Με αεροπλάνα και βαπόρια: Όταν η Χούντα λογόκρινε το «Ζεϊμπέκικο» του Διονύση Σαββόπουλου

Αρχεία που αποκαλύπτουν τη λογοκρισία που είχε υποστεί το τραγούδι «Ζεϊμπέκικο» του Διονύση Σαββόπουλου από τη δικτατορία των συνταγματαρχών έδωσαν στη δημοσιότητα τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ), λίγες ημέρες μετά τον θάνατο του εμβληματικού τραγουδοποιού.

 
 «Απορρίπτεται – περιέχει ανατρεπτικά νοήματα»
Στα τεκμήρια που ανάρτησαν τα ΓΑΚ φαίνεται καθαρά η σφραγίδα «Απορρίπτεται» επάνω στην παρτιτούρα του τραγουδιού, καθώς και η σχετική σημείωση της Πρωτοβάθμιας Επιτροπής Ελέγχου Μουσικών Τεμαχίων της τότε Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών.

Η επιτροπή απέρριψε το τραγούδι με την αιτιολογία ότι «δεν συνεμορφώθη με τας υποδείξεις» και «περιέχει ανατρεπτικά νοήματα», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο έγγραφο.

 
 Οι στίχοι που “ενόχλησαν” το καθεστώς
Όπως προκύπτει από τα ιστορικά έγγραφα, οι λογοκριτές είχαν ζητήσει από τον Σαββόπουλο να αλλάξει ή να αφαιρέσει συγκεκριμένους στίχους.
Συγκεκριμένα, η επιτροπή ζητούσε να τροποποιηθεί ή να απαλειφθεί:

ο έκτος στίχος :
«Ο πατέρας μου ο Μπάτης ήρθε από τη Σμύρνη… όσοι αγαπούνε το βρώμικο ψωμί»
καθώς και οι στίχοι:
«Ώσπου οι τροχιές μας συναντούνε τις βασικές σου τις Αρχές».
Ο καλλιτέχνης αρνήθηκε να συμμορφωθεί, με αποτέλεσμα το τραγούδι να απορριφθεί εξ ολοκλήρου από την επιτροπή λογοκρισίας.

 
 Το «Ζεϊμπέκικο» ως πράξη ελευθερίας
Το «Ζεϊμπέκικο», ένα από τα πιο εμβληματικά τραγούδια του Διονύση Σαββόπουλου, ανήκει στο άλμπουμ Βρώμικο Ψωμί και αποτέλεσε σύμβολο της πολιτικής και καλλιτεχνικής του ανυπακοής.
Με τον ιδιαίτερο τρόπο του, ο Σαββόπουλος συνδύασε την ελληνική παράδοση με το δυτικό ροκ, εκφράζοντας την ανάγκη μιας νέας γενιάς για ελευθερία, αυτογνωσία και πολιτική αφύπνιση.

 
Η ανάρτηση των ΓΑΚ
«Ο Διονύσης Σαββόπουλος, όπως και άλλοι καλλιτέχνες της εποχής, έπρεπε να προσπελάσει το ψαλίδι της λογοκρισίας.
Τα τεκμήρια αφορούν τη λογοκρισία του εμβληματικού τραγουδιού “Ζεϊμπέκικο” από την επιτροπή λογοκρισίας της Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, το αρχείο της οποίας φυλάσσεται στην Κεντρική Υπηρεσία των ΓΑΚ», αναφέρει η σχετική ανάρτηση.
 
Ο Διονύσης Σαββόπουλος, που «μίλησε» όσο λίγοι για την ελευθερία του πνεύματος και την κοινωνική αφύπνιση, συνέχισε να γράφει και να τραγουδά σε πείσμα κάθε εποχής που επιχειρεί να φιμώσει τη φωνή των δημιουργών.