξεκινήσουν πιο γρήγορα,
- Παράταση ενός έτους για την ολοκλήρωσή τους, έως το 2030,
- Μειωμένη εθνική συμμετοχή και μεγαλύτερη συνεισφορά από κοινοτικούς πόρους.
Τι σχεδιάζεται για την Ελλάδα
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Εθνικής Οικονομίας, Νίκο Παπαθανάση, μέρος των κονδυλίων θα κατευθυνθεί σε νέες επιδοτήσεις για την ανακαίνιση παλαιών διαμερισμάτων, με στόχο την αύξηση της προσφοράς διαθέσιμων κατοικιών.
Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει:
- Ενεργειακή αναβάθμιση,
- Γενικές εργασίες ανακαίνισης,
- Κριτήρια με βάση την παλαιότητα και το μέγεθος του ακινήτου,
- Εισοδηματικά όρια για τους δικαιούχους.
Ο σχεδιασμός βρίσκεται ακόμη στα πρώτα στάδια, ωστόσο θεωρείται δεδομένο ότι το νέο πρόγραμμα θα είναι επικεντρωμένο στις ανάγκες της στέγασης των νέων και των ευάλωτων ομάδων.
Έργα για νερό και άμυνα
Στην κατηγορία των υδάτινων έργων, προτεραιότητα έχουν τα νησιά, όπου θα υλοποιηθούν δράσεις αφαλάτωσης, αποθήκευσης και ορθής διαχείρισης πόσιμου νερού.
Παράλληλα, στον τομέα της άμυνας, οι επενδύσεις θα αφορούν κυρίως υποδομές “διπλής χρήσης” που θα εξυπηρετούν και στρατιωτικές ανάγκες, αλλά και πολιτικές μεταφορές σε περιόδους ειρήνης.
Η αναθεώρηση του ΕΣΠΑ ανοίγει επίσης τον δρόμο για τη συμμετοχή μεγάλων επιχειρήσεων, οι οποίες μέχρι σήμερα βρίσκονταν εκτός χρηματοδότησης.
Η «διπλή» αναθεώρηση
Η διαδικασία του ΕΣΠΑ «συνοδεύεται» και από τη νέα αναθεώρηση του εθνικού σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας “Ελλάδα 2.0”, που αναμένεται να κατατεθεί την ερχόμενη Δευτέρα.
Όπως ανέφερε ο κ. Παπαθανάσης, έργα που δεν προλαβαίνουν τις προθεσμίες του Ταμείου Ανάκαμψης θα μεταφερθούν στο ΕΣΠΑ, ώστε να εξασφαλιστεί η ολοκλήρωσή τους.
Διαβάστε ακόμα: Η Κομισιόν «βλέπει» υπερτίμηση 20% στα ελληνικά ακίνητα – Νέο πρόγραμμα για ανακαίνιση και στέγη από το 2026