Το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2023 απονέμεται στον Νορβηγό συγγραφέα Jon Fosse (Γιον Φόσε).
Όπως αναφέρει η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών ο συγγραφέας και δραματουργός βραβεύεται «για τα καινοτόμα θεατρικά έργα και την πεζογραφία του που δίνουν φωνή στο ανείπωτο».
Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση «αν και ο Φόσε συμμερίζεται τον πεσιμισμό προκατόχων του, το συγγραφικό του όραμα δεν καταλήγει σε μια μηδενιστική πειρφρόνηση του κόσμου».
Ο Φόσε γράφει αδιαλείπτως εδώ και τέσσερις δεκαετίες θέατρο, μυθιστορήματα, ποίηση, δοκίμια, παιδικά βιβλία και δημοσιογραφικά κείμενα. Εχει κάνει διασκευές έργων και μεταφράσεις στα νορβηγικά.
Η μυθιστορηματική γλώσσα του φετινού βραβευθέντος συνοψίζεται σε ένα ύφος που έγινε γνωστό ως «μινιμαλισμός Φόσε».
Το έργο του έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 50 γλώσσες. Το όνομά του ήταν υποψήφιο στις λίστες Νόμπελ εδώ και χρόνια.
Ποιος είναι ο Γιον Φόσε
Ο Φόσε γεννήθηκε το 1959 στο Haugesund της Νορβηγίας και από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 ζει στο Μπέργκεν. Σπούδασε συγκριτική λογοτεχνία και δίδαξε στην Ακαδημία Δημιουργικής Γραφής. Το 1983 εξέδωσε το πρώτο του μυθιστόρημα «Κόκκινο, μαύρο» και ακολούθησε πληθώρα μυθιστορημάτων, ποιητικών συλλογών, δοκιμίων και παιδικών βιβλίων.
Το 1994 έγραψε το πρώτο του θεατρικό έργο «Και δε θα χωρίσουμε ποτέ», ενώ ακολούθησαν τα «Κάποιος θα έρθει», «Το παιδί», «Το όνομα», για το οποίο τιμήθηκε με το Βραβείο ‘Ιψεν, «Η νύχτα τραγουδά τα τραγούδια της», «Όνειρο φθινοπώρου», «Μια μέρα καλοκαιριού», «Παραλλαγές θανάτου», «Χειμώνας», «Τόσο όμορφα», «Κορίτσι στον καναπέ» και άλλα.
Τον Αύγουστο του 2000 του απονεμήθηκε το Θεατρικό Βραβείο του Βορρά και τον Δεκέμβριο του 2003 χρίστηκε Ιππότης της Γαλλικής Λεγεώνας της Τιμής. Το μινιμαλιστικό και υπερ-νατουραλιστικό ύφος του Φόσε θεωρείται ότι ανανέωσε ριζοσπαστικά το τοπίο της Νορβηγικής δραματουργίας.
Το 2022 ήταν υποψήφιος για το International Booker Prize.