Πως διαπιστώνεται η ηλικία των αιτούντων διεθνή προστασία

Αριθμ. 147627 – ΦΕΚ Τεύχος Β 4581/22.08.2025
Καθορισμός της διαδικασίας διαπίστωσης ηλικίας αιτούντων διεθνή προστασία.

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΥΓΕΙΑΣ – ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΣΥΛΟΥ
αποφασίζουμε:

Άρθρο 1

1. Η διαπίστωση της ηλικίας πολιτών τρίτων χωρών ή ανιθαγενών, στην περίπτωση που ανακύπτει αμφιβολία σχετικά με την ανηλικότητά τους, πραγματοποιείται όπως περιγράφεται στις επόμενες παραγράφους.

2. Εάν υπάλληλος της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης ή της Υπηρεσίας Ασύλου ή οποιασδήποτε αρμόδιας αρχής για την προστασία ανηλίκων, όπως η Γενική Γραμματεία Ευάλωτων Πολιτών και Θεσμικής Προστασίας του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, ή φορέα λειτουργίας δομών φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων ή φορέα λειτουργίας ασφαλών περιοχών και ασφαλών ζωνών σε δομές της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης, αμφιβάλλει για την ανηλικότητα πολίτη τρίτης χώρας ή ανιθαγενούς, σε οποιοδήποτε στάδιο των διαδικασιών υποδοχής και υπαγωγής σε καθεστώς διεθνούς προστασίας, οφείλει να ενημερώσει άμεσα, εγγράφως και αιτιολογημένα, τον Διοικητή του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης, της Κλειστής Ελεγχόμενης Δομής ή της Ελεγχόμενης Δομής Προσωρινής Φιλοξενίας Αιτούντων Άσυλο, όπου φιλοξενείται το συγκεκριμένο πρόσωπο, ή σε κάθε άλλη περίπτωση, τον Διοικητή της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης ή τον Διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου, εφόσον η αμφιβολία γεννηθεί το πρώτον κατά το στάδιο της προσωπικής συνέντευξης του αιτούντος διεθνούς προστασίας, ο οποίος με απόφασή του υποχρεούται να διατάξει την παραπομπή του προσώπου αυτού σε διαδικασία προσδιορισμού της ηλικίας. Το όργανο που διατάσσει την παραπομπή λειτουργεί ως συντονιστής της διαδικασίας.

3. Αμφιβολία για την ανηλικότητα ενός προσώπου εγείρεται όταν η εκτίμηση των προαναφερόμενων στην παρ. 2 προσώπων ή αρχών ή φορέων βρίσκεται σε αναντιστοιχία με τους ισχυρισμούς του πολίτη τρίτης χώρας ή ανιθαγενούς περί της ηλικίας του, ιδίως κατά την εξιστόρηση της προσωπικής ιστορίας του προσώπου σχετικά με σημαντικά χρονολογικά γεγονότα της ζωής του ή του τόπου καταγωγής ή προηγούμενης διαμονής του. Η αμφιβολία δύναται να ανακύψει σε οποιοδήποτε στάδιο των διαδικασιών υποδοχής και ταυτοποίησης, της καταγραφής ή της εξέτασης του αιτήματος διεθνούς προστασίας και δεν περιλαμβάνει την περίπτωση όπου το πρόσωπο είναι προφανώς ανήλικος κατά το τρίτο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 84 του ν. 4939/2022.

4. Η διαπίστωση της ηλικίας του προσώπου πραγματοποιείται άπαξ και αυθημερόν με τον συνδυασμό και των τριών επιστημονικών μεθόδων ως ακολούθως:

α) Ιατρική αξιολόγηση της σωματικής ανάπτυξης μακροσκοπικών χαρακτηριστικών, όπως ύψος, βάρος, φωνή και τριχοφυΐα, κατόπιν κλινικής εξέτασης και λήψης ιατρικού ιστορικού βάσει τιμών αναφοράς ή σωματομετρικών δεδομένων, για την οποία εκδίδεται παραχρήμα έγγραφη γνωμάτευση,

β) ψυχοκοινωνική αξιολόγηση από ψυχολόγο ή κοινωνικό λειτουργό, κατά την οποία διερευνάται η γνωστική, συμπεριφορική και ψυχολογική ανάπτυξη και ωριμότητα του ατόμου. Η εκτίμηση περί της ηλικίας του αιτούντος καταγράφεται σε σχετική έκθεση που εκδίδεται παραχρήμα,

