Μια νέα μεγάλη παρατηρητική μελέτη που παρουσιάστηκε στο επιστημονικό συνέδριο της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας προκαλεί συζητήσεις, καθώς εντοπίζει συσχέτιση ανάμεσα στη μακροχρόνια χρήση μελατονίνης και αυξημένο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας. Οι ειδικοί, ωστόσο, τονίζουν πως τα στοιχεία είναι προκαταρκτικά και δεν αποδεικνύουν αιτιώδη σχέση.
Τι έδειξε η μελέτη
Η έρευνα παρακολούθησε 130.828 ενήλικες με αϋπνία επί πέντε χρόνια. Τα άτομα που λάμβαναν μελατονίνη για πάνω από 12 μήνες εμφάνισαν έως και 90% υψηλότερο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας σε σχέση με όσους δεν την χρησιμοποιούσαν.
Σημαντικές διευκρινίσεις:
- Αφορούσε συνταγογραφούμενη μελατονίνη, όχι τα συμπληρώματα του εμπορίου.
- Είναι παρατηρητική μελέτη, άρα δεν αποδεικνύει ότι η μελατονίνη προκαλεί καρδιακή ανεπάρκεια.
- Άγχος, κακή ποιότητα ύπνου ή άλλα προβλήματα που οδηγούν στη μακροχρόνια χρήση συμπληρωμάτων μπορεί να επηρεάζουν τα ευρήματα.
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν πως ο ανεπαρκής ύπνος από μόνος του αυξάνει τον κίνδυνο υπέρτασης, καρδιοπαθειών και εγκεφαλικού.
Γιατί προβληματίζει η μακροχρόνια χρήση
Η μελατονίνη χρησιμοποιείται ευρέως:
- 5 εκατομμύρια ενήλικες στις ΗΠΑ τη λαμβάνουν μηνιαία,
- 4 εκατομμύρια παιδιά την χρησιμοποιούν επίσης — συχνά χωρίς ιατρική καθοδήγηση.
Αν και θεωρείται ασφαλής για βραχυχρόνια χρήση, οι ειδικοί επισημαίνουν:
- Δεν υπάρχουν στοιχεία για την ασφαλή μακροχρόνια χρήση.
- Μπορεί να προκαλέσει υπνηλία, ζαλάδα, πονοκεφάλους.
- Μπορεί να αλληλεπιδράσει με φάρμακα (αντιπηκτικά, αντιυπερτασικά, αντισυλληπτικά, αντιεπιληπτικά).
Τι είναι η μελατονίνη και πότε βοηθά
Η φυσική μελατονίνη παράγεται από τον κωνοειδή αδένα και ρυθμίζει τον κιρκαδικό ρυθμό. Η χορήγησή της βοηθά σε:
- Αϋπνία
- Jet lag
- Εργασία σε βάρδιες
- Προβλήματα ύπνου σε παιδιά με αυτισμό ή ΔΕΠ-Υ
Ωστόσο, ο FDA δεν ρυθμίζει τη μελατονίνη ως φάρμακο, άρα οι δόσεις και η ποιότητα των συμπληρωμάτων διαφέρουν σημαντικά.
Ποια θεωρούνται ασφαλή όρια
Δεν υπάρχει επίσημη «ιδανική» δοσολογία, αλλά συνήθως:
Ενήλικες: 0,1–5 mg, 1–2 ώρες πριν τον ύπνο
Ηλικιωμένοι: χαμηλότερες δόσεις λόγω μειωμένου μεταβολισμού
Παιδιά: μόνο μετά από σύσταση παιδιάτρου
Τι να κάνετε αν χρησιμοποιείτε μελατονίνη συχνά
Όσοι βασίζονται καθημερινά στη μελατονίνη, ειδικά για μήνες ή χρόνια, θα πρέπει:
- Να συζητήσουν με γιατρό για πιθανές υποκείμενες παθήσεις (χρόνια αϋπνία, άγχος, σύνδρομο άπνοιας ύπνου).
- Να ελέγξουν πιθανές αλληλεπιδράσεις με φάρμακα.
- Να εξετάσουν εναλλακτικές, όπως γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία για την αϋπνία (CBT-I).
- Να χρησιμοποιούν τη μικρότερη δυνατή δόση και μόνο για σύντομο χρονικό διάστημα.
Πότε πρέπει να αποφευχθεί
Η λήψη μελατονίνης δεν συνιστάται σε άτομα που:
- είναι έγκυες, προσπαθούν να μείνουν έγκυες ή θηλάζουν
- έχουν αυτοάνοσα
- έχουν επιληψία
- λαμβάνουν συγκεκριμένα φάρμακα (π.χ. αραιωτικά αίματος)
- έχουν νεφρική ή ηπατική νόσο
Η μελατονίνη μπορεί να βοηθήσει στον ύπνο, αλλά η μακροχρόνια χρήση της χρειάζεται προσοχή και ιατρική καθοδήγηση, ειδικά μετά τα νέα ερευνητικά δεδομένα που συνδέουν παρατεταμένη χρήση με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων.
Διαβάστε ακόμα: ΕΦΕΤ: Ανακαλείται τσουρέκι με πραλίνα φουντουκιού – Κρίθηκε μη ασφαλές για κατανάλωση