Έντονη αντιπαράθεση προκάλεσε τις τελευταίες ημέρες μια χριστουγεννιάτικη διαφημιστική καμπάνια που προβλήθηκε στη Times Square και έφερε το μήνυμα «Ο Ιησούς είναι Παλαιστίνιος». Η φράση, που εμφανίστηκε σε ψηφιακό billboard σε μία από τις πιο πολυσύχναστες πλατείες του κόσμου, στάθηκε αρκετή για να πυροδοτήσει συζητήσεις γύρω από τα όρια ανάμεσα στον συμβολισμό, την πολιτική και την ιστορική ακρίβεια.
Ποιος βρίσκεται πίσω από την καμπάνια
Την πρωτοβουλία ανέλαβε η American-Arab Anti-Discrimination Committee (ADC), μια οργάνωση που δραστηριοποιείται στις Ηνωμένες Πολιτείες υπέρ των δικαιωμάτων των Αραβοαμερικανών. Όπως εξήγησαν εκπρόσωποί της, στόχος της καμπάνιας ήταν να ευαισθητοποιήσει την αμερικανική κοινή γνώμη για την κατάσταση στη Γάζα, αξιοποιώντας ένα παγκόσμιο θρησκευτικό σύμβολο ενόψει των Χριστουγέννων.
Το billboard συνοδευόταν από τη φράση «Καλά Χριστούγεννα», ενώ σε δεύτερο μήνυμα υπήρχε απόσπασμα από το Κοράνι που αναφέρεται στη γέννηση του Ιησού, σε μια προσπάθεια –όπως ειπώθηκε– να τονιστούν τα κοινά στοιχεία Χριστιανισμού και Ισλάμ.
Οι αντιδράσεις: από οργή μέχρι υπεράσπιση
Οι αντιδράσεις δεν άργησαν να έρθουν. Πολλοί περαστικοί αλλά και χρήστες των κοινωνικών δικτύων κατηγόρησαν την καμπάνια για πολιτικοποίηση της πίστης και ιστορική στρέβλωση. Το βασικό επιχείρημα των επικριτών ήταν ότι, σύμφωνα με τις χριστιανικές γραφές, ο Ιησούς ήταν Εβραίος και γεννήθηκε στη Βηθλεέμ, σε μια εποχή όπου δεν υπήρχε κράτος ή εθνική ταυτότητα με την ονομασία «Παλαιστίνη».
Άλλοι στάθηκαν στον χρονισμό, θεωρώντας ότι ένα τέτοιο μήνυμα, λίγες ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα, λειτουργεί περισσότερο διχαστικά παρά ενωτικά. «Δεν είναι η στιγμή για πολιτικά συνθήματα σε μια γιορτή που παραδοσιακά μιλά για ειρήνη», σχολίασαν τουρίστες σε αμερικανικά ΜΜΕ.
Υπήρξαν, ωστόσο, και φωνές που υπερασπίστηκαν την πρωτοβουλία, επισημαίνοντας ότι ο τόπος γέννησης του Ιησού βρίσκεται σήμερα σε παλαιστινιακά εδάφη και ότι το μήνυμα πρέπει να ιδωθεί ως σύγχρονος συμβολισμός και όχι ως μάθημα ιστορίας.
Ιστορία και συμβολισμός: δύο διαφορετικά πράγματα
Ιστορικοί και θεολόγοι επισημαίνουν ότι εδώ βρίσκεται και η καρδιά της διαμάχης. Σε ιστορικό επίπεδο, ο Ιησούς έζησε στην Ιουδαία υπό ρωμαϊκή κυριαρχία και η εθνοτική του ταυτότητα ήταν εβραϊκή. Ο όρος «Παλαιστίνη» καθιερώθηκε αιώνες αργότερα ως γεωγραφικός προσδιορισμός.
Από την άλλη πλευρά, σε πολιτικό και επικοινωνιακό επίπεδο, η χρήση της λέξης «Παλαιστίνιος» επιχειρεί να γεφυρώσει το παρελθόν με το παρόν, συνδέοντας τη χριστιανική αφήγηση με τις σύγχρονες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Αυτή ακριβώς η σύγκρουση ανάμεσα στην ιστορική ακρίβεια και τον σύγχρονο συμβολισμό είναι που έκανε την καμπάνια τόσο εκρηκτική.
Ένα μήνυμα που άνοιξε συζήτηση
Η ADC υποστήριξε ότι δεν επιδίωξε να προσβάλει ή να αλλοιώσει την ιστορία, αλλά να προκαλέσει διάλογο. Και πράγματι, το κατάφερε: από τα social media μέχρι τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία, το billboard της Times Square έγινε αφορμή για μια ευρύτερη συζήτηση γύρω από την πίστη, την ταυτότητα και την πολιτική.
Το αν το μήνυμα πέτυχε τον σκοπό του ή αν τελικά ενίσχυσε τις αντιθέσεις παραμένει ανοιχτό. Το βέβαιο είναι ότι, για άλλη μια φορά, ένα χριστουγεννιάτικο μήνυμα απέδειξε πως όταν η θρησκεία συναντά τη σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα, οι αντιδράσεις είναι αναπόφευκτες.
Διαβάστε ακόμα: Έτσι έγινε η κινηματογραφική ληστεία στο Μουσείο του Λούβρου – Πώς έφτασαν, μπήκαν και διέφυγαν