γ) ακτινογραφία αριστερού καρπού και άκρας χειρός για τον προσδιορισμό της οστικής ηλικίας του αιτούντος, η οποία βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας και πρακτικής μπορεί να οδηγήσει σε ασφαλές πόρισμα σχετικά με την διαπίστωση της ηλικίας του προσώπου.
Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης, τα αποτελέσματα των ανωτέρω αξιολογήσεων και της ακτινογραφίας αποστέλλονται στο παραπέμπον όργανο. Η διαπίστωση της ηλικίας γίνεται με συνεκτίμηση όλων των διαθέσιμων στοιχείων. Σε περίπτωση που τα αποτελέσματα των ανωτέρω υπό στοιχεία α΄ έως γ΄ επιμέρους επιστημονικών μεθόδων δεν συγκλίνουν μεταξύ τους, η εκτίμηση της ηλικίας στηρίζεται στα πορίσματα της ακτινογραφίας.
Η αδυναμία εφαρμογής μίας εκ των τριών ανωτέρω, υπό στοιχεία α’ έως γ’ της παρούσας, μεθόδων δεν κωλύει την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Η άρνηση του αιτούντος να υποβληθεί στην ανωτέρω διαδικασία εν όλω ή εν μέρει, συμπεριλαμβανομένων των ιατρικών εξετάσεων, συνιστά μαχητό τεκμήριο ότι ο αιτών είναι ενήλικος.

5. Η διαπίστωση της ηλικίας πραγματοποιείται από το Κλιμάκιο Ιατρικού Ελέγχου και Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης, ή της Κλειστής Ελεγχόμενης Δομής ή το Κλιμάκιο Ιατροφαρμακευτικής Περίθαλψης και Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης της Ελεγχόμενης Δομής Προσωρινής Φιλοξενίας Αιτούντων Άσυλο, όπου φιλοξενείται ο πολίτης τρίτης χώρας ή ανιθαγενής, ή των Κινητών Μονάδων Υποδοχής και Ταυτοποίησης ή από την κατά τόπον πλησιέστερη στη διαμονή του παραπεμπόμενου, αρμόδια δομή του εθνικού συστήματος υγείας ή σε περίπτωση αδυναμίας των προαναφερθέντων, από πρόσωπα εξειδικευμένα προς τούτο, όπως ειδικευμένο γιατρό, παιδίατρο ή παθολόγο και εκπαιδευμένο ψυχολόγο ή κοινωνικό λειτουργό, εφόσον η διενέργεια της διαδικασίας εντάσσεται σε σχετικό χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα. Η παραπομπή γίνεται με κριτήριο την ευχερέστερη, ακριβέστερη και ταχύτερη διαπίστωση της ηλικίας.Αγορά βιταμινών και συμπληρωμάτων

6. Οι ιατρικές εξετάσεις διενεργούνται από κατάλληλα εκπαιδευμένους επαγγελματίες στον τομέα της υγείας και σύμφωνα με τα προβλεπόμενα ιατρικά πρωτόκολλα. Κατά την εκτίμηση των αποτελεσμάτων λαμβάνονται υπόψη τυχόν αποκλίσεις πολιτισμικών και φυλετικών παραγόντων, καθώς και οι συνθήκες διαβίωσης που δύνανται να επηρεάσουν την ανάπτυξη του ατόμου.
Πριν την πραγματοποίηση των ιατρικών εξετάσεων απαιτείται η έγγραφη συναίνεση του αιτούντος ή εκπροσώπου του κατά την έννοια του στοιχείου ιε’ του αρ. 1 του ν. 4939/2022. Για υποθέσεις καταγεγραμμένων ως ανηλίκων αιτούντων διεθνούς προστασίας, ο ορισμός εκπροσώπου γίνεται κατά προτεραιότητα και η διαδικασία διαπίστωσης ηλικίας δεν εκκινεί πριν αυτός οριστεί. Τυχόν έγγραφη άρνηση από τον αιτούντα ή τον εκπρόσωπο του, να διενεργηθούν οι ιατρικές εξετάσεις, με σκοπό την εκτίμηση της ηλικίας, δεν εμποδίζει την Αποφαινόμενη Αρχή να λάβει απόφαση επί αίτησης διεθνούς προστασίας.

7. Μετά το πέρας της διαδικασίας της παρ. 4, ο φάκελος του αιτούντος διαβιβάζεται στον παραπέμποντα σε διαδικασία διαπίστωσης της ηλικίας της παρ. 2, ο οποίος με σχετική πράξη του προβαίνει σε διαπίστωση της ηλικίας, καταχωρίζει την ηλικία στο πληροφοριακό σύστημα Υποδοχής και Ασύλου και κοινοποιεί την ανωτέρω πράξη στην Γενική Γραμματεία Ευάλωτων Πολιτών και Θεσμικής Προστασίας για τις ενέργειες αρμοδιότητάς της σε σχέση με την επιτροπεία και τη στέγαση του προσώπου, καθώς και την καταχώριση στο Εθνικό Μητρώο Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων του άρθρου 66ΛΒ του ν. 4939/2022. Εφόσον η δηλούμενη από τον πολίτη τρίτης χώρας ή ανιθαγενή ηλικία εμπίπτει στο εύρος ηλικιών που καθορίζεται βάσει των ανωτέρω χρησιμοποιούμενων μεθόδων, η καταχωρηθείσα ηλικία και ημερομηνία γέννησης είναι η δηλούμενη από αυτόν. Σε κάθε άλλη περίπτωση, ως ημέρα και μήνας γέννησης του πολίτη τρίτης χώρας ή ανιθαγενούς καταχωρείται η ημέρα και ο μήνας που πραγματοποιήθηκε η πρώτη καταγραφή του στην Ελληνική Επικράτεια. Η συγκεκριμένη πράξη αίρει την αμφιβολία της διοίκησης περί της ανηλικότητας του.

