Η μείωση του πληθυσμού και η γήρανση της ελληνικής κοινωνίας αναδεικνύονται εκ νέου μέσα από ανάλυση του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με υπεύθυνη τη διευθύντρια του Εργαστηρίου και επίκουρη καθηγήτρια Ιφιγένεια Κοκκάλη.
Κατάρρευση γεννήσεων – Αρνητικά ισοζύγια
Οι γεννήσεις το 2023 ανήλθαν σε 72,3 χιλιάδες, αριθμός σχεδόν μισός σε σχέση με τις ετήσιες γεννήσεις της περιόδου 1951–1970.
Από το 2011 έως το 2024, τα σταθερά αρνητικά φυσικά ισοζύγια (γεννήσεις μείον θάνατοι), σε συνδυασμό με τα αρνητικά μεταναστευτικά ισοζύγια, οδήγησαν σε μείωση του πληθυσμού κατά περίπου 500.000 άτομα.
Γήρανση του πληθυσμού
Η Ελλάδα καταγράφει σήμερα έναν από τους χαμηλότερους δείκτες γονιμότητας στην ΕΕ, με 1,3–1,4 παιδιά ανά γυναίκα στις γενιές που γεννήθηκαν γύρω στο 1980, αρκετά κάτω από το όριο αναπαραγωγής των 2,07 παιδιών.
- Το 23% των κατοίκων είναι άνω των 65 ετών.
- Το 2023, οι πολίτες άνω των 65 ήταν σχεδόν 1 εκατομμύριο περισσότεροι από τα παιδιά ηλικίας 0–14 ετών.
- Τα ποσοστά ατεκνίας στις γενιές του 1980 αγγίζουν το 20%.
Πότε ξεκίνησε η μείωση
Η ανάλυση επισημαίνει ότι η μείωση του πληθυσμού ξεκίνησε το 2011. Το προηγούμενο διάστημα (1991–2010), το θετικό μεταναστευτικό ισοζύγιο, με είσοδο περίπου 795.000 αλλοδαπών, είχε ενισχύσει τη γεννητικότητα και την πληθυσμιακή δυναμική.
Ωστόσο, η χρηματοπιστωτική κρίση και οι συνθήκες εργασίας οδήγησαν στη φυγή νέων Ελλήνων στο εξωτερικό, αλλά και στην επιστροφή μεταναστών στις πατρίδες τους.
Κοινωνικές προκλήσεις – «Φυγή» και στεγαστικό
Η ανάλυση συνδέει το δημογραφικό και με κοινωνικούς παράγοντες:
- Οι νέοι φεύγουν όχι μόνο λόγω κρίσης, αλλά και εξαιτίας έλλειψης ευκαιριών ανάλογων με το επίπεδο σπουδών τους.
- Παθογένειες όπως η έλλειψη αξιοκρατίας και οι δυσμενείς εργασιακές συνθήκες επιτείνουν το πρόβλημα.
- Το στεγαστικό ζήτημα δυσκολεύει τη δημιουργία οικογένειας, καθώς καθυστερεί η αποχώρηση των νέων από την οικογενειακή εστία, ο γάμος και η τεκνοποίηση.
«Το πλαίσιο ζωής στην Ελλάδα είτε ωθεί τους νέους ανθρώπους στη φυγή, είτε στην ατεκνία», σημειώνει χαρακτηριστικά η ανάλυση.
Διαβάστε ακόμα: Δίκη για δολοφονία Λυγγερίδη: Ξεκινάει τον Νοέμβριο - 147 κατηγορούμενοι και 215 μάρτυρες