Ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ μιλά για «επιστροφή» του σχεδίου αγωγού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη με συμμετοχή ΗΠΑ, ενώ η ευρωπαϊκή αγορά LNG δείχνει σημάδια κορεσμού και μειωμένης ζήτησης.
Η ιδέα για έναν αγωγό φυσικού αερίου που θα μεταφέρει ενέργεια από τα κοιτάσματα του Ισραήλ προς την Ευρώπη μέσω Ελλάδας και Κύπρου επανέρχεται δυναμικά, δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας και Υποδομών του Ισραήλ, Έλι Κόεν, μετά από τετραμερή συνάντηση με τους ομολόγους του από Ελλάδα, Κύπρο και Ηνωμένες Πολιτείες.
«Υπάρχει πολύ σημαντική πρόοδος σχετικά με τη δυνατότητα κατασκευής ενός αγωγού φυσικού αερίου», ανέφερε ο Κόεν στην Jerusalem Post, προσθέτοντας πως οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην προώθηση του σχεδίου.
Η πρόταση για τη δημιουργία ενός νέου ενεργειακού διαδρόμου είχε συζητηθεί στο παρελθόν, αλλά είχε εγκαταλειφθεί λόγω υψηλού κόστους και τεχνικών δυσκολιών. Ωστόσο, όπως σημείωσε ο Ισραηλινός υπουργός, η σημερινή γεωπολιτική συγκυρία αλλάζει τα δεδομένα:
«Ο στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας διάδρομος υποδομών που θα προσφέρει εναλλακτική έναντι της ρωσικής ενεργειακής οδού και θα παρακάμπτει τους Χούθι. Για τους Ευρωπαίους, ο στόχος είναι φυσικά η μείωση των τιμών».
Οι ΗΠΑ «επιστρέφουν στο παιχνίδι»
Η Ουάσινγκτον φαίνεται πρόθυμη να συμμετάσχει εκ νέου στο έργο, αντιμετωπίζοντας το ζήτημα της ενέργειας ως θέμα εθνικής ασφάλειας. Στη συνάντηση συμμετείχαν, εκτός από τον Κόεν, ο Αμερικανός υπουργός Ενέργειας Κρις Ράιτ, ο Έλληνας υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, ο Κύπριος ομόλογός του Γιώργος Παπαναστασίου και ο υπουργός Εσωτερικών των ΗΠΑ Νταγκ Μπέργκαμ, στενός σύμμαχος του Ντόναλντ Τραμπ.
Ο αγωγός, σύμφωνα με το Ισραήλ, εντάσσεται στη στρατηγική του σχεδίου IMEC (India–Middle East–Europe Corridor), που επιδιώκει τη σύνδεση ενεργειακών και εμπορικών ροών από την Ινδία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έως την Ευρώπη.
Εκτός Τουρκία
Στο σχέδιο δεν προβλέπεται τουρκική συμμετοχή, καθώς Ισραήλ, Ελλάδα και Κύπρος δεν επιθυμούν εμπλοκή της Άγκυρας. Ο Ερντογάν, που έχει δηλώσει πολλές φορές την πρόθεσή του να συμμετάσχει σε οποιοδήποτε έργο αγωγού στη Μεσόγειο, μένει εκτός διαπραγματεύσεων.
Η διαμάχη για τις εξαγωγές προς την Αίγυπτο
Την προηγούμενη εβδομάδα, η επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Ενέργειας στο Ισραήλ ακυρώθηκε, μετά την άρνηση του πρωθυπουργού Νετανιάχου και του Κόεν να εγκρίνουν συμφωνία εξαγωγής φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο, αξίας 35 δισ. δολαρίων.
Το Ισραήλ ήθελε να διασφαλίσει «δίκαιη τιμή αγοράς» και εγγυήσεις ασφαλείας, κάτι που φαίνεται να έφερε νέα ένταση στις σχέσεις με το Κάιρο.
Η μεγάλη εικόνα: Ενεργειακό σταυροδρόμι με φόντο την ευρωπαϊκή επιβράδυνση
Την ώρα που η Μεσόγειος επαναφέρει την ιδέα αγωγού φυσικού αερίου, η ευρωπαϊκή αγορά LNG επιβραδύνεται.
Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του Ινστιτούτου για την Οικονομία της Ενέργειας και τη Χρηματοοικονομική Ανάλυση (IEEFA), οι ευρωπαϊκές χώρες υπερεκτίμησαν τη ζήτηση για LNG, με πολλές να ακυρώνουν ή να «παγώνουν» έργα τερματικών σταθμών.
Η επαναεριοποίηση LNG στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 13% το 2023 και 8% το 2024, αλλά για το 2025 προβλέπεται αύξηση μόλις 2%. Το ΙΕΕFA εκτιμά ότι ως το 2030 η κατανάλωση φυσικού αερίου θα μειωθεί κατά 15%, ενώ οι εισαγωγές LNG θα πέσουν κατά 20%.
«Μόλις 2% η χρήση του LNG σταθμού της Αλεξανδρούπολης»
Στην Ελλάδα, ο νέος σταθμός LNG στην Αλεξανδρούπολη, που ξεκίνησε τη λειτουργία του στα τέλη του 2024, ανέστειλε προσωρινά τη δραστηριότητά του στις αρχές του 2025 λόγω τεχνικού προβλήματος, με ποσοστό χρήσης μόλις 2% στο πρώτο εξάμηνο του έτους.
Παρόμοια εικόνα καταγράφεται και σε άλλες χώρες:
Στη Γερμανία, έργα LNG σταμάτησαν ή καθυστέρησαν, όπως η μονάδα FSRU στο Μούκραν, που έκλεισε έναν χρόνο μετά την έναρξη λειτουργίας της.
Στη Γαλλία, δικαστική απόφαση διέταξε την απομάκρυνση τερματικού σταθμού στο λιμάνι της Χάβρης, λόγω χαμηλής χρήσης.
Παρά τη μείωση, ρεκόρ για το ρωσικό LNG
Παρά τις ευρωπαϊκές κυρώσεις, οι εισαγωγές ρωσικού LNG αυξήθηκαν κατά 2% στο πρώτο εξάμηνο του 2025, φτάνοντας σε ιστορικό υψηλό.
Η Γαλλία κάλυψε το 41% των εισαγωγών, το Βέλγιο το 28%, η Ισπανία το 20% και η Ολλανδία το 9%.
Συνολικά, από το 2022 έως το 2025, η ΕΕ έχει δαπανήσει περίπου 120 δισ. ευρώ για εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου – είτε μέσω αγωγών είτε σε μορφή LNG.
Η ενεργειακή σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου κινείται ξανά. Με την Ευρώπη να περιορίζει σταδιακά το LNG και να αναζητά σταθερές, φθηνότερες πηγές ενέργειας, η ιδέα ενός αγωγού Ισραήλ–Ελλάδας–Κύπρου αποκτά νέα γεωπολιτική βαρύτητα. Αν το σχέδιο προχωρήσει με αμερικανική στήριξη, μπορεί να αποτελέσει κομβικό κρίκο στην προσπάθεια ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης — αλλά και σημείο νέων ισορροπιών στην περιοχή.
Διαβάστε ακόμα: MyCAR: Πώς να αποφύγετε τα νέα τέλη κυκλοφορίας 2026 – Αναλυτικά τα βήματα για ψηφιακή ακινησία