8. Καθ΄ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας διαπίστωσης της ηλικίας λαμβάνεται μέριμνα ώστε:

α) Να ενημερώνεται ο εκπρόσωπος του καταγεγραμμένου ως ανηλίκου καθώς και να διευκολύνεται η παρουσία του σε κάθε στάδιο αυτής,Αγορά βιταμινών και συμπληρωμάτων

β) πριν λάβει χώρα η διαδικασία της παρ. 4 να ενημερώνεται ο πολίτης τρίτης χώρας ή ανιθαγενής, σε γλώσσα που κατανοεί ή ευλόγως θεωρείται ότι κατανοεί για τη διαδικασία και τις μεθόδους που θα εφαρμοστούν, τις ενδεχόμενες συνέπειες για την υγεία και τη νομική του κατάσταση, την παροχή συναίνεσης ως προϋπόθεση για τη διενέργεια των ιατρικών εξετάσεων, καθώς και για τις συνέπειες ενδεχόμενης άρνησης παροχής συναίνεσης.

9. Η ως άνω διοικητική πράξη διαπίστωσης της ηλικίας κοινοποιείται στον πολίτη τρίτης χώρας ή ανιθαγενή σε γλώσσα που κατανοεί ή ευλόγως θεωρείται ότι κατανοεί για το περιεχόμενο της πράξης διαπίστωσης της ηλικίας και για το δικαίωμα άσκησης προσφυγής κατά αυτής ή στον εκπρόσωπο του εφόσον διαπιστώνεται ότι ο αλλοδαπός είναι ανήλικος. Εφόσον ο αιτών θίγεται από αυτήν, δύναται εντός προθεσμίας πέντε (5) ημερών από την κοινοποίησή της να ασκήσει κατ΄ αυτής ενδικοφανή προσφυγή, σύμφωνα με το άρθρο 25 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999, Α΄45), ενώπιον του οργάνου που εξέδωσε την προσβαλλόμενη. Η άσκηση της προσφυγής δεν έχει αυτόματα ανασταλτικό αποτέλεσμα.

10. Η διασφάλιση του βέλτιστου συμφέροντος του ανηλίκου αποτελεί πρωταρχικό μέλημα όλων των εμπλεκόμενων αρχών κατά την εφαρμογή της παρούσας. Κάθε αξιολόγηση ή εξέταση πραγματοποιείται με πλήρη σεβασμό στην αξιοπρέπεια του ατόμου.

11. Ενόσω διαρκεί η αμφιβολία περί της ανηλικότητας, ο πολίτης τρίτης χώρας ή ανιθαγενής που είχε καταγραφεί ως ανήλικος, θεωρείται ανήλικος.

12. Σε κάθε στάδιο της διαδικασίας διαπίστωσης της ανηλικότητας, η προσκόμιση επίσημων εγγράφων ταυτοποίησης από τις χώρες καταγωγής, τα οποία προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 84 του ν. 4939/2022 και τα οποία πρέπει να πληρούν τις προδιαγραφές επικύρωσης και μετάφρασης στην ελληνική γλώσσα αλλοδαπού δημοσίου εγγράφου, διακόπτει την εκκρεμή διαδικασία διαπίστωσης της ανηλικότητας και αίρει την αμφιβολία.

Άρθρο 2

1. Οι διαδικασίες διαπίστωσης της ηλικίας, οι οποίες έχουν εκκινήσει πριν τη δημοσίευση της παρούσας και εκκρεμούν, ολοκληρώνονται με τις διαδικασίες και τα όργανα που προβλέπονται στην υπ’ αρ. 9889/2020 απόφαση των Υπουργών Υγείας και Μετανάστευσης και Ασύλου «Τροποποίηση και αντικατάσταση της υπ’ αρ. 1982/15-02-2016 απόφασης (Β’ 335) και τροποποίηση της υπό στοιχεία Υ1/Γ.Π.οικ. 92490/04-10-2013 απόφασης (Β’ 2745)» (Β’ 3390)».Αγορά βιταμινών και συμπληρωμάτων

2. Με τη θέση σε ισχύ της παρούσας καταργείται η υπ’ αρ. 9889/2020 απόφαση των Υπουργών Υγείας και Μετανάστευσης και Ασύλου «Τροποποίηση και αντικατάσταση της υπ’ αρ. 1982/15-02-2016 απόφασης (Β’ 335) και τροποποίηση της υπό στοιχεία Υ1/Γ.Π.οικ. 92490/ 04-10-2013 απόφασης (Β’ 2745)» (Β’ 3390) καθώς και η υπ’ αρ. 1982/15-02-2016 απόφαση «Διαπίστωση ανηλικότητας των αιτούντων διεθνή προστασία» (Β’ 335) των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Υγείας υπό την επιφύλαξη της παρ. 1.

3. Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από την ημερομηνία δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.