Placebo και Nocebo: Όταν το μυαλό επηρεάζει το σώμα

Σίγουρα έχετε ακούσει τον όρο placebo. Πρόκειται για το φαινόμενο όπου κάποιος νιώθει βελτίωση επειδή πιστεύει ότι λαμβάνει θεραπεία, ακόμα κι αν στην πραγματικότητα παίρνει ένα αδρανές σκεύασμα. Είναι το «χαπάκι ζάχαρης» που κάνει τον πονοκέφαλο να υποχωρεί, απλώς και μόνο επειδή πιστεύετε ότι είναι παυσίπονο.

Το placebo αποτελεί ισχυρό εργαλείο στην ιατρική έρευνα, γιατί δείχνει πόσο μεγάλη δύναμη έχει η προσδοκία στην εμπειρία του ασθενή.

Τι είναι το nocebo;
Στην άλλη πλευρά βρίσκεται το nocebo. Εμφανίζεται όταν περιμένετε αρνητικές επιδράσεις από μια θεραπεία ή παρέμβαση – και τελικά τις βιώνετε. Ουσιαστικά, το μυαλό «προγραμματίζει» το σώμα να νιώσει αυτό που φοβάται.

Παράδειγμα: κάνετε το εμβόλιο της γρίπης. Αν η νοσηλεύτρια σας πει «θα πονέσει πολύ», είναι πιθανό να νιώσετε έντονο πόνο. Αν όμως σας πει «θα είναι ένα μικρό τσίμπημα», πιθανότατα θα πείτε ότι δεν ήταν τίποτα.

Placebo vs Nocebo
Placebo: θετικά αποτελέσματα χωρίς επιστημονική εξήγηση (π.χ. ο πονοκέφαλος περνά με ένα «χάπι» ζάχαρης).
Nocebo: αρνητικά αποτελέσματα λόγω αρνητικής προσδοκίας (π.χ. πίνετε ντεκαφεϊνέ καφέ αλλά δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε, επειδή πιστεύετε ότι περιέχει καφεΐνη).

Γιατί μας αφορά
Το nocebo δείχνει πόσο στενά συνδέονται σκέψεις, συναισθήματα και σώμα. Δεν σημαίνει ότι όλα είναι «στο κεφάλι μας», αλλά ότι οι προσδοκίες μας μπορούν να ενισχύσουν ή να μετριάσουν αυτό που πραγματικά νιώθουμε.

Από το άγχος που φέρνει πόνο στο στομάχι, μέχρι το κοκκίνισμα από θυμό, το σώμα μας ανταποκρίνεται άμεσα στο πώς σκεφτόμαστε. Η επίγνωση αυτής της δύναμης μπορεί να μας βοηθήσει να διαχειριζόμαστε καλύτερα τον πόνο, το στρες και την καθημερινότητά μας.

Διαβάστε ακόμα: Στομαχόπονος; Δείτε τις 5 τροφές που ανακουφίζουν φυσικά και γρήγορα