Μικρές αυξήσεις, μεγαλύτερες απώλειες – Το παράδοξο της “ψεύτικης” ενίσχυσης εισοδήματος
Πίσω από τα υψηλά κρατικά πλεονάσματα κρύβονται δύο φράσεις που καθορίζουν τη σημερινή οικονομική πραγματικότητα: «Πληθωρισμός» και «διεύρυνση της φορολογικής βάσης».
Δύο έννοιες που, συμπληρώνουν η μία την άλλη, όμως στην πράξη περιορίζουν το πραγματικό εισόδημα των πολιτών, “ροκανίζοντας” επιδόματα, αυξήσεις και συντάξεις.
Πληθωρισμός: Το ακριβό καλάθι του πολίτη
Παρότι οι διεθνείς παράγοντες που εκτόξευσαν τις τιμές τα προηγούμενα χρόνια έχουν εξασθενήσει, η Ελλάδα παραμένει πρωταθλήτρια στην ακρίβεια.
Με πληθωρισμό γύρω στο 3%, και πρωταγωνιστές τα ενοίκια, την ενέργεια και τα τρόφιμα, οι πραγματικοί μισθοί μειώνονται, ενώ τα κρατικά έσοδα αυξάνονται μέσω του ΦΠΑ, καθώς επιβάλλεται σε ολοένα υψηλότερες τιμές προϊόντων.
Η «φορολογική βάση» που διευρύνεται εις βάρος των χαμηλών εισοδημάτων
Η εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών παρουσιάζεται ως επιτυχία, όμως η μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας σημαίνει ότι κάθε αύξηση αποδοχών ωθεί τους πολίτες σε υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές – άρα λιγότερο καθαρό εισόδημα.
Παράδειγμα:
Η αύξηση των 50 ευρώ στον κατώτατο μισθό τον Απρίλιο του 2025, μεταφράστηκε τελικά σε μόλις 31 ευρώ καθαρά στους εργαζόμενους, ενώ το κράτος εισέπραξε περισσότερους φόρους και εισφορές.
Οι «χαμένοι» του Α21 – Το επίδομα παιδιού που μειώθηκε αντί να αυξηθεί
Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση αφορά τις οικογένειες που λαμβάνουν το επίδομα παιδιού (Α21) του ΟΠΕΚΑ.
Επειδή οι εισοδηματικές κλίμακες δεν αναπροσαρμόστηκαν, ακόμη και μια μικρή αύξηση αποδοχών μπορεί να ανεβάσει την οικογένεια σε ανώτερη κατηγορία και να μειώσει σημαντικά το ποσό που λαμβάνει.
Παράδειγμα
Ζευγάρι με δύο ανήλικα παιδιά:
Ο ένας σύζυγος εργάζεται με βασικό μισθό 880 ευρώ,
Ο άλλος με μερική απασχόληση (6ωρο).
Το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα για το 2024 ήταν 19.900 ευρώ, κατατάσσοντας την οικογένεια στη δεύτερη εισοδηματική κατηγορία, με επίδομα 140 ευρώ το μήνα.
Μετά τη μισθολογική αναπροσαρμογή του Απριλίου 2025, το εισόδημα αυξήθηκε σε λίγο πάνω από 20.000 ευρώ, με αποτέλεσμα η οικογένεια να «ανέβει» κατηγορία και να λαμβάνει πλέον μόλις 84 ευρώ μηνιαίως.
Δηλαδή, χάνει 56 ευρώ από το επίδομα, ενώ η καθαρή αύξηση των αποδοχών της ήταν μόλις 55 ευρώ.
Έτσι, η ονομαστική ενίσχυση του εισοδήματος εξαφανίζεται από τη μείωση των επιδομάτων – ένα φαινόμενο που οφείλεται αποκλειστικά στη μη τιμαριθμοποίηση των εισοδηματικών ορίων.
Συνταξιούχοι: Αυξήσεις κάτω από τον πληθωρισμό
Παρόμοια εικόνα παρατηρείται και στους συνταξιούχους, όπου η αύξηση για το 2025 θα είναι μόλις 2,35%, με επίσημο πληθωρισμό 3%.
Στην πράξη, το συνολικό κονδύλι για συντάξεις αυξάνεται κατά μόλις 467 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου 1,4% επί των 33 δισ. ευρώ που διατίθενται ετησίως.
Το αποτέλεσμα είναι μείωση της αγοραστικής δύναμης, ειδικά για όσους λαμβάνουν χαμηλές συντάξεις.
Πλεονάσματα με κοινωνικό κόστος
Το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται στα 12 δισ. ευρώ, υπερδιπλάσιο του στόχου.
Όμως, αυτή η “υπεραπόδοση” οφείλεται σε υπερφορολόγηση, υψηλό ΦΠΑ και μη τιμαριθμοποίηση, που αφαιρούν περίπου 7 δισ. ευρώ ετησίως από την πραγματική οικονομία.
Την ίδια στιγμή, η στεγαστική κρίση και το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας παραμένουν, με τα κεφάλαια να κατευθύνονται κυρίως σε μη παραγωγικές επενδύσεις, όπως τα ακίνητα.
Το τελικό αποτέλεσμα
Η σημερινή πολιτική επιλογή της μη αναπροσαρμογής εισοδηματικών κλιμάκων και επιδομάτων:
Μειώνει το διαθέσιμο εισόδημα κάθε χρόνο.
Πιέζει τη μεσαία τάξη και τα χαμηλά στρώματα.
Εντείνει τη δημογραφική κρίση, καθώς η γονεϊκή στήριξη (Α21) δεν προσαρμόζεται στον πληθωρισμό.
Διαβάστε ακόμα: ΕΦΚΑ: Δείτε τα ένσημά σας online σε λίγα δευτερόλεπτα – Οδηγός βήμα-βήμα