Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια επηρεάζει το 10% των ενηλίκων παγκοσμίως. Δες ποια σημάδια δείχνουν ότι κάτι δεν πάει καλά με τα νεφρά και πώς η διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη.
Η χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) ή χρόνια νεφρική ανεπάρκεια (ΧΝΑ) αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα, αλλά και πιο “σιωπηλά” προβλήματα υγείας παγκοσμίως. Οι ειδικοί τη χαρακτηρίζουν «αόρατη επιδημία», καθώς στα πρώτα της στάδια μπορεί να μην εμφανίζει καθόλου συμπτώματα.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Renal Failure, το 10% των ενηλίκων παγκοσμίως πάσχει από κάποια μορφή της νόσου. Οι προβλέψεις μάλιστα δείχνουν πως μέχρι το 2040 η χρόνια νεφρική νόσος θα είναι η πέμπτη κύρια αιτία θανάτου διεθνώς.
Πώς λειτουργούν τα νεφρά και γιατί είναι τόσο σημαντικά
Τα νεφρά είναι τα φυσικά «φίλτρα» του οργανισμού μας.
Φιλτράρουν το αίμα, απομακρύνουν τοξίνες και περίσσεια υγρών, ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση και βοηθούν στην παραγωγή βασικών ορμονών όπως η ερυθροποιητίνη, που συμβάλλει στη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Όταν αυτή η λειτουργία διαταραχθεί για διάστημα μεγαλύτερο των τρεις μηνών, μιλάμε για χρόνια νεφρική νόσο — μια κατάσταση προοδευτική και, αν δεν εντοπιστεί εγκαίρως, μη αναστρέψιμη.
Τα προειδοποιητικά σημάδια που δείχνουν πρόβλημα στα νεφρά
Στα αρχικά στάδια, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια ή και ανύπαρκτα. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις που δεν πρέπει να αγνοήσεις:
Αλλαγές στην ούρηση
Μπορεί να παρατηρήσεις ότι πηγαίνεις πιο συχνά ή πιο σπάνια στην τουαλέτα, ειδικά το βράδυ. Τα ούρα μπορεί να αλλάξουν χρώμα ή να εμφανιστούν αφροί, κάτι που υποδηλώνει παρουσία πρωτεϊνών.
Πρήξιμο σε πόδια, αστραγάλους ή πρόσωπο
Όταν τα νεφρά δεν φιλτράρουν σωστά τα υγρά, αυτά συσσωρεύονται στο σώμα, προκαλώντας οίδημα.
Ανεξήγητη κόπωση ή αδυναμία
Η μειωμένη παραγωγή της ορμόνης ερυθροποιητίνης οδηγεί σε αναιμία, με αποτέλεσμα συνεχή κόπωση και δυσκολία συγκέντρωσης.
Δυσφορία ή πόνος στη μέση
Η πυελονεφρίτιδα ή άλλες φλεγμονές των νεφρών μπορεί να προκαλέσουν πόνο στα πλευρά, στη μέση ή χαμηλά στην πλάτη.
Αίμα στα ούρα
Ακόμα κι αν οφείλεται σε λιγότερο σοβαρή αιτία, η παρουσία αίματος απαιτεί άμεση ιατρική αξιολόγηση.
Δερματικά εξανθήματα ή φαγούρα
Όταν συσσωρεύονται στο αίμα βλαβερές ουσίες, μπορεί να εμφανιστεί φαγούρα ή εξάνθημα, ένδειξη ότι τα νεφρά δυσκολεύονται να καθαρίσουν τον οργανισμό.
Διατροφή που προστατεύει τα νεφρά
Η διατροφή παίζει κρίσιμο ρόλο τόσο στην πρόληψη όσο και στη διατήρηση της καλής νεφρικής λειτουργίας. Πρόσφατη μελέτη του Capital Medical University στη Σαγκάη, με δείγμα 12.148 ενηλίκων (εκ των οποίων 2.731 είχαν χρόνια νεφρική ανεπάρκεια), έδειξε ότι η κατανάλωση τροφών με προβιοτικά μπορεί να λειτουργήσει προστατευτικά για τα νεφρά.
Τα τρόφιμα αυτά –όπως το γιαούρτι, το κεφίρ, το ξινολάχανο και τα τουρσιά– βοηθούν στη ρύθμιση της μικροχλωρίδας του εντέρου, η οποία συνδέεται άμεσα με τη νεφρική λειτουργία.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι κατανάλωναν συχνά πλούσιες σε προβιοτικά τροφές είχαν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ΧΝΑ.
Τι μπορείς να κάνεις για πρόληψη
- Περιόρισε το αλάτι, τη ζάχαρη και τα επεξεργασμένα τρόφιμα.
- Κράτα φυσιολογικό βάρος και μέτρα τακτικά την αρτηριακή πίεση.
- Μην καπνίζεις και φρόντισε να πίνεις αρκετό νερό μέσα στη μέρα.
- Αν έχεις υπέρταση, διαβήτη ή οικογενειακό ιστορικό, κάνε τακτικά εξετάσεις νεφρικής λειτουργίας.
Η χρόνια νεφρική νόσος είναι ύπουλη γιατί εξελίσσεται σιωπηλά. Όμως, η πρόληψη, η διατροφή και η τακτική ιατρική παρακολούθηση μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Τα νεφρά δουλεύουν αθόρυβα για εμάς κάθε μέρα — το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τα φροντίζουμε σωστά.
Διαβάστε ακόμα: Δες ποιος υδατάνθρακας προστατεύει την καρδιά σου – Γιατί οι ειδικοί τον προτείνουν