Μια εκτεταμένη μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο JAMA Oncology εντοπίζει ισχυρή συσχέτιση ανάμεσα στη σύνθεση του στοματικού μικροβιώματος και τον μελλοντικό κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος — με συγκεκριμένα βακτήρια και μύκητες στο στόμα να συνδέονται με περίπου 3–3,5 φορές υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Τι έκαναν οι ερευνητές
Η ομάδα των NYU Langone Health και Perlmutter Cancer Center ανέλυσε τα γονιδιώματα των μικροβίων σε σάλιο 122.000 ανθρώπων και τους παρακολούθησε για σχεδόν εννέα χρόνια, συγκρίνοντας όσους τελικά εμφάνισαν καρκίνο του παγκρέατος με αντίστοιχες ομάδες χωρίς διάγνωση. Τα ευρήματα βασίζονται σε σύγκριση περιστατικών και ελέγχων και είναι η μεγαλύτερη εργαστηριακά υποστηριζόμενη ανάλυση του είδους της μέχρι σήμερα.
Κύρια ευρήματα
Οι επιστήμονες εντόπισαν 24–27 είδη βακτηρίων και μυκήτων στο στόμα που σχετίζονται με αυξημένο ή μειωμένο κίνδυνο για καρκίνο του παγκρέατος — ανάμεσά τους είδη που ήδη έχουν συνδεθεί με περιοδοντική νόσο.
Ο μύκητας Candida βρέθηκε μεταξύ των ειδών που σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο — και μάλιστα οι ερευνητές εντόπισαν δείγματα Candida και σε όγκους παγκρέατος σε ασθενείς.
Όταν όλα τα «επικίνδυνα» μικρόβια ληφθούν υπόψη ως ομάδα, οι συμμετέχοντες με αυτή την «υπογραφή» στο στοματικό μικροβίωμα είχαν περισσότερο από τριπλάσιο κίνδυνο για μελλοντική διάγνωση καρκίνου του παγκρέατος.
Τι δεν αποδεικνύει — και γιατί χρειάζεται προσοχή
Η μελέτη δείχνει συσχέτιση, όχι αιτιότητα. Δηλαδή: τα συγκεκριμένα μικρόβια συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο, αλλά δεν αποδεικνύεται ακόμη ότι προκαλούν απευθείας τον καρκίνο. Οι ερευνητές τονίζουν ότι απαιτούνται περαιτέρω εργασίες για να εξακριβωθούν οι μηχανισμοί (π.χ. μεταφορά μικροβίων από το στόμα στο πάγκρεας, φλεγμονή που ευνοεί τη νεοπλασία, ή έμμεσοι δείκτες γενικής υγείας).
Πρακτική καινοτομία: εργαλείο εκτίμησης κινδύνου
Η ομάδα ανέπτυξε επίσης ένα διαγνωστικό εργαλείο που αξιολογεί το στοματικό μικροβίωμα για να εκτιμήσει τον μελλοντικό κίνδυνο καρκίνου — ιδέα που, αν επικυρωθεί σε επόμενες μελέτες, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για πρώιμη πρόβλεψη/προτεραιοποίηση για έλεγχο σε άτομα υψηλού κινδύνου. Οι ίδιοι οι συγγραφείς όμως επισημαίνουν ότι απαιτούνται επιβεβαιώσεις και κλινικές δοκιμές πριν τέτοια εργαλεία μπουν στην καθημερινή πρακτική.
Τι σημαίνουν τα ευρήματα για τον πολίτη
Η μελέτη ενισχύει παλαιότερες ενδείξεις ότι η στοματική υγιεινή και η περιοδοντική νόσος είναι παράγοντες που σχετίζονται με την υγεία ολόκληρου του οργανισμού — όχι μόνο του στόματος.
Δεν υπάρχει σήμερα «μαγική θεραπεία» που να αποτρέπει τον καρκίνο του παγκρέατος αλλά, με βάση τα δεδομένα, απλά και αποδεδειγμένα βήματα υγιεινής (καθημερινό βούρτσισμα, νήμα, τακτικός έλεγχος στον οδοντίατρο) είναι λογικά μέτρα προφύλαξης.
Σύντομες συμβουλές (γενικές — όχι ιατρικές οδηγίες)
Προσέχετε στοματική υγιεινή: τακτικό βούρτσισμα και χρήση οδοντικού νήματος.
Επισκεφτείτε οδοντίατρο για καθαρισμό και έλεγχο περιοδοντίτιδας.
Μην καπνίζετε — το κάπνισμα επηρεάζει το μικροβίωμα και είναι γνωστός παράγοντας κινδύνου για παγκρεατικό καρκίνο.
Συζητήστε με τον οικογενειακό γιατρό αν έχετε κληρονομικό ιστορικό ή άλλα παράγοντα κινδύνου για παγκρεατικό καρκίνο.
Συμπέρασμα
Η νέα μελέτη της ομάδας του NYU Langone προσθέτει σημαντικά στοιχεία ότι το στοματικό μικροβίωμα — βακτήρια και μύκητες — μπορεί να παίξει ρόλο στην εξέλιξη ή στην πρόγνωση του καρκίνου του παγκρέατος, και ανοίγει τον δρόμο για πιθανή χρήση της ανάλυσης σάλιου ως εργαλείου εντοπισμού υψηλού κινδύνου. Παρ’ όλα αυτά, χρειάζονται επιπλέον έρευνες για να επιβεβαιωθεί αιτιώδης σύνδεση και να προκύψουν κλινικές εφαρμογές.
Διαβάστε ακόμα: Πώς να μειώσετε τη χοληστερίνη φυσικά: Οι 3 πιο αποτελεσματικοί τρόποι και οι τροφές που βοηθούν πραγματικά