Μια νέα μελέτη με επικεφαλής το Ινστιτούτο Ανθρώπινης Παλαιοντολογίας επιχειρεί να ρίξει φως στο μυστήριο του κρανίου που βρέθηκε το 1960 στο Σπήλαιο Πετραλώνων στη Χαλκιδική. Το απολίθωμα, σχεδόν ακέραιο, έχει αποτελέσει αντικείμενο διαφωνιών για περισσότερες από έξι δεκαετίες, κυρίως όσον αφορά την ηλικία του αλλά και τη θέση του στην ανθρώπινη εξέλιξη.
Χρονολόγηση με ουράνιο
Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Human Evolution με τίτλο “New U-series dates on the Petralona cranium, a key fossil in European human evolution”, αξιοποίησε τη μέθοδο των σειρών ουρανίου (U-series). Η τεχνική αυτή μετρά τη διάσπαση του ουρανίου σε θόριο και επιτρέπει τον υπολογισμό του χρόνου που έχει περάσει από τη στιγμή που το υλικό εγκλωβίστηκε σε κλειστό γεωλογικό σύστημα.
Η δειγματοληψία έγινε σε στρώματα ασβεστίτη που είχαν σχηματιστεί πάνω στο κρανίο και σε άλλα σημεία του σπηλαίου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ελάχιστη ηλικία του κρανίου είναι 286.000 ± 9.000 χρόνια, γεγονός που το τοποθετεί πολύ πιο πίσω στον χρόνο από προηγούμενες εκτιμήσεις.
Γεωλογικές ιδιαιτερότητες
Οι ερευνητές σημειώνουν ότι η συγκεκριμένη μέθοδος μπορεί να δώσει μόνο μια ελάχιστη ηλικία – δηλαδή από πότε ξεκίνησε η δημιουργία του ασβεστίτη που το κάλυψε. Επομένως, το κρανίο θα μπορούσε να βρίσκεται στο σπήλαιο ακόμη περισσότερα χρόνια.
Συγκριτικά στοιχεία από σταλαγμιτικές αποθέσεις του σπηλαίου δείχνουν χρονικά όρια που φτάνουν έως και 650.000 χρόνια, κάτι που διευρύνει το πιθανό πλαίσιο παρουσίας του κρανίου.
Μοναδικά χαρακτηριστικά
Το κρανίο των Πετραλώνων είναι αναμφίβολα ανθρώπινο, αλλά παρουσιάζει χαρακτηριστικά που δεν ταυτίζονται πλήρως ούτε με τους Νεάντερταλ ούτε με τους σύγχρονους Homo sapiens. Αυτό τοποθετεί το εύρημα σε μια διακριτή, πιο πρωτόγονη ομάδα, που πιθανότατα συνυπήρξε με προγόνους των Νεάντερταλ κατά την Ύστερη Εποχή του Πλειστόκαινου στην Ευρώπη.
Εργαλεία και υλικό πολιτισμού
Παράλληλα, στο σπήλαιο έχουν εντοπιστεί περισσότερα από 400 αντικείμενα από πυριτόλιθο, τα οποία δείχνουν τις τεχνικές που χρησιμοποιούσαν οι Νεάντερταλ για την κατασκευή εργαλείων. Τα ευρήματα αυτά ενισχύουν την εικόνα μιας μακρόχρονης ανθρώπινης παρουσίας στην περιοχή.
Συμπέρασμα: Το κρανίο των Πετραλώνων παραμένει ένα από τα πιο αινιγματικά ευρήματα της παλαιοντολογίας στην Ευρώπη. Οι νέες χρονολογήσεις προσφέρουν κρίσιμες πληροφορίες, φέρνοντάς μας πιο κοντά στην κατανόηση της ανθρώπινης εξέλιξης και των πληθυσμών που έζησαν στην Ευρώπη πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια.
Διαβάστε ακόμα: Ιαπωνία: Πύρινη σφαίρα φώτισε τον ουρανό – Σκηνές επιστημονικής φαντασίας